De doorsnee-Nederlander is allergisch voor ‘drang en dwang’ uit de koker van de overheid. Toch duikt die term steeds vaker op, onder meer bij klimaatbeleid. Deze week weer uit de mond van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Beter gezegd: uit een rapport.
1. Waarover ging dat rapport precies?
Het rapport ging over de Nederlandse ambitie om een volledig circulaire economie te worden. Het Akkoord van Parijs, van alweer ruim zes jaar geleden, heeft zoals genoegzaam bekend is geleid tot grote klimaatambities. De doelen die ook Nederland zich heeft gesteld, kan iedereen die het nieuws een béétje volgt wel dromen. Nederland wil ‘koploper’ zijn. Om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn, moet in 2030 de nationale uitstoot van CO2 al met 55 procent zijn gereduceerd ten opzichte van 1990, staat in het Coalitieakkoord van het nieuwe kabinet. Om die 55 procent te halen, is 60 procent het doel.
Lees ook het interview met VVD-coryfee Ed Nijpels: ‘Den Haag heeft rechte ruggen en stevige knieën nodig’
Minder algemeen bekend is een andere transitie: Nederland wil uiterlijk in 2050 een circulaire economie zijn, zowel als het gaat om productie als om consumptie. Het tweede kabinet-Rutte (VVD, PvdA) formuleerde die ambitie voor het eerst naar aanleiding van een advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) – lees: Ed Nijpels – van juni 2016. Dat heette: Werken aan een circulaire economie: geen tijd te verliezen. Hetzelfde jaar nog kwam er een Rijksprogramma met de weinig verrassende, maar wel duidelijke titel Nederland circulair in 2050.
2.Wat is een circulaire economie?
De SER omschreef het als ‘een economie die binnen ecologische randvoorwaarden efficiënt en maatschappelijk verantwoord omgaat met producten, materialen en hulpbronnen, zodat ook toekomstige generaties toegang tot materiële welvaart behouden’. Optimaal gebruik en hergebruik van grondstoffen is leidend – afval bestaat niet meer in de circulaire economie.
Toenmalig staatssecretaris van Milieu Sharon Dijksma (PvdA) formuleerde het destijds op Twitter allemaal iets pakkender. ‘Weg met onze wegwerpmentaliteit’ twitterde zij in september 2016. Dat drukt goed uit dat het in een circulaire economie niet alleen gaat om afval scheiden en recyclen, maar ook om aanpassing van gedrag, producten en productieprocessen. Producten moeten niet meer worden ontworpen en vervaardigd voor kortstondig wegwerpgebruik, maar voor langdurig gebruik, bijvoorbeeld door ze repareerbaar te gaan produceren.
https://twitter.com/sharon_dijksma/status/775923795592740864
Het advies van de SER schetste zeker geen beeld van hel en verdoemenis, maar benadrukte juist de haalbaarheid van het doel en ook de economische kansen die een circulaire economie biedt. Los daarvan: gezien de stijgende prijzen, is efficiënter gebruik van grondstoffen in ieders belang, ook in het hier en nu.
3. Klinkt goed. Lukt het al een beetje?
Een afvalvrij Nederland is nog ver weg, weet iedereen die weleens op straat komt. Dus nee, dat valt letterlijk vies tegen. En dat was ook de strekking van het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving dat dinsdag 1 februari verscheen. Het schiet niet echt op met die circulaire economie en de ‘radicaal’ andere omgang met grondstoffen die daarbij hoort.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout