De VVD moet in een volwaardig kabinet met PVV, NSC en BBB gaan zitten, maar PVV-leider Geert Wilders kan beter géén premier worden. Dat zegt oud-minister Hans Hoogervorst (VVD) in een interview met EW van deze week.
Hoogervorst (67) is een kompaan van Geert Wilders uit de tijd dat ze in de jaren tachtig en negentig voor toenmalig VVD-leider Frits Bolkestein werkten. In het interview in het Kerstnummer van EW beschrijft Hoogervorst Wilders als een pragmaticus.
Wilders stapte in 2004 uit de VVD – Bolkestein was toen al weg uit Den Haag – en begon een eenmansfractie. Volgens Hoogervorst heeft Bolkestein hem bezworen dat Wilders onder zijn leiding in de VVD zou zijn gebleven: ‘Onder mij was dit niet gebeurd.’
PVV-fractie in het gareel houden
Bolkestein stuurde in de jaren negentig vanuit de Tweede Kamer het beleid van het kabinet-Kok I aan. Op de vraag of Wilders ook op deze manier zijn macht kan uitoefenen en tevens zijn Kamerfractie vol nieuwelingen in het gareel kan houden, antwoordt Hoogervorst bevestigend: ‘Ik kan me goed voorstellen dat daar in de formatie indringende gesprekken over worden gevoerd, ja.’
Wie moet er dan premier worden? Moet het per se een PVV’er zijn of zou ook een VVD-premier kunnen aantreden? Hoogervorst oppert ‘een zakenpremier’, eventueel een VVD’er. ‘Iemand die boven de partijen staat. Zoiets moet worden afgetast. Bij het begin van de coalitieonderhandelingen kun je daarover beter zwijgen. Ongeveer halverwege moet je het bespreken. Je moet het niet tot het laatst bewaren.’
Hoogervorst heeft kritiek op Yesilgöz
Hoogervorst heeft kritiek op VVD-leider Dilan Yesilgöz die tijdens en na de campagne nogal wisselde van standpunt over wel of niet regeren met de PVV. Hij stelt dat het gedraai de VVD veel zetels kostte. Maar hij voorspelt dat er géén gedoogcoalitie komt en dat de VVD gewoon in een rechts kabinet stapt.
‘Yesilgöz heeft dat inmiddels door,’ zegt Hoogervorst in EW. ‘Een coalitie met GroenLinks-PvdA is uitgesloten, want dan komt de VVD-achterban in opstand. Stapt de VVD niet in bij de PVV, dan volgen nieuwe verkiezingen en lijdt de VVD groot verlies. Nog erger is de toestand in het land. Het vertrouwen in de politiek is al zo laag en krijgt dan weer een klap.’
Klassieke VVD’ers zijn verweesd in eigen partij
Hoogervorst – die tussen 2002 en 2006 minister van Financiën, Economische Zaken en Zorg was in drie kabinetten-Balkenende – ontwijkt de vraag of hij zelf beschikbaar is voor een nieuwe ploeg bewindslieden. ‘Het gaat niet om mij. Dit is een interview, geen open sollicitatie. Het gaat om het land en om de VVD.’
Hij zegt de partij te willen ‘bijbuigen’ in rechtse richting. ‘De klassieke liberalen op de rechterflank voelen zich verweesd in eigen partij. Rutte gaf dat toe, toen hij zei dat hij te lang was aangebleven. Ik verwachtte op de kieslijst rechtse kandidaten, maar ik zag ze niet. De mensen die de dienst uitmaken, zijn dezelfde als tevoren.’
