Rechter schrapt avondklok: dit is waarom

De avondklok geldt per direct niet meer in Nederland. De maatregel van het demissionaire kabinet is verkeerd onderbouwd, zo oordeelde een voorzieningsrechter in Den Haag vandaag, dinsdag 16 februari. Het is de tweede keer dat een coronamaatregel niet goed is onderbouwd door het demissionaire kabinet.

De rechter deed zijn uitspraak over de avondklok nadat actiegroep Viruswaarheid van Willem Engel een zaak tegen de staat had aangespannen om de avondklok van tafel te krijgen. De actiegroep voerde als argument aan dat de maatregel op de verkeerde grond is genomen en de rechter is het daarmee eens.

Demissionaire kabinet gebruikt verkeerde wet als onderbouwing

Het demissionaire kabinet gebruikt als onderbouwing voor de avondklok de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg). Met die wet kan het demissionaire kabinet besluiten nemen tijdens noodsituaties zonder directe tussenkomst van het parlement, maar volgens de rechter is met de avondklok geen sprake van zo’n directe noodsituatie.

Zo zegt de rechter onder meer dat over de invoering wel met de Tweede Kamer is gedebatteerd. Daarom had de regering de avondklok niet juridisch mogen onderbouwen met de Wbbbg.

Het demissionaire kabinet had beter de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 kunnen gebruiken om de avondklok in te voeren. De rechter wijst onder meer op een advies van de Raad van State daarover: ‘Ook de afdeling advisering van de Raad van State heeft er in zijn advies van 1 februari 2021 op gewezen dat het vooraf betrekken van de Tweede Kamer middels een spoeddebat niet rijmt met de gestelde urgentie en dat onduidelijk is waarom in dit geval is gekozen voor de Wbbbg, in plaats van een mogelijke route via aanpassing van de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19.’

Kamer stelde al vragen

Door het oordeel van de rechter is de avondklok– die gold van 21.00 tot 04.30 uur – per direct niet meer geldig. Onduidelijk is wat er met de boetes gebeurt die zijn uitgeschreven. Sinds de invoering van de avondklok op 23 januari zijn er ruim 20.000 boetes uitgedeeld aan overtreders van de maatregel.

Vorige week debatteerde de Tweede Kamer nog over de verlenging van de avondklok. Toen beargumenteerde SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij al dat de juridische onderbouwing broos was. Ook Partij voor de Dieren-leider Esther Ouwehand stelde vragen bij de gebrekkige juridische onderbouwing.

Het demissionaire kabinet beraadt zich nu op vervolgstappen. Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA) liet in een eerste reactie weten de uitspraak van de rechter te bestuderen. Zijn ministerie is verantwoordelijk voor de wettelijke onderbouwing van de coronamaatregelen.

Wilders wil spoeddebat

PVV-leider Geert Wilders wil een spoeddebat over het besluit van de rechter. Momenteel is de Tweede Kamer met verkiezingsreces.

Dertig Kamerleden moeten het verzoek van Wilders steunen voor zo’n debat wordt georganiseerd.

De avondklok zou, net als andere coronamaatregelen, aflopen op 2 maart. Premier Mark Rutte (VVD) liet eerder al weten dat de avondklok als het mogelijk was eerder zou worden ingetrokken.

Tweede keer dat demissionaire kabinet in de fout gaat

Actiegroep Viruswaarheid behaalt voor de tweede keer een overwinning op de staat. De actiegroep spande rond de jaarwisseling een rechtszaak aan wegens de verplichte uitslag van een coronatest die reizigers naar Nederland moesten bezitten.

Toen oordeelde de rechter dat er geen wettelijke basis was om mensen te dwingen een coronatest te laten doen. Een week na de uitspraak stuurde het demissionaire kabinet een spoedwet naar de Tweede Kamer om de verplichting alsnog een wettelijke basis te geven. Nadat de Tweede Kamer en Eerste Kamer akkoord gingen, is de coronatest weer verplicht voor reizigers.