Vanaf zondag 28 november tot in elk geval 18 december moeten alle niet-essentiële locaties tussen 17.00 en 05.00 uur dicht. Dat maakten demissionair premier Mark Rutte (VVD) en demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) vrijdagavond bekend tijdens een persconferentie. De scholen blijven wel open.
Essentiële winkels als supermarkten en drogisterijen kunnen wel langer openblijven. Dit geldt ook voor diensten die zijn aangemerkt als essentieel, zoals advocaten, hypotheekadviseurs en medische contactberoepen. De zogenoemde ‘avondlockdown’ geldt onder meer voor evenementen, horeca, theaters en bioscopen. Daar worden mondkapjes en het houden van 1,5 meter ook verplicht. Ook amateursport is vanaf 17.00 uur niet meer toegestaan.
Bekijk hier de persconferentie terug (tekst gaat hieronder verder):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hoewel op de scholen relatief veel besmettingen plaatshebben, heeft het demissionaire kabinet toch besloten het primair en middelbaar onderwijs open te houden. Dit omdat een schoolsluiting volgens Rutte en De Jonge tot grote schade bij kinderen leidt. Docenten en leerlingen moeten wel twee keer in de week een zelftest doen.
Rutte: boodschap komt onvoldoende aan, dat reken ik mezelf aan
De coronaboodschap van het kabinet, vooral over het belang van testen en thuisblijven bij klachten, komt volgens Rutte onvoldoende over. ‘Dat reken ik mezelf aan.’ De demissionaire premier zei dat het gedrag van Nederlanders sinds de vorige persconferentie over coronavirus weinig is veranderd.
De rijksoverheid publiceerde vrijdagavond een overzicht van de aangekondigde maatregelen die vanaf zondag 28 november gelden:
Thuis en werk
- Blijf zoveel mogelijk thuis.
- Als een huisgenoot besmet is dan gaat die in isolatie. Alle andere (beschermde en niet-beschermde) huisgenoten gaan in quarantaine.
- Werk thuis. Kan dat niet, houd op het werk altijd 1,5 meter afstand.
- Ontvang je bezoek of ga je op bezoek, doe dan vooraf een zelftest.
- Ga maximaal 1 keer per dag op bezoek.
- Wees extra voorzichtig bij contacten tussen ouderen vanaf 70 jaar en kinderen tot en met 12 jaar.
Algemene sluitingstijden
Algemene sluitingstijden tussen 17.00 en 05.00 uur gelden voor:
- Sportlocaties binnen en buiten.
- Niet-essentiële winkels, zoals kledingwinkels.
- Niet-essentiële dienstverlening, zoals zaalverhuur, contactberoepen, pret- en dierenparken, wellnesscentra en sauna’s en zonnestudio’s.
- Horeca, zoals restaurants en cafés.
- Locaties voor kunst- en cultuur, zoals bioscopen, theaters en concertzalen.
Gesloten van 20.00 tot 05.00 uur:
- Essentiële winkels, zoals supermarkten, dierenwinkels, drogisterijen, opticiens en groothandels.
- Essentiële dienstverlening, zoals een advocaat of notaris.
Publieke locaties zijn open onder de volgende voorwaarden:
- Houd 1,5 meter afstand. Hierdoor kunnen minder mensen binnen zijn (maximaal een derde van de reguliere capaciteit of 1 persoon per 5m2 bij doorstroomlocaties).
- Een vaste zitplaats is verplicht in de horeca, bij evenementen en locaties voor kunst- en cultuur met uitzondering van doorstroomlocaties.
- Iedereen van 13 jaar en ouder heeft op bepaalde plekken een coronatoegangsbewijs nodig. Bijvoorbeeld in de horeca, bij een evenement, sportwedstrijd of culturele voorstelling.
- Bij verplaatsen binnen een locatie waar een coronatoegangsbewijs geldt is het dragen van een mondkapje verplicht.
Onderwijs en kinderopvang
- Kinderopvang voor kinderen van 0-4 jaar is open.
- De basisscholen zijn open.
- Alle medewerkers en leerlingen van groep 6, 7 en 8, krijgen het advies om zichzelf 2 keer per week te testen met en zelftest op het coronavirus. Dit geldt ook voor medewerkers en leerlingen die beschermd zijn tegen corona. Scholen ontvangen hier binnenkort meer informatie over.
- Leerlingen en medewerkers met klachten moeten thuisblijven en zich laten testen bij de GGD. Dit geldt óók voor leerlingen met milde verkoudsheidsklachten.
- Medewerkers dragen een mondkapje als zij zich door de school bewegen. Bijvoorbeeld in de gang. In de klas mag het mondkapje af. Voor leerlingen van groep 6, 7 en 8 geldt een dringend advies om een mondkapje buiten de klas te dragen.
- De buitenschoolse opvang (bso) is open.
- Het voortgezet onderwijs is open.
- Leerlingen en onderwijspersoneel doen twee keer per week preventief thuis een zelftest. Scholen ontvangen hier binnenkort meer informatie over.
- Op de gangen draagt iedereen een mondkapje.
- Mbo-instellingen zijn open.
- Hogescholen en universiteiten zijn open.
Geaccrediteerd onderwijs kan ook ’s avonds plaatsvinden.
Sport
- Na 17.00 uur kan er niet meer gesport worden op binnen- en buitensportlocaties.
- Georganiseerd buiten sporten na 17.00 uur is toegestaan met maximaal 4 personen (exclusief instructeur) en op 1,5 meter afstand.
- Trainingen en wedstrijden voor topsporters zijn ook in de avond mogelijk.
- Voor publieke binnenruimtes van sportlocaties, zoals sportkantines, kleedkamers en toiletten, is een coronatoegangsbewijs verplicht voor iedereen vanaf 18 jaar.
- Er mag geen publiek aanwezig zijn bij amateursport en professionele sport.
Lees ook: In volle ziekenhuizen wordt steeds meer zorgverlening geschrapt
Ziekenhuizen liggen momenteel overvol met coronapatiënten. Donderdag 25 november lagen 2.540 COVID-19-patiënten in het ziekenhuis, 530 van hen lagen op de intensive care (IC). Sinds deze week helpen Duitse ziekenhuizen door Nederlandse patiënten op te nemen. Door de drukte in ziekenhuizen wordt andere zorgverlening geschrapt, zoals chemotherapie en niertransplantaties.
Eén maatregel maakte het demissionaire kabinet al voor de persconferentie van vrijdagavond bekend. Vluchten uit Zuid-Afrika worden sinds vrijdagmiddag geweerd. Daar is een nieuwe variant van het virus ontstaan die voor grote onrust zorgt.
Nieuwe variant omzeilt zowel vaccin als antistoffen
Wetenschappers maken zich ernstige zorgen over deze nieuwe variant van het coronavirus. Die zou sterk verschillen van eerdere varianten en daarom makkelijk zowel het vaccin omzeilen als de antistoffen bij mensen die het virus al eens hebben gehad. Volgens de Zuid-Afrikaanse minister van Gezondheid, Joe Phaahla gaat het om een mutatie ‘die serieus zorgen baart’. Zeker honderd Zuid-Afrikanen zouden al zijn besmet met de variant, de meesten wonen in Gauteng, een provincie met meer dan 12 miljoen inwoners.
Deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn al bijeengeroepen om de beschikbare gegevens over deze variant, B.1.1.529, te bespreken. Uit die gegevens blijkt dat het zogeheten spike-eiwit om een lichaamscel binnen te dringen op 32 plaatsen afwijkt.
Ook in Botswana, Israël en Hongkong
Het virus is ook al opgedoken in Botswana, een buurland van Zuid-Afrika. Daar zijn volgens Kereng Masupu, coördinator van de COVID-19-bestrijdingsdienst, mensen besmet geraakt die waren ingeënt tegen corona. Ook in Hongkong en Israël is besmetting met de nieuwe virusvariant vastgesteld, het gaat om reizigers afkomstig uit Zuid-Afrika en Malawi.
Nederland weigert de komende tijd vluchten uit het zuidelijk Afrika vanwege de nieuwe virusvariant die daar rondgaat, maakte demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge vrijdag bekend. Het landingsverbod gaat vrijdag om 12.00 uur in voor reizigers uit Zuid-Afrika, Namibië, Botswana, Zimbabwe, Lesotho en Eswatini (Swaziland), meldt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Ook de Europese Commissie stuurt aan op een halt aan vliegverkeer vanuit zuidelijk Afrika. De door de Commissie voorgestelde noodstop wordt in de loop van de dag voorgelegd aan de lidstaten van de Europese Unie, zegt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op Twitter. Naast Nederland heeft een groeiend aantal lidstaten vanmorgen zelf al een inreisverbod voor reizigers uit onder meer Zuid-Afrika ingesteld. Het gaat om Italië, Tsjechië en Duitsland. Ook niet-EU-landen Verenigd Koninkrijk en Israël hebben een inreisverbod ingesteld. Volgens de Israëlische premier Naftali Bennett balanceert Israël ‘op de rand van een noodtoestand’.
Lees ook dit commentaar van Bram Hahn: 2G is niet perfect, maar leidt hopelijk wel tot meer vaccinaties
Koopmans zeer bezorgd
Viroloog Marion Koopmans heeft in een uitzending van RTL Nieuws zeer bezorgd op het virus gereageerd. Volgens haar is de vaccinatiegraad in het gebied waar het virus is opgedoken erg laag. ‘En het is de vraag of de bescherming van vaccins tegen ernstige ziekte door deze variant verminderd is,’ zegt ze.
Ze twijfelt of het staken van het vliegverkeer van en naar Zuid-Afrika zin heeft. ‘De ervaring leert dat dit misschien niet zoveel effect heeft omdat dit virus waarschijnlijk al langer circuleert,’ zegt Koopmans. Het is volgens haar ‘ook zeker denkbaar’ dat de variant elders is ontstaan. ‘En dan is het dweilen met de kraan open.’