Henri Bontenbal (CDA): ‘Ik ga met teleurstelling naar bed’

Een grote schok gaat door het Haagse Nutshuis als de leden van het CDA de winst van de PVV zien. De verbazing is er groter dan bij de bekendmaking van het eigen zetelverlies: van 15 naar 5 zetels. Victor Pak bespeurt hoop op de CDA-verkiezingsavond.

Verbazing is er niet bij Tweede Kamerlid René Peters. De Brabander had het verlies van zijn partij al ingecalculeerd. Hij is zelfs blij: ‘We hebben nog nooit zo’n goede campagne gehad. Ik zit al 28 jaar bij de partij, en er was altijd gezeik. Met Jan Peter Balkenende, met Sybrand Buma, met Hugo de Jonge – maar nu niet.’

Het geloof is groot in lijsttrekker Henri Bontenbal als het nieuwe CDA-gezicht. Dat het CDA is gedecimeerd, maakt Peters weinig uit. ‘Liever klein met een goed verhaal, dan groot zonder verhaal.’

Peters begrijpt de grote winst van de PVV wel. ‘We zien al jaren de onrust bij de kiezer. Eerst zat Emile Roemer in de lift, toen Thierry Baudet, eventjes Sigrid Kaag en in maart Caroline. Nu is er de winst van Geert.’

Bontenbal verwacht niet direct aan te schuiven aan de formatietafel

Bij lijsttrekker Henri Bontenbal is de teleurstelling vele malen groter dan in de zaal van het CDA. ‘Bij mij overheerst een tegenstrijdig gevoel. Ik ben trots op de campagne. Wij hebben een heel positief verhaal neergezet, maar wij hadden meer zetels verdiend. Vanavond ga ik met teleurstelling naar bed.’

Het stemgedrag van de kiezer wil de CDA-leider nog niet analyseren. Voor de verkiezingen sprak hij uitgebreid over het thema integratie en migratie. Of dat het thema was waar Wilders mee won, weet Bontenbal niet.

‘Ik vind het moeilijk om een analyse te maken. Het thema bestaanszekerheid is ook gekaapt door de PVV. Wat kiezers heeft bewogen, weet ik niet. Was dat migratie, was dat Israël-Gaza of was het een strategische stem? Ik wacht de kiezersonderzoeken af.’

Aan de formatietafel verwacht Bontenbal niet direct aan te schuiven. ‘De verantwoordelijkheid ligt eerst bij andere partijen. Van tevoren kan je nooit zeggen dat je niet in een coalitie stapt. Maar als dat al zo is, ga ik het CDA zo goed mogelijk overeind houden, zo fier mogelijk. Ik ga het CDA niet in de uitverkoop doen. Daar ben ik geen lijsttrekker voor geworden.’

Bij minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) is de verslagenheid van het gezicht af te lezen. In zwart jasje staat Van Gennip in de groen verlichte zaal tussen het publiek. ‘Deze uitslag moeten we morgen goed analyseren. Op een rustig moment.’

Lees verder onder de exitpoll

‘Dit is een tussenstap’

Het CDA beleefde een moeizame campagne. De niet geliefde partijleider Wopke Hoekstra vertrok naar Brussel, een gedroomde opvolger stond niet klaar. Stemmentrekkers had de partij niet meer, Mona Keijzer vertrok naar BBB. Uiteindelijk werd energiewoordvoerder Henri Bontenbal de lijstaanvoerder. In juli kende slechts 10 procent van de kiezers de natuurkundige uit Rotterdam.

Met slogans als ‘Hen wie? Henri!’ en ‘Kies Henri’ probeerde de partij daarin verandering te brengen. In de ochtendkranten verscheen een advertentie met de tekst ‘Laat Henri zijn karwei beginnen’, een verwijzing naar de CDA-campagne rond premier Ruud Lubbers uit 1986.

Dat zegt veel over de sfeer in de partij. Kandidaat-Kamerlid Liesbeth van der Heide, nummer 21 op de lijst, vat het kort samen: ‘Geen zetels, wel gezellig.’

Dat beaamt Dorien Eilering (26). De secretaris van het CDA-bestuur in Hilversum ging vaak de straat op. ‘Zelfs mensen die niet op ons gaan stemmen, zeiden: “Wat goed dat jullie er zijn.” We kregen ontzettend veel positieve reacties.’

‘Het CDA is tegenwoordig weer het CDA. De christen-democratie schijnt weer door de partij heen,’ zegt Eilering hoopvol. ‘Dit is een tussenstap. Henri heeft een goed verhaal en kijkt niet weg voor het verleden. Daar kunnen we de toekomst mee in.’

Dat is dan wel een toekomst waarin het CDA kleiner is dan het ooit is geweest.