Zo werkt het Europese vaccinatiepaspoort

Een telefoon met de CoronaCheck app van de overheid. Foto: ANP

Sinds 1 juni gebruikt een aantal Europese landen het ‘EU Digital Covid Certificate’. Nederland moet hierover nog belangrijke besluiten nemen, zegt demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA). Maakt dit ingewikkelde certificaat internationaal reizen straks echt makkelijker? Vier vragen en antwoorden.

Voor iedereen die een heldere duiding van het laatste nieuws zoekt is er EW. EW laat de feiten spreken. Scherp, kritisch, maar altijd positief. Al sinds het eerste nummer verscheen op 27 oktober 1945.

Lees EW al vanaf € 8 per maand

1.Wat is het voor certificaat?

Het ‘Digital Green Certificate’ of ‘EU Digital Covid Certificate’ staat informeel ook wel bekend als coronareispas, vaccinatiebewijs, coronabewijs, vaccinatiepaspoort of coronapaspoort. Hiermee kan de houder aantonen dat hij of zij is gevaccineerd, negatief is getest op het coronavirus of al een besmetting heeft doorgemaakt – en dus immuniteit heeft opgebouwd. Het certificaat is bedoeld om internationaal reizen binnen de Europese Unie te vergemakkelijken. In theorie is het systeem ook nationaal inzetbaar. Reizigers hoeven met het coronapaspoort geen negatief testbewijs meer te tonen en zijn in het buitenland vrijgesteld van quarantaine.

Het certificaat is niet meer dan een QR-code die reizigers op hun telefoon of op papier laten controleren. De gebruiker maakt de code aan via een app of website op basis van vaccinatiegegevens of een coronatestbewijs.

2. Wanneer treedt het in werking?

Sinds 1 juni maken Duitsland, Denemarken, Griekenland, Tsjechië, Kroatië, Polen en Bulgarije gebruik van het certificaat. In een aantal van de bovenstaande landen is het echter nog niet voor alle burgers beschikbaar. Op 15 juni neemt de Europese Raad het definitieve besluit en vanaf 1 juli moeten dan de EU-regels voor de coronareispas gaan gelden. Landen die eerder beginnen met het systeem maken gebruik van eigen wetgeving.

Of EU-landen het corona-certificaat ook echt gaan gebruiken, zal moeten blijken. Zo zijn Britse toeristen sinds kort weer welkom in Spanje zonder negatieve coronatest. Mogelijk geldt dit straks ook voor toeristen uit andere landen waar het aantal besmettingen laag ligt. Het tonen van een coronapaspoort is dan overbodig.

3. Hoe ver is Nederland hiermee?

De techniek voor het coronabewijs is er, maar het systeem is in Nederland nog niet actief. Dat komt doordat demissionair minister De Jonge nog belangrijke besluiten moet nemen. Het gaat onder meer over de vraag wanneer je volledig bent gevaccineerd. Is dat na één prik of na twee prikken? En als je niet bent gevaccineerd, is dan een antigeentest voldoende of moet dat een PCR-test zijn?  En hoe oud mag zo’n coronatest zijn?

Het is bedoeling dat de coronareispas via de bestaande app CoronaCheck is te gebruiken. De app is de afgelopen maanden bij testevenementen gebruikt en zal vanaf 5 juni bij sommige evenementen en locaties dienen als als toegangsbewijs.

4. Hoe bewijs ik dat ik ben geprikt of getest?

Wie is geprikt en vaccinatiegegevens heeft afgestaan aan het centrale registratiesysteem van het RIVM, kan vervolgens met DigiD inloggen om een QR-code aan te maken. Voor wie niet in het centrale systeem staat, komt een andere oplossing. Het gaat om mensen die geen gegevens willen delen met het RIVM of in het buitenland zijn gevaccineerd. Het moet straks ook mogelijk zijn een bewijs te krijgen op basis van andere bronnen, zoals verpleeghuizen en huisartsen. Maar dit staat nog niet vast.

Een coronatest met reiscertificaat kan alleen bij commerciële aanbieders worden afgenomen en niet bij de GGD, zoals de ‘reguliere’ coronatest. Hoe die gegevens straks in het coronapaspoort komen, is nog niet bekend. Demissionair minister De Jonge kondigde vorige week aan dat zo’n test waarschijnlijk gratis wordt voor wie nog niet is gevaccineerd.