Pieter Omtzigt hield op maandag 2 september de zestiende HJ Schoo-lezing. Omtzigt staat bekend staat bekend als dossiervreter.
Omtzigt, geboren op 8 januari 1974 in Den Haag, groeide op in Borne en studeerde economie en statistiek in Engeland en Italië. Sinds 2003 is Omtzigt actief in de Tweede Kamer, met korte onderbrekingen in 2010 en 2021.
Pieter Omtzigt kinderen
Pieter Omtzigt is sinds 2009 getrouwd met Ayfer Koç. Ze kregen twee dochters. Ook twee meisjes uit Koç’ vorige huwelijk maken deel uit van het gezin. Zijn vrouw was CDA-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Enschede. Ondanks zijn drukke politieke carrière, hecht Omtzigt veel waarde aan zijn gezinsleven.
Pieter Omtzigt Katholiek
Omtzigt heeft een katholieke achtergrond. Zijn vader, Jan Omtzigt, was diaken en directeur van retraitehuis De Zwanenhof bij Zenderen vlak bij Borne. Katholieke waarden hebben een grote invloed op zijn leven, werk en politieke idealen.
Vroege carrière Omtzigt
Pieter Omtzigt begon zijn politieke carrière in 2003 bij het CDA. Hij stond op een onverkiesbare plek, maar kwam alsnog in de Tweede Kamer door personele verschuivingen binnen het CDA.
In zijn vroege jaren als Kamerlid richtte Omtzigt zich vooral op pensioenen en sociale zekerheid.
Pieter Omtzigt en de Toeslagenaffaire
Een van de belangrijkste dossiers in Omtzigts carrière is de Toeslagenaffaire. Met SP-Kamerlid Renske Leijten bracht hij de misstanden aan het licht, waarbij duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Dit leidde tot de val van het kabinet-Rutte III. Zijn inzet in deze zaak versterkte zijn reputatie als toegewijd en kritisch parlementariër.
Gezondheid en burn-out
In 2021 kreeg Pieter Omtzigt een burn-out. De hoge werkdruk en de politieke spanningen, vooral binnen het CDA, eisten hun tol. Omtzigt nam tijdelijk afstand van zijn werkzaamheden in de Tweede Kamer om aan zijn herstel te werken.
Deze periode van rust was goed voor zijn gezondheid, maar was voor Omtzigt ook een moeilijke tijd waarin hij moest nadenken over zijn toekomst in de politiek. Omtzigt besloot om na zijn burn-out terug te keren en zijn werk voort te zetten.
Pieter Omtzigts breuk met het CDA
De spanningen binnen het CDA bereikten een hoogtepunt tijdens de kabinetsformatie van 2021 met VVD, D66 en ChristenUnie. Een gefotografeerde notitie met de tekst ‘functie elders’ naast de naam van Omtzigt suggereerde dat hij een andere functie zou krijgen. Dit verergerde de spanningen tussen Omtzigt en het CDA. Ook kwam een memo van Omtzigt naar buiten, waarin hij scherpe kritiek uitte op de partij en meldde dat hij zich verraden voelde.
Op 10 juni 2021 zegde Pieter Omtzigt zijn lidmaatschap van het CDA op en ging verder als onafhankelijk Kamerlid.
Oprichten van NSC
In 2023 begon Pieter Omtzigt een nieuwe partij: Nieuw Sociaal Contract (NSC). Deze partij richt zich onder meer op ‘bestaanszekerheid’, hervormingen van het openbaar bestuur en het versterken van het dualisme in de politiek. Met Omtzigt en enkele andere spraakmakende kandidaten behaalde NSC bij haar eerste verkiezingen twintig zetels.
Pieter Omtzigt als premier?
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 hield Pieter Omtzigt lange tijd in het midden of hij minister-president wilde worden. Vlak voor de verkiezingsdag zei Omtzigt open te staan voor het premierschap, als het kabinet verder zou bestaan uit deskundige vakministers zonder binding met de Tweede Kamer: een extraparlementair kabinet.
In hoeverre het kabinet-Schoof een extraparlementair karakter heeft, blijft een punt van debat.
Spanningen Pieter Omtzigt met Ronald Plasterk
Tijdens de formatie van het kabinet-Schoof ontstonden er spanningen tussen Pieter Omtzigt en informateur Ronald Plasterk. Zo leende Omtzigt stiekem Plasterks auto om vervolgens de formatie op te blazen.
Ook botste Pieter Omtzigt met de voormalig PvdA-minister over de overheidsfinanciën. Omtzigt verweet Plasterk dat hij belangrijke brieven wekenlang had laten liggen.
Op zijn beurt beschuldigde Plasterk Omtzigt van gebrek aan respect voor ‘het instituut informateur’. Dit omdat Omtzigt eerst de pers op de hoogte had gesteld van een breuk in de formatie en dit daarna pas met Plasterk deelde.
Pieter Omtzigt en Timmermans
Naast met Plasterk, werkte Pieter Omtzigt nauw samen met een ander bekend PvdA-lid: Frans Timmermans, Kamerlid in 1998-2007 en 2010-2012 en huidig fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA.
De samenwerking tussen Omtzigt en Timmermans was vooral gericht op het verbeteren van transparantie en aanpakken van sociale misstanden. Hun relatie was minder gespannen dan die tussen Omtzigt en Plasterk.
Rol Pieter Omtzigt in het kabinet-Schoof
De partij van Pieter Omtzigt, NSC, maakt met PVV, VVD en BBB deel uit van het kabinet-Schoof. Omtzigt aanvaardde zelf geen ministerspost. Hij blijft zich in de Tweede Kamer richten op parlementaire controle en het bevorderen van transparantie en rechtvaardigheid. In de Kamer stelde Omtzigt onder meer voor dat iedere minister een provincie zou vertegenwoordigen, maar dat noemde premier Dick Schoof ‘net een brug te ver’.
Pieter Omtzigt hield HJ Schoo-lezing
Op maandagavond 2 september hield Pieter Omtzigt de zestiende EW HJ Schoo-lezing in debatcentrum de Rode Hoed in Amsterdam. Deze jaarlijkse publiekslezing, georganiseerd door EW, markeert traditioneel het begin van het politieke seizoen en is genoemd naar de in 2007 overleden voormalig hoofdredacteur HJ Schoo.
Voor de oprichter en fractievoorzitter van NSC bood deze lezing een belangrijke gelegenheid om zijn visie en ideeën uit te dragen. Kijk hier de HJ Schoo-lezing van Pieter Omtzigt terug, getiteld Denken in oplossingen: een pleidooi voor meer regie en een nieuwe ordening.