Het klimaatgeld raakt ‘op’, maar dat ligt niet per se aan kabinet-Schoof

Het is bijna Prinsjesdag. Het lijkt er steeds meer op dat er weinig geld meer is voor klimaatbeleid. Hoeveel de overheid precies uitgeeft aan klimaatbeleid is niet bekend, constateerde de Algemene Rekenkamer in 2023 teleurgesteld.

Het ging vorig jaar waarschijnlijk om zo’n 6,8 miljard euro per jaar, maar dat was los van het geld uit het Klimaatfonds dat het kabinet-Rutte IV heeft opgetuigd. Dat fonds moet tot 2030 ruim 35 miljard euro investeren om het klimaatdoel voor 2030 te halen: 55 procent minder broeikasgassen ten opzichte van 1990. Daarmee ­zullen de klimaatuitgaven grofweg verdubbelen, verwachtte de Rekenkamer. Dat betekent jaarlijks nog eens ongeveer 7 miljard euro erbij.

En na 2030? Dan is het geld uit het ­Klimaatfonds op, en zijn die extra klimaatuitgaven plots verdwenen uit de CPB-ramingen. Het CPB ging er in zijn langetermijnraming van vorig jaar nog vanuit dat er na 2030 zo’n 4,4 miljard euro extra aan klimaat zou worden uitgegeven, schreven ambtenaren vorig jaar in een invloedrijk rapport van de 17de Studiegroep Begrotingsruimte. Maar inmiddels dus niet meer.

Terwijl in 2030 slechts het laaghangende fruit van de energietransitie zal zijn geplukt. De CO2-uitstoot halveren ten opzichte van 1990 is relatief makkelijk, door middel van het neerzetten van zonnepanelen en windparken en energie besparen. De echt dure, pijnlijke verduurzamingsprojecten moeten dan nog beginnen: uitbreiding van het stroomnet en het neerzetten van miljarden euro’s kostende groene fabrieken.

Tenzij toekomstige kabinetten het CO2-doel op lange termijn – klimaatneutraal worden in 2050 – laten varen, of burgers en bedrijven voor alle kosten laten opdraaien, zal de overheid dus nog vele miljarden euro’s moeten uitgeven. Als de werkelijke klimaatuitgaven in de toekomst uitkomen tussen de 4,4 miljard van het CPB en de bijna 7 miljard van de Rekenkamer, is het begrotings­tekort al snel 0,5 procentpunt hoger. Alleen al door deze ene begrotingspost.