Ontdekken of u net zo eensgezind bent op politiek vlak als robot ChatGPT? De technologische toepassing zou links-leunend zijn. Voor wie zelf nog níet weet welk vakje zij gaan inkleuren tijdens de Provinciale Statenverkiezingen op woensdag 15 maart zet EW vijf stemwijzers op een rij.
Een masterstudent van Universiteit Leiden hoorde geruchten over kunstmatige-intelligentie (KI) bot ChatGTP. Deze Amerikaanse applicatie zou een uitgesproken politieke voorkeur hebben en liberaal-links zijn. Die aantijgingen volgden na een rel op Twitter.
Een gebruiker publiceerde foto’s waarin de bot weigerde om een positief gedicht te schrijven over Donald Trump. Hij zou ‘partijdig, bevooroordeeld en politiek van aard zijn’. Dat valt niet binnen de functies van het programma, aldus de chatbot. Toen dezelfde vraag werd gesteld – maar dan over Joe Biden – had de praatgrage robot wél een antwoord paraat. ChatGTP is woke, riepen de Republikeinen. Elon Musk, die al eerder kritiek uitte op het platform, gaf aan een eigen versie van het programma te willen ontwikkelen.
Student Merel van den Broek raakte geïnspireerd en besloot te kijken hoe het er met de politieke ideologie van de Nederlandse variant voor staat. ‘De politieke voorkeur van ChatGPT bleek vooral te liggen bij SP, DENK en D66,’ aldus Van den Broek. Volgens de studente zou het vooral te maken hebben met de teksten waarmee het taalmodel is getraind. ‘Wetenschappers zijn over het algemeen wat vaker links,’ schrijft ze.
De inzet van stemwijzers is belangrijk voor het maken van een politieke keuze: in 2021 voor de Tweede Kamerverkiezingen werd de StemWijzer 7,8 miljoen keer ingevuld. Voor wie er nog niet over uit is welk hokje hij of zij op 15 maart gaat inkleuren, kan een stemwijzer net even dat éne zetje geven.
De StemWijzer is een test van politiek voorlichtingscentrum ProDemos. De stemwijzer is beschikbaar voor de provincies Drenthe, Noord-Brabant, Overijssel en Limburg.
Op basis van dertig stellingen wordt de kiezer in een politieke windrichting gestuurd. Naast alle landelijke partijen doen ook regionale partijen mee. Het Kieskompas wordt mogelijk gemaakt door de Vrije Universiteit Amsterdam. Het Kieskompas kan worden geraadpleegd voor alle provincies.
Mijnstem test de politieke voorkeur voor zowel de Provinciale Staten als de waterschapsverkiezingen voor alle provincies.
Om ‘de kloof tussen Nederland en de kandidatenlijst te verkleinen’ ontwikkelde Hart van Nederland in samenwerking met KiesKompas een stemwijzer om kiezers aan volksvertegenwoordigers te koppelen: het KiesHart. Daarin worden kiezers niet gekoppeld aan een partij, maar aan een persoon. Vertegenwoordigers uit alle provincies doen mee.
ProDemos ontwikkelde YoungVoice voor de jongere generaties die nieuw zijn in het politieke landschap. Aan de hand van video’s waarin regionale kwesties worden uitgelegd, kunnen zij antwoord geven op een stelling. De YoungVoice stemwijzer is beschikbaar voor Drenthe en Limburg.