De top van de EU-bewindslieden voor Migratie dinsdag 31 augustus in Brussel bevestigt: de 27 EU-landen hebben maar één doel voor ogen: de migratiecrisis van 2015 voorkomen. ‘We moeten niet afwachten tot de mensen aan onze buitengrenzen staan,’ zei Europees Commissaris Ylva Johansson.
Dinsdag hebben de 27 Europese ministers of staatssecretarissen die verantwoordelijk zijn voor asiel en migratie na een middag vergaderen een gemeenschappelijke verklaring uitgegeven over de manier waarop de EU zal omgaan met een eventuele vluchtelingenstroom uit Afghanistan. Namens Nederland was Ankie Broekers-Knol (VVD) aanwezig.
Lees ook dit spraakmakende commentaar van René van Rijckevorsel: Waarom waren die 1.250 Nederlanders nog in Afghanistan?
Al vanaf het moment dat Kabul ‘viel’ (15 augustus) hebben de verantwoordelijke bewindslieden en de Europese Commissarissen Margaritis Schinas (Immigratie) en Ylva Johansson (Interne Zaken), die dinsdag ook meevergaderden, gezinspeeld op de noodzaak van opvang in de regio.
‘De beste wijze om een migratiecrisis te voorkomen, is een humanitaire crisis voorkomen,’ benadrukte Johansson. De opvang in de regio zal wel meer gaan kosten dan de 200 miljoen euro die Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vorige week toezegde. Maar het lijdt geen twijfel dat de benodigde circa 1 miljard euro, en misschien wel veel meer, makkelijk zal worden ‘gevonden’.
Geen enkel Europees land zit te wachten op herhaling van 2015
Duidelijk is namelijk al enige tijd dat geen enkel Europees land zit te wachten op een herhaling van 2015 – het jaar van Angela Merkels ‘wir schaffen das’ – toen dik één miljoen immigranten – deels echte vluchtelingen, maar vooral economische migranten, 90 procent jonge mannen – uit Azië en Afrika het Europese continent overspoelden. De Duitse kanselier Merkel en de Franse president Emmanuel Macron gebruikten later soortgelijke woorden als opvang in de regio.
Lees ook de blog van Philip van Tijn: Hebben we van ‘Kabul’ geleerd of was het allemaal voor niets?
Sommige landen (Canada, Amerika, Verenigd Koninkrijk) kwamen half augustus al met quota van zo’n 20.000 Afghanen, en dan vooral voor Afghanen die deze landen hadden bijgestaan, voor vrouwen/meisjes en voor lhbtq’ers. Een quotum is meteen ook een helder maximum en je bepaalt zelf wie je in huis haalt.
De vraag was maandag of de EU ook quota zou gaan hanteren. Maar in de slotverklaring komt het woord ‘quotum’ niet voor. Ook zou er vooraf wat gedoe zijn geweest over de vraag of het gaat om (het tegenouden van) ‘illegale migratie’ of ‘irreguliere migratie’.
Politiek is voor een belangrijk deel semantiek. Maar in de slotverklaring (hier in haar geheel te lezen) winnen de ‘hardliners’: het is ‘illegale migratie’ gebleven.
Kom niet, Afghaan, want zo leuk is het hier echt niet!
Opmerkelijk: de EU gaat ook over tot actief ontmoedigingsbeleid met onlinecampagnes die illegale migratie moeten voorkomen. Negatieve propaganda. Kom niet, Afghaan, want zo leuk is het hier echt niet!
Volgens de Sloveense minister van Binnenlandse Zaken, die de vergadering voorzat, was er een dynamische discussie geweest die af en toe moest worden geschorst, maar had iedereen zich kunnen vinden in de slotverklaring.
Na een bezoek aan Macron dinsdag wond minister-president Mark Rutte (VVD) geen doekjes om de strenge EU-boodschap. ‘Afghanen die geen enkele band met ons land hebben, kunnen niet zomaar hier komen. Zij moeten worden opgevangen in de regio,’ zei hij in Parijs.
Een paar punten uit de EU-verklaring (samengevat):
De EU versterkt de steun aan buur- en transitlanden , die grote aantallen migranten en vluchtelingen opvangen. De EU en haar lidstaten blijven, met steun van Frontex, vastbesloten om de buitengrenzen van de EU doeltreffend te beschermen en ongeoorloofde binnenkomst te voorkomen, en om de zwaarst getroffen lidstaten bij te staan.
Er moeten passende veiligheidscontroles worden uitgevoerd, onder meer door volledig gebruik te maken van de relevante EU-databanken en door registratie in Eurodac. De EU zal ook met die landen samenwerken om illegale migratie uit de regio te voorkomen, de capaciteit voor grensbeheer te versterken en migrantensmokkel en mensenhandel te voorkomen.
Er kan steun kunnen worden verleend in de vorm van hervestiging op vrijwillige basis, waarbij prioriteit wordt gegeven aan kwetsbare personen, zoals vrouwen en kinderen.
Er moeten gerichte voorlichtingscampagnes worden gelanceerd ter bestrijding van de verhalen die worden gebruikt door smokkelaars, ook online, die mensen aanmoedigen om gevaarlijke en illegale reizen naar Europa te maken.’