Oud-DSW-topman Chris Oomen (72) kocht het ANP. En hij deed een miljoenenbod op het Haagse Bronovo-ziekenhuis. Hij geeft veel van zijn vergaarde vermogen weg. ‘Dat zie ik als mijn plicht.’
Chris Oomen zegt: ‘Ik vind dat ik nog veel te doen heb. Ik ben niet van de golfbaan en een cruise maken lijkt me vreselijk.’ De dag na het interview vliegt hij met zijn vrouw naar Spanje. In de buurt van Alicante hebben ze een huis. Hij blijft een paar dagen. Dat is wel weer genoeg. Zijn vrouw blijft langer.
‘Er zit onrust in me. Dat heb ik altijd gehad, maar naarmate ik ouder word, krijg ik steeds meer haast. Elke dag kom ik een dag eerder bij de eindstreep.’
Eind mei kocht Oomen het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) van John de Mol. Hij was 32 jaar bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar DSW, tot in 2019. In die periode richtte hij, ernaast, een groot aantal bedrijven op, waaronder beurshandelaar Optiver. Dat maakte van Oomen een vermogend man. Zakenblad Quote schat zijn vermogen op 900 miljoen euro.
Chris Oomen (Den Haag, 1949) studeerde farmacie in Leiden. Tussen 1987 en 2019 was hij bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar DSW. Met zijn vrouw heeft hij drie kinderen en vijf kleinkinderen: de jongste is één, de oudste zes.
Zijn volgende project is het Bronovo-ziekenhuis in Den Haag. Als klein jongetje in het ouderlijk huis aan de Bronovolaan keek hij op dat ziekenhuis uit. Niet dat sentiment een rol speelt, vertelt hij. Oomen wil voorkomen dat het Bronovo in2024 wordt gesloten, zoals gepland. Hij deed een bod van 30 miljoen euro. ‘Ik weet dat ik die 30 miljoen kwijt ben als het doorgaat. Maar dat vind ik helemaal niet erg. Het moet mijn cadeau worden aan de gezondheidszorg.’
Hij praat zacht. Vriendelijke man, behept met een sociale inborst. De laatste vijftien jaar bij DSW gaf hij zijn salaris weg aan goede doelen en het personeel. Hij had meer dan genoeg. Oomen heeft pretoogjes. Dwars en eigenwijs, wordt hij genoemd. Geregeld lag hij overhoop met koepelorganisatie Zorgverzekeraars Nederland. Hij weigerde daar in het bestuur te zitten, omdat hij ‘ongefilterd’ zijn mening wilde kunnen geven.
Oomen ziet een volslagen doorgedraaide regeldrift
Oomen kan ook heel fel zijn. Dan gaat het stemvolume omhoog en verandert de blik in zijn ogen. Het ging erover dat hij bij de overname van het ANP geen boekenonderzoek deed. ‘Ik vertrouw mensen. Bovendien had De Mol drie jaar geleden, toen hij het ANP kocht, dat al gedaan. Ik neem aan netjes. De uitkomsten heeft hij met me gedeeld.
‘Voor mij staat zo’n boekenonderzoek en de juridische haarkloverij eromheen symbool voor bureaucratie. En als ik ergens een diepgewortelde hekel aan heb, dan is het bureaucratie. Als je ziet aan welke regels DSW moet voldoen. Wil je een paspoort of een bankrekening aanvragen, dan ben je drie maanden bezig.
Lees het interview van Ron Kosterman met Allie Simonis terug: ‘Een visboer kan maar drie dagen denken’
‘De hele economie wordt platgelegd door een volslagen doorgedraaide bureaucratie. Iedereen die het netjes doet, wordt tot op het bot gecontroleerd. Ondertussen tiert de misdaad met die cryptotelefoons welig. Het helpt geen fluit.
‘Ik gaf mijn nettosalaris aan het personeel. Komt de Belastingdienst langs. Die vond dat het personeel daarover nog een keer belasting moest betalen. Ik heb de bonussen geweigerd die de raad van commissarissen me wilde geven. Ik ben tegen bonussen voor de hoogste man. Hij wordt er niet slimmer van en als hij daardoor harder gaat lopen, is hij de verkeerde man.’
Oomen en John de Mol hadden niet veel tijd nodig
‘De Belastingdienst kwam daarachter. Ik had eigenlijk meer kunnen verdienen, zeiden ze. Door die bonussen te weigeren had ik de staat benadeeld, want als ik die had aangenomen, hadden ze daarover belasting kunnen heffen. Ze wilden dat ik die belasting met terugwerkende kracht zou betalen. Dan zie je hoe bureaucratie in elkaar zit. Heel Nederland loopt te hoop tegen hoge bonussen. Is er iemand die ervan afziet, dan zegt de Belastingdienst: u benadeelt mij.’
Ja, Oomen erkent dat hij wat kan lijden. Ook daarom hoefde eigen boekenonderzoek niet. ‘Het is geen investering waarvan mijn leven afhangt.’ Voor verkoper De Mol geldt hetzelfde. ‘Het heeft dan ook niet zoveel tijd in beslag genomen.’ Over de overnameprijs doen ze geen mededelingen.
Het ANP is een merk dat voor onafhankelijkheid en integriteit staat. Ik vind het heel mooi dat ik mijn naam daaraan mag verbinden
Voor Oomen heeft het ANP bijzondere waarde. ‘Het ANP is een merk dat voor onafhankelijkheid en integriteit staat. Ik vind het heel mooi dat ik mijn naam daaraan mag verbinden. Het ANP is maatschappelijk erfgoed. Een onafhankelijke nieuwsbron is essentieel in een democratie.’ In zijn optiek is een persbureau pas onafhankelijk als het in particuliere handen is. Niet als het onderdeel is van een mediabedrijf.
Oomen hoeft niet aan het ANP te verdienen
Een vriend van hem wist dat het ANP een koper zocht. Die vriend kent de directeur van het ANP. Nog voordat Oomen met die directeur sprak, wist hij al dat hij het zou kopen. Hij hoeft er niet op te verdienen. Het bedrijf moet winst maken om zichzelf te kunnen bedruipen. Een verliespost wil hij ook weer niet.
Wat hem betreft blijft het ANP voor altijd in familiehanden. Zijn drie volwassen kinderen zijn akkoord. Binnenkort neemt hij ze mee naar het ANP. ‘Zodat ze de sfeer kunnen proeven. Ik word commissaris. De eerste vergadering moet ik nog hebben. Dan hoor ik welke ideeën er zijn. Ik heb geen verstand van media, nee. Het zal even duren voordat ik dat heb.’
Reorganiseren zal hij niet doen. Dat deed hij bij DSW ook niet. ‘Dan maak je een bedrijf kapot. Natuurlijk verandert een bedrijf en heb je medewerkers die niet helemaal meer geschikt zijn voor het werk. Maar je kweekt een enorme solidariteit en loyaliteit als je iedereen aan boord houdt. Daar heb je veel meer aan dan aan die paar centen extra winst die je boekt door te reorganiseren en mensen stress te bezorgen.’
Hij zat bij de paters jezuïeten op op school
Oomen groeide op in een katholiek gezin. Zeven broers, één zus. Hij is de zevende. Zijn vader, vertelt hij, moest op zijn zevende van school, nadat diens vader was overleden. Hij moest helpen in het boerenbedrijf. ‘Mijn vader was een heel intelligente man. Hij kon goed schrijven, had talent voor rekenen en voor muziek. Maar hij heeft die talenten nooit extra kunnen ontwikkelen. Tegen ons zei hij continu dat wij dat wel moesten doen. Dat heb ik geprobeerd te doen.’
Net als zijn broers deed Oomen de middelbare school bij de paters jezuïeten op het Aloysius College. ‘Dat was de beste school in Den Haag. Ik heb het er naar mijn zin gehad. Ik had al wel een rebels karakter. Ik ben zes keer geschorst. De plooien werden altijd gladgestreken. Met acht zonen had de familie Oomen een voorsprong bij de paters.’
Ik wilde arts worden. Het leek me het mooiste om mensen te kunnen redden. Maar ik kan niet tegen bloed, behalve als het van mezelf is
Daarna ging hij farmacie studeren in Leiden. ‘Ik wilde arts worden. Het leek me het mooiste om mensen te kunnen redden. Maar ik kan niet tegen bloed, behalve als het van mezelf is. Economie lag gezien mijn talent het meest voor de hand, maar dat had je niet in Leiden. Daar wilde ik per se naartoe. Mijn broers zaten er ook. Mijn vader wilde dat ik een bètastudie deed. Dat is farmacie geworden. Na mijn kandidaats kon ik eventueel overstappen naar bijvoorbeeld biochemie. Toen ik bij mijn kandidaats was, dacht ik: ik maak het af. Op het laatst heb ik er kandidaats rechten bij gedaan. In drie maanden studietijd, terwijl er twee jaar voor stond.’
Oomen was de eerste adviserend apotheker bij een ziekenfonds
Vervolgens deed Oomen de apothekersopleiding. De apotheker bij wie hij stage liep, zat in het bestuur van een ziekenfonds en zei tegen Oomen dat hij daar ook eens moest solliciteren. Dat ziekenfonds, de voorloper van DSW, kon wel een apotheker gebruiken. ‘Dat heb ik gedaan. Ik kreeg een enorm salaris aangeboden. Het was gerelateerd aan de salarissen van de artsen die bij ziekenfondsen rondliepen.’
Lees het interview terug van Marieke ten Katen met DSW-topman Aad de Groot, de opvolger van Chris Oomen
Zo werd hij de eerste adviserend apotheker bij een ziekenfonds. Dat was in 1979. Hij werd snel hoofd van de medische dienst en bleek zakelijk talent te hebben. Tegenwoordig is hij adviseur bij DSW. Vanaf 1987 was hij bestuursvoorzitter. Sinds de invoering van de zorgverzekeringswet in 2006 is DSW steevast de eerste zorgverzekeraar die de premie voor het komend jaar bekendmaakt. Gratis reclame, zegt hij, met dank aan het ANP. ‘Je verstuurt een persbericht en het staat overal.’
Ondernemerszin had hij al vroeg. Op het Aloysius College haalde hij het meeste geld op bij inzamelingsacties. In Leiden runde hij een uitzendbureautje voor studenten. Een belangrijke voorwaarde voor hem om bij DSW te blijven, was dat hij ruimte kreeg voor andere activiteiten.
‘Ik was ervan overtuigd, en dat heb ik ook tegen de raad commissarissen gezegd, dat ik daardoor bij DSW beter kon functioneren. Het verruimt je blik. Ik heb een aantal softwarebedrijven opgericht. Dat gaf me een beter inzicht in hoe de automatisering bij DSW was ingericht.’
Hij heeft nog 25, 26 bestuursfuncties, telde hij laatst
Optiver is het grootste succes. Oomen was ook betrokken bij de oprichting van Mint, dat technologie levert voor smartcards. ‘Je hebt een idee en dan is het een kwestie van de juiste mensen vinden om je te helpen. Ik kon veel uren maken op een dag. Ik had aan vier, vijf uur slaap genoeg.
‘Laatst heb ik geteld hoeveel bestuurlijke functies ik heb. Dat zijn er een stuk of 25, 26, deels commissariaten. Normaal heb je als je ouder wordt minder slaap nodig. Ik juist meer. Nu slaap ik zeven uur per dag. De eindstreep komt dichter bij, ja, maar het werkt ook niet als ik over mijn grens ga.’
Ik geef veel weg, maar ik wil er niet mee pronken. Mensen zeggen al snel dat je jezelf loopt te promoten
Oomen heeft een Maserati en een Aston Martin. Zijn overhemden zijn handgemaakt, hij drinkt ‘best dure’ witte wijn en hij heeft ‘een verblijf’ in Spanje. Dat is zijn luxe. ‘Ik vind dat ik me dat mag veroorloven.’ Hij geeft veel weg, vooral in de gezondheidszorg. ‘Dat zie ik als mijn plicht.’ In Delft, waar hij woont, laat hij het Huis van Delft bouwen, waarin straks allerlei innovatie te zien is. ‘Met een prachtig kunstwerk voor het gebouw. Dat is mijn cadeau aan Delft.’
Dat project is bekend. Bekend is ook dat hij zijn salaris weggaf en dat hij bij zijn afscheid als bestuursvoorzitter nog veel meer weggaf. Dat haalde een lokaal krantje. Al het andere houdt hij liever voor zich. ‘Ik wil er niet mee pronken. Mensen zeggen al snel dat je jezelf loopt te promoten.’ Hij wil één voorbeeld geven, maar dat mag niet worden genoemd. Als hij bijna klaar is met vertellen over die doodzieke vrouw, trillen zijn lippen en zijn zijn ogen vochtig. ‘Nou ja, daar heb ik dan genoeg geld voor.’
Oomen vindt het wettelijk eigen risico verschrikkelijk
Hij kan ook emotioneel worden als het gaat om het gebrek aan solidariteit in de gezondheidszorg. ‘Mensen klagen zo over de kosten van de zorg. Terwijl ik denk: wat een ontzettende geluksvogel ben je toch als je kunt zeggen dat je zelf nooit zorg nodig hebt.
‘Dat we dat met zijn allen betalen, vind ik zo logisch. Dat bepaalt de mate van beschaving in een land. Maar nee, mensen willen net wat goedkoper uit zijn. Met een collectieve verzekering, een budgetverzekering, met een verhoogd eigen risico. Daar betalen de anderen voor.
‘We hebben een wettelijk eigen risico, dat je verplicht bent te betalen als je ziek wordt. Ik vind dat eigenlijk verschrikkelijk.’ Met DSW tamboereerde hij op het afschaffen van de collectiviteitskortingen op de basisverzekering. Dat gaat gebeuren. ‘Krijg ik achteraf toch gelijk.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hij noemt het sluiten van het Bronovo volslagen onzin
Dat hoopt hij ook te krijgen bij zijn pogingen om het Bronovo-ziekenhuis over te nemen. Dat valt onder het Haaglanden Medisch Centrum (HMC), waarbij ook het Westeinde-ziekenhuis in Den Haag hoort. Veel zorg uit het Bronovo is al daarheen verplaatst. In 2024 volgen de laatste afdelingen. Het Bronovo gaat dan tegen de vlakte. Er zouden appartementen moeten komen.
Fel: ‘Het is volslagen onzin. Dat plan wordt gedekt door een KPMG-rapport waarvan de uitkomst van tevoren vaststond en waarin staat dat je een paar miljoen euro bespaart door op de ene plek alles af te stoten en op de andere alles weer op te bouwen.
Lees het interview van Ron Kosterman met Sander de Hosson terug: ‘Een slechte dood is een nederlaag’
‘Tegen het oude gebouw van het Westeinde aan gaan ze nieuwbouw zetten. Een groot deel van het Bronovo-gebouw is vernieuwd. Dat ziekenhuis is prima geoutilleerd. Het is pure kapitaalvernietiging. De patiënt staat centraal, zeggen ze. Dat hoor je constant in de gezondheidszorg. In werkelijkheid is er angst voor competitie. Nee, die appartementen leveren niet meer op. Dat heb ik laten uitrekenen. Die 30 miljoen gaan ze niet vangen.’
Oomen is er al een paar jaar mee bezig. Hij komt er moeilijk tussen. ‘Het probleem is dat alle reguliere zorginstellingen stichtingen zijn. Namens zo’n stichting zijn er raden van toezicht. Maar die leggen aan helemaal niemand verantwoording af.
‘In dat KPMG-rapport is ook de patiëntenstroom berekend. Mensen zouden in groten getale van het Bronovo naar Westeinde komen. Je kon op je klompen aanvoelen dat dat niet zou gebeuren. Dat blijkt nu ook. Ze gaan naar andere ziekenhuizen in de omgeving. Het aandeel van het HMC in de patiëntenstroom is gedaald. Ze vinden het flauw als dat wordt opgemerkt, maar het is wel de waarheid.’
De buurt is op zijn hand, weet Oomen
Juist in die buurt, zijn oude buurt, is er veel behoefte aan zorg, weet hij. De wijk Benoordenhout vergrijst. Ouderengeneeskunde, chronische zorg en revalidatie zouden in zijn Bronovo-ziekenhuis goed passen.
‘Ik heb veel meer plannen. De buurt is op mijn hand. Dat is zonneklaar. En ik heb steun van een groeiende groep specialisten die verhuisd zijn, maar terug willen naar het Bronovo.
‘Voorlopig is het dossier niet gesloten. Ik hoop dat ze uiteindelijk zeggen: je doet een mooi bod, het ziekenhuis is van jou. Dan zijn we snel klaar. Ik wil het Bronovo ook hebben om te laten zien hoe het moet.’