Kim Putters is de nieuwe informateur. Binnen vier weken moet de voorzitter van de Sociaal-Economische Raad zijn opdracht zien af te ronden. EW dook de archieven in en las twintig jaar interviews met de ‘polderjongen’.
We leven in een gepolariseerd land, maar gelukkig is er Kim Putters. De voorzitter van het polderorgaan bij uitstek – de Sociaal-Economische Raad (SER) – is door de Tweede Kamer, op voorstel van PVV-leider Geert Wilders, gevraagd om de nieuwe informateur te worden. Hij kreeg als opdracht ‘de mogelijkheden te onderzoeken voor een vruchtbare politieke samenwerking die recht doet aan de verkiezingsuitslag inclusief de grote verschuivingen die daarbij hebben plaatsgevonden, en kan rekenen op voldoende steun in de volksvertegenwoordiging, bijvoorbeeld in de vorm van een extraparlementair-, gedoog- of minderheidskabinet’. Binnen vier weken moet Putters zijn opdracht zien af te ronden.
Als iemand het kan, dan Kim Putters (50). Je hebt mensen met wie je geen ruzie moet krijgen, en mensen met wie je geen ruzie kunt krijgen. Kim Putters behoort tot de laatste soort. Er gaat bijna geen interview voorbij waarin de oud-PvdA-senator en oud-directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zichzelf niet omschrijft als ‘polderjongen’. Hij wóónt zelfs in de polder: zijn geboorteplaats Hardinxveld-Giessendam. Het schipperskind groeide dus op in de orthodox-gereformeerde bible belt – maar weer wel met een katholieke moeder. Hij was er lid van de scouting en later hulpsinterklaas. Wie kent naar eigen zeggen van het Wilhelmus het eerste én het zesde couplet uit het hoofd?
Kim Putters.
Als ‘verbinding’ een naam en een gezicht heeft in bestuurlijk Nederland, dan is het dus wel… Kim Putters. EW dook de archieven in en las twintig jaar interviews met hem, op zoek naar uitspraken waarmee hij mogelijk vijanden heeft gemaakt. Gevonden: nul. Dat komt niet doordat Putters niks te melden heeft. Integendeel. Geen gebrek aan scherpe analyses van wat er mis gaat in Nederland, maar ook: geen onvertogen woord. Polariseren is niet zijn stijl, ook niet als er duidelijk een boodschap moet worden overgebracht. ‘Er is nog nooit iemand bij mij aan tafel weggelopen,’ zei hij juli vorig jaar tegen Vrij Nederland.
Volkomen begrijpelijk, daarom, dat PVV-leider Geert Wilders hem heeft gevraagd voor misschien wel de lastigste ‘verbindingsklus’ van zijn leven. Daarbij speelt ongetwijfeld een rol dat Putters ook al vroeg vrij scherp in de gaten had dat er in Nederland een electorale opstand broeide waarvan Wilders dan weer het gezicht was. Oog voor de bronnen van dat ongenoegen had Putters ook als weinig anderen. Bij hem geen dedain daarvoor – noch voor Wilders, noch voor zijn kiezers. Want ja: ‘polderjongen’.
I. ‘Van tijd tot tijd wil je ze ook wel eens achter het behang plakken’
Over de sociale partners binnen de Sociaal-Economische Raad
(De Telegraaf, 9 september 2023)
II. ‘Jammer genoeg bleef het grootste deel van de bedrijven afwachten’
Over convenantenaanpak SER voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen
(Essay in EW, mei 2023)
III. ‘Ik was er zelfs boos over’
Over de onbedoelde effecten van de participatiewet
(AD, 28 mei 2022)
IV. ‘De problemen in dit land zijn nog dezelfde als negen jaar geleden’
Bij zijn afscheid als directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau
(AD, 28 mei 2022)
V. ‘Daar ben ik het dus grondig mee oneens’
Over premier Ruttes visie op visie (‘belemmert het zicht’); bij zijn afscheid van het Sociaal en Cultureel Planbureau
(de Volkskrant, 28 mei 2022)
VI. ‘Soms heb je wel het gevoel: ik moet het blijkbaar nóg een keer vertellen’
Idem
VII. ‘Ik maak nu een kritische opmerking […]: het is echt de hoogste tijd’
Over hervorming van de arbeidsmarkt
(HP De Tijd, 1 juli 2023)
VIII. ‘Er hangen in Nederland veel gele hesjes aan de kapstok’
Naar aanleiding van zijn boek Veenbrand, waarin hij voorspelt dat de 40 procent van de Nederlanders die zich onder druk voelt staan het politieke landschap gaat bepalen
(NRC, 22 februari 2019)
IX. ‘Mensen voelen zich niet gehoord’
(AD, 10 september 2016)
X. ‘Wilders beseft waar veel kiezers zich zorgen over maken. Hij is alleen geen man die de verbinding zoekt’
(Vrij Nederland, 28 mei 2016)
XI. ‘Die discussie irriteert mij mateloos’
De discussie over bijbanen van senatoren, bedoelt Putters. Bij zijn vertrek als PvdA-senator
(NRC, 8 juni 2013)
XII. ‘Guusje ter Horst is een keer kwaad weggelopen uit de Eerste Kamer toen ik als partijgenoot dwars lag over de adviescolleges en planbureaus’
Idem
XIII. ‘Het openbaar bestuur verschraalt’
Als bestuurskundige
(NRC, 26 augustus 2006)