Het kabinet wil ongevaccineerden weren in de horeca, evenementen, cultuursector en pretparken. Dat schrijft verantwoordelijk minister Hugo de Jonge in het wetsvoorstel om 2G-beleid in te voeren. Alleen gevaccineerden of van het coronavirus genezen mensen zijn bij invoering welkom in die sectoren, maar het beleid kan van deur tot deur verschillen.
Maandag 22 november stuurde het kabinet het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) schrijft dat hij het 2G-beleid wil inzetten op momenten dat het 3G-beleid niet volstaat, omdat het coronavirus zich te snel verspreidt. Als de Tweede en Eerste Kamer akkoord gaan met de wet, is het 2G-beleid niet direct van kracht. De wet geeft De Jonge het recht om via een ministeriële regeling het beleid in te voeren.
Inzet 2G kan binnen een sector verschillen
In de toelichting op het wetsvoorstel schrijft De Jonge dat het van de situatie afhangt of 2G wordt ingezet. Naast de snelheid van de verspreiding van het coronavirus is ook de sector van belang waar ongevaccineerden geweerd zullen worden. Vooral in ‘hoogrisisco-omgevingen’, waar geen vaste zitplaats is of afstand houden niet kan, worden zij geweigerd.
Lees ook dit commentaar van Bram Hahn: 2G is niet perfect, maar leidt hopelijk wel tot meer vaccinaties
Zo denkt De Jonge dat het onwaarschijnlijk is om 2G in restaurants in te zetten, omdat mensen daar een zitplaats hebben. Voor een kroeg zonder zitplaatsen zal 2G sneller gelden. Het kan zo binnen één sector, zoals de horeca, van deur tot deur verschillen of een bezoeker de QR-code van het coronatoegangsbewijs moet tonen.
OMT is positief over 2G-beleid, maar hamert op belang basisregels
Het Outbreak Management Team (OMT) adviseerde het kabinet positief over het 2G-beleid. Het kan in vergelijking met het 3G-beleid het aantal besmettingen halveren op de locaties waar het wordt ingezet. Het aantal ziekenhuisopnames door op die locatie opgelopen besmettingen ligt zelfs 82 procent lager dan bij 3G. Deskundigen van het OMT waarschuwen wel dat de berekeningen onzeker zijn.
De uitkomsten van de berekeningen hangen af van hoe goed het vaccin bescherming biedt en hoe precies de testuitslag is. Zo is 2G bij de huidige precisie van tests ongeveer net zo effectief ‘in het buiten houden van besmettelijke personen’ als 1G, waar iedereen voor toegang negatief moet testen.
Ook benadrukt het OMT dat de coronapas alleen een middel is ‘om risico’s te beperken bij opening van sectoren en géén maatregel om virusverspreiding te voorkomen en een epidemie te bestrijden’. Dat kan volgens het OMT alleen via de basisregels en algemene coronamaatregelen.
Raad van State is kritisch, maar vindt 2G te rechtvaardigen
De Raad van State uit kritiek op het wetsvoorstel van De Jonge, maar zegt dat het ‘uit grondrechtelijk oogpunt te rechtvaardigen’ is. In het advies over het wetsvoorstel van De Jonge beveelt de belangrijkste regeringsadviseur aan om in de wet zelf op te nemen wat precies wordt verstaan onder een ‘hoogrisico-situatie’. Alleen in zo’n situatie mag 2G worden ingezet, maar het is niet duidelijk wanneer hier sprake van is. Nu staat de definitie hiervan alleen in de toelichting van de wet. Het kabinet vindt dat die definitie kan veranderen en daarom niet in de wet staat.
Gezien het hoge aantal coronabesmettingen vindt de Raad van State het 2G-beleid te rechtvaardigen, maar het waarschuwt wel dat het kabinet moet voorkomen ‘dat ongevaccineerden worden weggezet als onwillig, onwetend en onverantwoordelijk’.
Steun voor 2G in Tweede Kamer is onzeker
Onduidelijk is wanneer het wetsvoorstel in de Tweede Kamer wordt behandeld. Het is niet zeker of het kabinet een meerderheid voor het voorstel weet te vinden. Coalitiepartner ChristenUnie ziet het beleid niet zitten, maar de Partij van de Arbeid kan de wet mogelijk aan een meerderheid helpen.
Waarschijnlijk spreekt de Kamer volgende week over dit voorstel. Dat is een week later dan het kabinet had gehoopt. Bij de vorige coronapersconferentie hoopten premier Mark Rutte (VVD) en Hugo de Jonge dat zij bij de nieuwe persconferentie rond 3 december het 2G-beleid konden invoeren. Door de vertraagde behandeling lijkt dat niet meer mogelijk.