Een meerderheid van de Nederlanders wil harder rijden op de autosnelweg. Wegens de stikstofcrisis werd in maart 2020 de maximumsnelheid overdag verlaagd naar 100 kilometer per uur. Het Centraal Bureau voor de Statistiek weet dat een meerderheid weer harder wil rijden, maar kan dat ook?
1. Waarom moesten automobilisten maximaal 100 gaan rijden?
Voordat de coronapandemie Nederland in zijn greep kreeg, zat het land bouwkundig op slot. Wegens een te hoge stikstofuitstoot werden vergunningen voor tienduizenden bouwprojecten stilgelegd. De crisis ontstond toen de Raad van State oordeelde dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in strijd bleek met Europese regels. Dit programma regelde de compensatie van de uitstoot van stikstofverbindingen.
Een adviescommissie onder leiding oud-minister Johan Remkes (VVD) stelde een reeks oplossingen voor, waaronder verlaging van de maximumsnelheid op de autosnelweg naar 100 kilometer per uur. Na politiek onderhandelen bereikte kabinet-Rutte III een compromis: de maximumsnelheid op snelwegen werd van zes uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds verlaagd van 130 kilometer naar 100 kilometer per uur.
2. Wat blijkt uit onderzoek van het CBS?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deed een breed onderzoek naar de opvattingen van Nederlanders over klimaat en vervoer. Daaruit blijkt dat een meerderheid van de Nederlanders op de snelweg sneller wil rijden dan 100 kilometer per uur.
Maar hoe snel precies, daarover verschillen de meningen, schrijft het CBS: ‘Iets meer dan de helft wil overdag echter harder rijden: 9 procent wil 110 kilometer per uur, 24 procent wil 120 kilometer per uur en 15 procent wil 130 kilometer per uur. Drie procent wil een maximumsnelheid hoger dan 130 kilometer per uur of helemaal geen maximumsnelheid.’
41 procent van de Nederlanders kan zich wel vinden in een maximale snelheid van 100 kilometer per uur.
3. Hoe wordt op het onderzoek gereageerd?
Vanuit de autobranche klinken enthousiaste reacties. Branchevereniging BOVAG zegt tegen De Telegraaf: ‘We moesten de 130 km/u inleveren omwille van het milieu en om de stikstofuitstoot te verminderen. Ondanks het feit dat dit maar minuscule vermindering betekent van de stikstofdepositie. Maar goed, het was wisselgeld om de bouw van 75.000 woningen te kunnen realiseren.’
De ANWB zegt tegen de krant dat de maatregel ooit van tafel moet: ‘Wij hebben niet gevraagd om de 130 km/u te laten verdwijnen, maar omwille de stikstofcrisis het hoofd te bieden, zijn we er wel akkoord mee. Gelukkig is het een tijdelijke maatregel die ooit zal verdwijnen. Ik vrees alleen dat dit nog jaren gaat duren.’
In de politiek zijn reacties op het onderzoek schaars. Forum voor Democratie, dat eerder pleitte voor het loslaten van een maximumsnelheid op de snelweg, schrijft op Twitter dat de snelheid snel omhoog moet:
De meeste Nederlanders zijn het zat om 100 km/u te rijden. Ook @BOVAG wil de #maximumsnelheid omhoog. VVD en CDA voerden de verlaging in. Weer verhogen? Zit er niet in met D66 en GL. Nederland stemt rechts, krijgt links. #FVD wil de snelheid weer omhoog!https://t.co/eDzdokVXKk
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) June 4, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vanuit de VVD blijft het stil. De partij maakte zich hard voor het 130-rijden en presenteerde zich als ‘vroempartij’. Partijleider Mark Rutte noemde het langzamer rijden ‘een verschrikkelijke maatregel’.
4. Wordt een hogere maximumsnelheid ooit weer ingevoerd?
De maximumsnelheid was bij de afgelopen verkiezingen geen belangrijk onderwerp. Toch nam een aantal partijen hun wensen daarover op in hun verkiezingsprogramma. Van die partijen willen VVD, PVV, Forum voor Democratie en DENK een hogere maximumsnelheid. D66, GroenLinks, Partij voor de Dieren en de ChristenUnie zijn tegen een verhoging.
Of een nieuw kabinet besluit tot een hogere maximumsnelheid ligt niet alleen aan wie in de volgende regeringscoalitie zitten. De stikstofuitstoot daalde in 2020 aanzienlijk, maar dat hield ook verband met de coronamaatregelen. Eind 2020 loodste minister van Landbouw Carola Schouten (ChristenUnie) een nieuwe stikstofwet door de Eerste Kamer. De stikstofuitstoot moet in 2035 zijn gehalveerd. Dan wordt bijna driekwart van de gevoelige natuur in Nederland niet langer beschadigd door de neerslag van stikstof. Of daarmee ook ruimte ontstaat om weer harder te rijden, is afwachten.