Geen lid van een coalitiepartij, maar toch behoudt Wopke Hoekstra (CDA) zijn prestigieuze functie als Eurocommissaris. Het kabinet-Schoof draagt hem voor een nieuwe termijn voor. De hoop is dat Hoekstra een stevige portefeuille krijgt. Hoe reëel is dat? Vier vragen en antwoorden.
1. Waarom komt het kabinet toch bij Hoekstra uit?
Waar Hoekstra als partijleider bij het CDA de verkeerde man op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was, is dat in Brussel niet het geval. Plots is Hoekstra de juiste man, op het juiste moment op de juiste plek. Het kabinet-Schoof heeft geen alternatieven voor de Christendemocraat.
PVV, NSC en BBB hebben als nieuwe of onervaren regeringspartijen geen ex-bewindslieden die voor de post in aanmerking komen. De VVD had die wel, maar niemand die aantrekkelijker is dan Hoekstra. De CDA’er behoort tot dezelfde Europese familie als voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Het kabinet hoopt haar te pleasen om zo een belangrijk commissariaat te krijgen. Zij beslist over de samenstelling van haar Commissie.
Zo groeit voor Hoekstra een baantje dat naar verwachting een krap jaar zou duren uit tot een jarenlang verblijf in Brussel. Dankzij de gunstige verkiezingsuitslag, eerst in Nederland waar onervaren partijen een kabinet vormden, én vervolgens in Europa waar bondgenoot Von der Leyen haar machtige plek wist te behouden.
Bij oppositiepartij CDA werd de nieuwe voordracht van Hoekstra met gejuich ontvangen. De partij met 5 zetels in de Tweede Kamer behoudt een prominent gezicht in de Europese politiek.
2. Hoe goed is Hoekstra als Eurocommissaris?
Is Wopke Hoekstra een kameleon of een bekeerling? Die vraag ging zowel over zijn vertrek richting de Europese Commissie als de functie die hij ging vervullen als Klimaatcommissaris. In zijn hoorzitting met het Europees Parlement vorig jaar sprak Hoekstra vol enthousiasme over de aanpak van Klimaatverandering.
In zijn woorden zat meer vuur dan ooit in Den Haag was gehoord. Hij zei toen te zijn wakker gekust door zijn kinderen en bepleitte nieuwe, nog groenere plannen voor de Europese Unie. Zo was hij voorstander van belasting op kerosine en een scherpere doelstelling voor 2040: 90 procent minder CO2-uitstoot.
Dat doel van Hoekstra werd overgenomen door de Europese Commissie begin dit jaar. Bij haar stemming voor een nieuwe termijn als voorzitter liet Von der Leyen weten daar nog steeds aan vast te houden. Die belofte was nodig om de steun van links te krijgen. Het schrappen van de belastingvrijstelling voor kerosine is er niet van gekomen.
3. Blijft Hoekstra Klimaatcommissaris?
Die kans is heel klein. Het kabinet-Schoof profileert zich minder dan voorganger Rutte-IV met groene plannen, ook al richtte het een apart ministerie op voor Klimaat en Groene Groei. Ook binnen de Europese Commissie neemt het gewicht van de Klimaatpost in aanzien af, mede door de winst van rechtsere partijen bij de Europese verkiezingen.
4. Op welke portefeuille aast Hoekstra?
Schoof wil een stevige portefeuille voor Hoekstra, zo schrijft de premier in een brief aan de Tweede Kamer over de voordracht. Die portefeuille moet gezocht worden in de financieel-economische hoek. Dat zou ook passen gezien Hoekstra’s verleden als ex-minister van Financiën. Al betuigde hij bij zijn hoorzitting vorig jaar nog zei spijt voor zijn harde opstelling tegenover Zuid-Europese landen die aandrongen op Europese coronasteun.
De post voor Mededinging kreeg de afgelopen jaren een prominente rol in de Europese Commissie. De Deense commissaris Margrethe Vestager had wisselend succes in het inperken van de macht van Amerikaanse techbedrijven als Apple, Microsoft en Meta.
Ook Thierry Breton, als Commissaris voor de Interne Markt, stond in de spotlight. Hij presenteerde miljardeninitiatieven om de Europese Defensie-industrie op te krikken wegens de Russische invasie van Oekraïne. Breton wilde Europa concurrerender maken met de Verenigde Staten. Daarom kwam hij met de chipverordening om Europa sterker te maken op het gebied van halfgeleidertechnologieën en -toepassingen.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
