Minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts (46) bezocht kort voor de inauguratie van Donald Trump Las Vegas (Nevada), Phoenix (Arizona) en San Francisco (California) om het Nederlandse bedrijfsleven en ondernemerschap te promoten. EW sprak met hem.
EW Afgaand op de stemming onder uw gesprekspartners, wat verwacht u van de economische relatie met de Verenigde Staten in het tijdperk-Trump?
Dirk Beljaarts: ‘Daarover hebben we niet gesproken. Ik wil zelf ook niet vooruitlopen op beleid dat mogelijk gaat worden geïmplementeerd. We weten het simpelweg nog niet.’
EW Nederland dreigt als exportland onevenredig zwaar te worden getroffen door een eventuele handelsoorlog. U zult toch wel anticiperen op de importheffingen van 20 procent of meer die Trump heeft aangekondigd?
Beljaarts: ‘Dat doe ik ook, samen met minister voor Buitenlandse Handel Reinette Klever. Ook zijn we achter de schermen bezig met de Europese Unie om voor alle mogelijke scenario’s een oplossing te kunnen bieden. We zijn niet naïef, maar tot nu toe gaat het niet om officiële berichten, hoe duidelijk ze misschien ook zijn geformuleerd. Zodra dat wel het geval is, zullen wij ook met een officiële reactie komen.’
EW Europese regeringsleiders als Giorgia Meloni (Italië) en Viktor Orbán (Hongarije) investeren intussen al in een persoonlijke band met Trump door hem in Mar-a-Lago op te zoeken. Zou het kabinet daar niet ook bij gebaat zijn, bijvoorbeeld om voor specifiek Nederlandse belangen een uitzonderingspositie te kunnen bedingen?
Beljaarts: ‘We hebben niet de ambitie om uit de pas te lopen met Europa. Wat niet wegneemt dat we wel degelijk investeren in het bouwen en onderhouden van relaties, zowel met Republikeinen als Democraten. Je kunt als minister vanuit de bedreigingen kijken en er een protect-agenda op nahouden, maar ik hanteer liever een promoot-agenda die zich richt op de mogelijkheden.’
‘Bijvoorbeeld in Arizona, waarmee we een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten op het gebied van halfgeleidertechnologie. Rond de stad Phoenix bevindt zich een grote concentratie van Nederlandse bedrijven, waaronder ASML en ASM International, die werk verschaffen aan zo’n 17.000 mensen. Niet alles hoeft op federaal niveau te gebeuren.’
EW Over welke mogelijkheden hebt u het dan?
Beljaarts: ‘Bijvoorbeeld bij de uitwisseling van kennis en expertise met betrekking tot het bouwen van eco-systemen. In de regio Eindhoven hebben we het project Beethoven, waarvoor we bewoners, kennisinstituten en bedrijven betrekken bij het aanleggen van wegen en het bouwen van huizen om de groei van grote spelers in de halfgeleiderindustrie, zoals ASML in Veldhoven, te stimuleren. Daaruit kunnen Amerikaanse overheden ook lering trekken. Of op het gebied van het aantrekken van voldoende hooggeschoold technisch personeel, wat ook in de Verenigde Staten een probleem is.’
EW Volgens Elon Musk heeft de Amerikaanse overheid geen andere keus dan haar visumprogramma uit te breiden, omdat binnenlandse werknemers te dom en te lui zouden zijn. Vindt u dat we ondanks de voorgenomen immigratiebeperkingen ook in Nederland ons heil buiten de grenzen moeten zoeken?
Beljaarts: ‘We hebben zeker buitenlandse kenniswerkers nodig. Daarom hebben we de 30 procent-regeling (de expat-regeling die bedrijven de mogelijkheid biedt om hun buitenlandse werknemers tot 30 procent van het salaris belastingvrij uit te keren – red.) in ere hersteld. Maar we moeten ook kijken naar hoe we een systeem kunnen ontwerpen dat beter is toegerust op de behoeften van onze economie, en waarin niet iedereen maar influencer wordt. Niet dat ik daarover een waardeoordeel heb, maar we hebben ook mensen nodig die bij ASML aan de slag kunnen.’
EW Musk speelt sowieso een steeds nadrukkelijker rol op het Europese toneel, bijvoorbeeld door zich te mengen in de binnenlandse politiek van Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Is het kabinet daarop al voorbereid?
Beljaarts: ‘Ook dat is een “wat-als”-vraag. Musk doet zijn uitspraken op dit moment gewoon als burger. Het is een ander verhaal als hij straks officieel deel gaat uitmaken van de regering van Donald Trump. Maar dat is nu nog niet aan de orde.’
Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief
Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.
