GGD werkt niet mee aan testsamenleving. Wat zijn de gevolgen?

André Rouvoet aanwezig bij de eerste coronavaccinatie in Nederland op 6 januari. Foto: ANP

De GGD is niet bereid zijn teststraten in te zetten voor preventieve coronatesten, zegt voorzitter van de koepelorganisatie GGD GHOR André Rouvoet. Wat zijn de gevolgen voor de samenleving die met sneltesten weer van het slot zou kunnen? En wat betekent het voor de CoronaCheck-app die recent is aangekondigd?

1.Waarom wil de GGD niet meewerken?

Volgens Rouvoet is de testcapaciteit van de GGD’en niet bedoeld voor het openen van de samenleving met sneltesten. ‘Ik waak ervoor dat we onze capaciteit gaan inzetten voor andere doelen dan de virusbestrijding,’ zo zei hij donderdag 11 maart tegen dagblad Trouw. De opdracht van de GGD ligt volgens Rouvoet bij de publieke gezondheid en risicogericht grootschalig testen bij uitbraken.

De ‘testsamenleving’ zou volgens velen de oplossing kunnen zijn om Nederland weer van het slot te halen. Door mensen zonder klachten te laten testen met coronasneltesten zou onder meer theaterbezoek, werken op kantoor of fysiek onderwijs weer veilig kunnen. De GGD’en leken voor uitvoering een voor de hand liggende keus, want ze beschikken over alle faciliteiten en benutten nog geen derde van hun dagelijkse testcapaciteit.

2.Wat betekent dit voor de sneltestsamenleving?

 Er moeten nu alternatieve locaties worden opgezet waar mensen terecht kunnen voor een sneltest die later dient als toegangsbewijs. Achter de schermen was het ministerie van Volksgezondheid daarmee in februari al begonnen. Het gaat om zo’n honderd nieuwe testlocaties die worden beheerd door de Stichting Open Nederland. Dat zijn er een stuk minder dan de 380 locaties waarover de GGD’en beschikken. Vanaf begin april zouden de nieuwe teststraten operationeel moeten zijn.

Het nieuws lijkt een tegenvaller voor de CoronaCheck-app, die demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) tijdens de persconferentie maandag 8 maart aankondigde. De nieuwe app zou werken op basis een negatieve uitslag van een GGD-test, zo was te zien op de eerste beelden van de app.

https://twitter.com/danielverlaan/status/1369577823548153856

Lees meer over dit soort toegangsbewijzen: Hoe vaccin-voorland Israël immuniteit wil afdwingen

3. Hoe werkt die CoronaCheck-app?

De nieuwe applicatie moet een modern toegangsbewijs worden. De app laat door middel van een QR-code –  een vierkante barcode – op het scherm zien dat je recent negatief bent getest op het coronavirus. Er wordt onderzocht of dat ‘sein veilig’ ook kan worden gegeven als je bent gevaccineerd. De toegangscontroleur die de app scant, kan niet zien om wat voor reden je niet besmettelijk bent. Het is de bedoeling dat je met de app ook een afspraak voor een test kan maken.

Maar met de app een afspraak maken bij de GGD en daar testen, dat behoort straks dus niet tot de mogelijkheden. Thuis een sneltest afnemen en de uitslag in de app invoeren, dat kan ook niet. Dat is niet betrouwbaar genoeg.

4. Kan de CoronaCheck-app nu de prullenbak in?

Nee, de app functioneert nog. Zeer waarschijnlijk maak je met de app straks niet een afspraak bij de GGD, maar bij de nieuwe teststraat of bij een commerciële testlocatie. Die laatste mogelijkheid is er namelijk ook. Voorlopig is het nog niet zo ver. Het kabinet werkt aan een wetswijziging die de toegang met een testbewijs mogelijk moet maken.

Alles over vaccinatiebewijzen in zeven vragen: Groene pas: een ticket naar vrijheid

De mogelijkheid is er dat de app, naast een negatief testbewijs, ook werkt op basis van een vaccinatiebewijs. Een soort vaccinpaspoort dus. Het invoeren daarvan ligt gevoelig.

In Israël wordt hiermee wel gewerkt en andere landen in de Europese Unie staan hiervoor ook open. Woensdagavond 10 maart nam de Tweede Kamer een motie aan voor het zo spoedig mogelijk invoeren van een coronapaspoort op basis van een test- of vaccinatiebewijs.