Het gastgezin dat ontheemden uit Oekraïne opving, is door EW uitgeroepen tot Nederlander van het Jaar 2022. Meteen na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne lieten veel Nederlanders zich van hun beste kant zien. Zelfs hun huizen zetten ze open, soms langdurig.
Het gaat om duizenden gastgezinnen die het afgelopen jaar zonder aarzelen hun huis en hart openstelden voor moeders die met hun kinderen en soms ook kleinkinderen Oekraïne zijn ontvlucht. Naar schatting gaat het om tienduizenden ontheemden. Tussen al het treurige nieuws van het afgelopen jaar, bieden deze Nederlanders, die zich van hun beste kant laten zien, een hoopvol lichtpunt.
EW-hoofdredacteur Arendo Joustra: ‘Het mooie aan deze opvang is dat ze niet door de overheid is afgedwongen. Vaak kwam er zelfs geen overheid aan te pas. Het is spontane hulp, geïnspireerd door de beelden van de oorlog, de herkenbaarheid van de situatie, of grootouders die acht decennia geleden onderduikers een schuilplaats boden. Het is “Wir schaffen das” op z’n Nederlands.’
Namens EW interviewde redacteur Liesbeth Wytzes vier uiteenlopende gastgezinnen en hun Oekraïense huisgenoten. Het zijn ontroerende verhalen over onbaatzuchtige hulp, de wijze waarop de Oekraïners wegwijs werden gemaakt in de samenleving en het vinden van een vorm om samen als relatief onbekenden in een en hetzelfde huis te leven.
Elk jaar wijst de redactie van EW een Nederlander aan die zich dat jaar bijzonder heeft onderscheiden. Soms is dat één individu dat zijn of haar stempel op dat afgelopen jaar heeft gedrukt; soms is het een groep van meer mensen die symbool staan voor een beroepsgroep, zoals in 2020 de IC-verpleegkundige of in 2018 de (bedreigde) burgemeester.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Dit jaar is dat het Nederlandse gastgezin, dat door zijn gastvrijheid en hartelijkheid zoveel ontheemde Oekraïners opvang bood, zonder aarzelen. En soms maandenlang. Een bijzondere en optimistische prestatie in een jaar dat zich vooral kenmerkt door grote somberheid en een opeenvolging van crises.
Oorlog, in Europa, bij ons om de hoek!
Toen op 24 februari 2022 de oorlog in Oekraïne begon, waren niet alleen Oekraïners geschokt, maar ook veel Nederlanders. Oorlog, in Europa, bij ons om de hoek! Direct werden acties opgezet om de Oekraïners te helpen, met eten, voedsel, kleren. Toen duidelijk werd dat de oorlog een enorme vluchtelingenstroom op gang bracht, stelden veel Nederlandse gezinnen hun eigen huis open.
Op 25 februari, de tweede oorlogsdag, waren er volgens mensenrechtenorganisatie UNHCR al honderdduizend Oekraïners op de vlucht en dat aantal nam razendsnel toe, tot een miljoen na een week en nu meer dan zeven miljoen. Eind oktober stonden er volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid, dat de cijfers bijhoudt, ruim 85.000 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd in Nederland. En dat aantal neemt toe.
Hoeveel het er precies zijn, is niet bekend, want Oekraïners hoeven zich niet te melden bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, zoals bijvoorbeeld vluchtelingen uit Syrië dat wel moeten doen. Oekraïners kunnen reizen zonder visum en hebben recht op huisvesting, inkomen, onderwijs en zorg.
Tienduizenden van hen, vooral vrouwen en kinderen omdat de mannen moesten achterblijven om te vechten, zijn bij een Nederlands gezin terechtgekomen. Ook hebben Nederlanders zelf mensen uit Oekraïne gehaald, zonder tussenkomst van een instantie.
Veel gastgezinnen maakten geen gebruik van overheidsinstanties. Ze hoefden ook niet te worden gedwongen. Zij handelden volgens het citaat dat wordt toegeschreven aan de Amerikaanse president Theodore Roosevelt (1858-1919): Do what you can, where you are, with what you have – doe wat je kunt doen, waar je ook bent, met wat je ook hebt.
EW’s Nederlander van het Jaar
Lale Gül was EW’s Nederlander van het Jaar 2021. De Nederlander van het Jaar is de persoon die als geen ander – in positieve of negatieve zin – een stempel op het jaar heeft gedrukt, dat jaar symboliseert of dat jaar een bijzondere prestatie heeft verricht. Bij de verkiezing bepaalt de redactie de keuze.
Eerdere Nederlanders van het Jaar die op de cover verschenen, zijn: Ayaan Hirsi Ali (2004), Rijkman Groenink (2005), de soldaat in Uruzgan (2006), Joop van den Ende (2007), Wouter Bos (2008), Linda de Mol (2009), de politicus (2010), Mark Rutte (2011), koningin Beatrix (2012), Wim Pijbes (2013), Ahmed Aboutaleb (2014), Dafne Schippers (2015), Marcel Levi (2016), Boyan Slat (2017), de burgemeester (2018), Derk Wiersum (2019) en de IC-artsen en -verpleegkundigen (2020).
Geraakt door de beelden uit het land in oorlog
EW bezocht vier Nederlandse gastgezinnen die zonder aarzelen Oekraïners opvingen. Het ene gezin deed dat omdat het zo werd geraakt door de beelden uit het land in oorlog, het andere gezin herkende iets van de eigen situatie, weer anderen boden gastvrijheid, omdat hun grootouders onderduikers hadden en ze het heel normaal vinden om iets te doen voor een ander. ‘Ik had helemaal geen banden met Oekraïne,’ zegt Maurits Klaver uit Puiflijk, die een compleet gezin onderdak heeft geboden. ‘Maar die beelden grepen me zo aan.’
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout