Wat ging er mis in het hoofd van de schutter van Alblasserdam?

Bloemen neergelegd bij zorgboerderij Alblasserdam. Foto: ANP

Bij schokkende levensdelicten wordt in de media vaak gesproken over ‘verwarde’ daders. Geldt dit ook voor de man die vorige week in Alblasserdam op een zorgboerderij twee bezoekers doodschoot en neemt dit soort delicten toe?

1.Wat gebeurde er in Alblasserdam?

Vrijdagochtend 6 mei schoot de 38-jarige John S. op het terrein van zorgboerderij Tro Tardi in Alblasserdam naar het lijkt twee willekeurige bezoekers dood en verwondde hij twee anderen ernstig. Woensdag 4 mei had hij in Vlissingen al een 60-jarige man doodgeschoten. De verdachte is aangehouden en heeft de levensdelicten bekend. Hij kampt al jaren met psychische problemen, maar werd volgens hem niet geholpen. In het verleden was hij naar verluidt bezoeker van de zorgboerderij.

2. Handelde hij in een psychose?

Het is niet bekend of John S. tijdens zijn delicten in een psychose verkeerde. In een e-mail die hij vlak voor de schietpartij in Alblasserdam naar het televisieprogramma RTL Boulevard stuurde, schrijft hij: ‘Het is al jaren oorlog in mijn hoofd.’ De moord in Vlissingen pleegde hij ‘om zijn wapen te testen’. Omdat hij geen hulp kreeg, is het gissen naar zijn psychische gesteldheid en de aanleiding voor zijn gewelddadige ontsporing.

3. Hoe vaak gebeurt dit soort delicten?

Jaarlijks plegen gemiddeld negen mensen onder invloed van een psychose een moord, blijkt uit doorlopend onderzoek van EW en de Universiteit Leiden. Dit aantal is al jaren stabiel. In de media wordt bij ernstige delicten gemakshalve vaak gesproken van ‘verwarde personen’. Leken gooien daarbij allerlei stoornissen op één hoop. Naast daders die hun delict pleegden in een psychose, lijkt het begrip ‘verward’ ook te verwijzen naar mensen met een narcistische en/of antisociale persoonlijkheidsstoornis, een ontwikkelingsstoornis, borderline, depressie, ADHD of autisme.

4. Was de zorgboerderij een toevallig doelwit?

In de e-mail aan RTL Boulevard schrijft de schutter dat hij eerder ‘een zelfmoordpoging deed vanwege een zorgboerderij’. Of hij Tro Tardi bedoelt, vermeldt hij niet. Maar: ‘Nooit heeft iemand wat van zich laten horen.’ De zorgboerderij in Alblasserdam biedt sinds 2007 dagactiviteiten aan voor een brede doelgroep van jong en oud met uiteenlopende problemen. De zorgboerderij is aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg. Zestien regionale organisaties vertegenwoordigen ruim achthonderd zorgboeren. Die moeten een keurmerk hebben en worden regelmatig gecontroleerd. Daarnaast zijn er nog zo’n achthonderd zorgboeren die niet bij de federatie zijn aangesloten.