Sinds de aangescherpte coronamaatregelen dinsdagavond 3 november werden aangekondigd, is er over een aantal zaken nog veel onduidelijkheid. Dat bleek ook woensdag tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer. Zowel oppositie- als coalitiepartijen uitten kritiek op de kabinetsbesluiten. Vier punten waarover na de laatste persconferentie en het Kamerdebat onduidelijkheid blijft.

1.Regionale lockdown

Tijdens de persconferentie dinsdagavond werd aangekondigd dat voor sommige regio’s, waar de cijfers niet of onvoldoende dalen, een regionale lockdown kan worden ingevoerd. Premier Mark Rutte (VVD) noemde Rijnmond, Zuid-Holland-Zuid (rond Dordrecht) en Twente als voorbeelden waar het slecht gaat.

‘Wat moet, dat moet’ waren de woorden van burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam hierover. Hij sluit niet uit dat er een lockdown in zijn regio komt, hoewel hij hoopt dat het niet nodig zal zijn.

Daarentegen ziet Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad (de 25 veiligheidsregio’s samen), weinig in een regionale lockdown. Volgens Bruls zouden regiomaatregelen onduidelijk zijn voor de burger. Hij pleit voor landelijk beleid, wat in lijn zou zijn met wat de veiligheidsregio’s volgens hem onderling hebben afgesproken.

Tot op heden is er geen regionale lockdown afgekondigd.

2.Avondklok

Een van de onderdelen van zo’n regionale lockdown is de invoering van een avondklok, een maatregel waarover door media en politiek al maandenlang wordt gesproken. Nu blijkt dat invoering juridisch lastig ligt. Het kabinet wil hiervoor gebruik maken van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag. Dat is een wet uit 1996, die nog nooit eerder is gebruikt.

Hoewel de wet elementen bevat van een noodtoestand, is van uitroepen hiervan geen sprake. Zo ver wil het kabinet niet gaan, zei CDA-minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid donderdag. Mogelijk worden alleen bepaalde onderdelen uit de wet gebruikt.

De Tweede Kamer is zeer kritisch over een avondklok. In het debat woensdag noemde Geert Wilders (PVV) een avondklok ‘buitenproportioneel’ en verwees naar de Tweede Wereldoorlog. D66-voorman Rob Jetten wil eerst weten wat het effect is van de maatregel. Rutte hoopt dat een avondklok niet nodig zal zijn, maar zegt dat het kabinet de avondklok wel achter de hand houdt.

Ondanks de kritiek in de Tweede Kamer heeft het kabinet geen toestemming nodig als het gebruik wil maken van de wet. Per Koninklijk Besluit kan de avondklok worden ingesteld. Veel partijen in de Tweede Kamer willen dat het parlement betrokken blijft bij besluitvorming hierover.

3.Doorstroomlocaties

Op de persconferentie dinsdagavond werd bekend dat onder meer musea, theaters, pretparken en bibliotheken de komende twee weken moeten sluiten om het aantal coronabesmettingen te laten dalen. De zogeheten doorstroomlocaties, zoals Rutte deze plaatsen met vage bewoording aanduidde.

Dit kabinetsbesluit stuitte tijdens het coronadebat op onbegrip in de Tweede Kamer. Waarom moeten rustige plaatsen zoals bibliotheken en buurthuizen sluiten, maar mogen drukke winkels openblijven, werd als argument aangevoerd. Rutte deed na aandringen van Jesse Klaver (GroenLinks) een toezegging. Voor speciale activiteiten mogen bibliotheken en buurthuizen de komende twee weken open blijven. Denk aan: boeken afgeven en huiswerkbegeleiding voor scholieren.

4. Routekaart

Vorige maand publiceerde het kabinet de Routekaart coronamaatregelen. Dat gebeurde in navolging van andere landen. In zo’n schema kunnen burgers zien bij welk aantal besmettingen welke maatregelen worden genomen.

Het probleem van de Nederlandse routekaart is dat aantallen besmettingen ontbreken. Er zijn alleen risiconiveaus aangegeven. Op die manier is niet duidelijk wanneer welke maatregelen gelden. ‘Het kabinet gebruikt de routekaart nu als een menukaart,’ was de kritiek van SP-leider Lilian Marijnissen woensdag.

Bovendien houdt het kabinet zich niet strikt aan de routekaart. Zo valt bijvoorbeeld het negatieve reisadvies voor buitenlandse reizen dat dinsdag werd afgevaardigd in het ernstigste risiconiveau lockdown. Terwijl er van een volledige lockdown in Nederland geen sprake is.