Noord-Holland: ‘coalitie over rechts zou een unicum zijn’

Noord-Holland is verdeeld, met BBB als grootste partij en grote verliezen over de hele linie. Een diffuse uitslag, die een coalitievorming niet makkelijker maakt. Al klinkt bij rechtse partijen optimisme over een mogelijke ‘unieke’ coalitie, zag Geerten Waling in het provinciehuis in Haarlem.

Commissaris van de Koning Arthur van Dijk (VVD) heeft de hele dag door de provincie gereden met appeltaart voor de medewerkers van de stembureaus. In een afgeladen Johan Remkeszaal op het monumentale provinciehuis in Haarlem, is Van Dijk optimistisch: ‘Noord-Holland is Nederland in het klein. We moeten ook in de provincie beginnen met de verbinding terug te vinden. Het is ontzettend belangrijk dat de provincie niet de boeman is die met alle problemen komt, maar de basis legt voor het antwoord.’

Tekst gaat hieronder verder

De grote winnaar in Noord-Holland is BBB met negen zetels. ‘Elke zetel is winst, want we hadden er nog geen,’ grapt BBB-lijsttrekker Ingrid de Sain. Maar négen zetels en de grootste partij van de Provinciale Staten? ‘Dit is fantastisch. Dat één vrouw in de Tweede Kamer en zo’n geweldig team in het land dit kunnen klaarspelen, dat is toch prachtig!’ Staat de fractiedeur van BBB open voor alle partijen in de komende onderhandelingen? De Sain: ‘In principe wel, maar als partijen blijven vasthouden aan gedwongen onteigening van boeren, dan wordt het lastig.’

Coalitie over rechts ‘een unicum’ in Noord-Holland

De grote verliezer is ook in Noord-Holland FVD: van negen naar één zetel. De partij is niet aanwezig op de uitslagenavond. JA21 (3 zetels) ontbreekt eveneens, maar lijsttrekker Daniël van den Berg is onderweg naar Haarlem, vanaf de JA21-bijeenkomst in Den Bosch, en reageert per telefoon:

Een fantastisch resultaat om zo weer de Staten in te mogen. We sluiten niemand uit, maar met BBB hebben we een natuurlijke partner voor samenwerking. Maar… er zijn ook veel verschillen, heb ik gemerkt in de debatten. Dus ik verwacht wel wat water bij de wijn in de onderhandelingen. Wij hebben een goede positie om eisen te stellen, anders wordt de coalitie uiterst links. Met deze uitslag is een coalitie over rechts mogelijk; en dat is een unicum in Noord-Holland.

Duidelijk is dat de zittende coalitie van GroenLinks, VVD, D66 en PvdA met de nieuwe uitslag niet verder kan besturen.  Over de hele linie verliezen partijen, maar – naast het verlies van FVD – vallen de verliezen op van het CDA (gehalveerd naar 2) en JA21 (ook gehalveerd, van 6 zetels – 5 ex-FVD en 1 ex-VVD – in de afgelopen jaren naar 3 zetels nu ‘op eigen kracht’). GroenLinks verliest 2 zetels, maar kan samen met PvdA een blok vormen van in totaal 14 zetels.

Langverwachte én lang gehate verbindingsweg A8-A9

Met de nieuwe verhoudingen is het de vraag wat er gebeurt met het dure plan (1 miljard euro) van PvdA-gedeputeerde Jeroen Olthof om een deels ondertunnelde en verdiepte variant aan te leggen van de omstreden verbindingsweg A8-A9 over 5 kilometer door een steeds vollere Zaanstreek.

Een coalitie over rechts zal wellicht kiezen voor de ‘karige variant’ van 250 miljoen euro, waar JA21-leider Daniël van den Berg zich in EW onlangs positief over uitliet. Linkse partijen vrezen dat deze variant ten koste gaat van de leefbaarheid, de natuur en ook het historische landschap tussen de twee rijkswegen.

BBB-lijsttrekker De Sain zegt op de uitslagenavond open te staan voor een verbindingsweg, maar, zo zegt ze tegen EW:

Dat kan niet zonder de mensen in de omgeving erbij te betrekken. We moeten ook kijken naar andere oplossingen om de verkeersdrukte in het A8-A9-gebied op te lossen, zoals openbaar vervoer en fietsen. Maar vooral moeten we werken aan inspraak en burgerparticipatie, want we moeten niet hebben dat er vijfhonderd bewoners op hun achterste benen staan.