De zonnestorm komt eraan: moeten we ons zorgen maken?

Er komt een zonnestorm onze kant op, en dat kan weleens voor de nodige problemen zorgen. Maar wat kunnen we precies van dit exemplaar verwachten?

Zaterdag is het zover, zeggen experts. Dan zal een zonnestorm onze aarde bereiken. Wat dat betekent? Zonnestormen beïnvloeden het magnetisch veld van de aarde, en dat beïnvloedt weer de elektriciteit op aarde. En omdat we nogal afhankelijk zijn van elektriciteit – of GPS-signalen, die ook ontregeld kunnen worden–  kan zo’n zonnestorm nog weleens voor de nodige problemen zorgen.

Problemen

Een verandering in het magnetisch veld van de aarde kan gevolgen hebben voor ons aardbewoners. Zo kunnen zonnestormen elektriciteitsnetwerken platleggen, GPS-signalen ontregelen en radiocontact – met bijvoorbeeld vliegtuigen – beïnvloeden. De aankomende zonnestorm is gecategoriseerd als ‘potentieel sterk’, zo zegt Tom Berger, directeur van het Space Weather Prediction Center in Boulder, Colorado (Verenigde Staten).

Al met al hoeven we ons echter niet al te veel zorgen te maken, meent Lika Guhathakurta van NASA’s Solar Dynamics Observatory. Berekeningen laten namelijk zien dat het merendeel van de energie-deeltjes – waaruit de zonnestorm bestaat – over de aarde heen zal vliegen. Het deel dat de aarde wel raakt, zal in het noorden aankomen. Waar precies is moeilijk te zeggen. Maar één ding staat vast: als de Verenigde Staten of Canada geraakt kunnen worden, dan kan Nederland dat ook. We liggen namelijk op dezelfde breedtegraad.

Aan de andere kant: ‘dit is best een grote zonnestorm, en we weten simpelweg niet wat er zal gebeuren totdat hij er is’, zegt CNN- meteoroloog Chad Myers. En als we naar voorgaande zonnestormen kijken, dan kan het weleens misgaan. Op dertien maart 1989 zorgde een zonnestorm ervoor dat alle energiecentrales in Québec (provincie van Canada) twaalf uur lang plaatlagen. Ook de Verenigde Staten ondervond hinder van de zonnestorm, maar niet zoveel als Québec.

Deze zonnestorm was, net als de aankomende, gericht op het noorden van de aarde. Daarbij komt dat studies hebben aangetoond dat er een 12 procent kans is dat er tussen 2012 en 2022 een zonnestorm zal plaatsvinden die ons – de moderne gemeenschap die zo afhankelijk is van elektriciteit – problemen kan geven.

Gelukkig is er één voordeel: de zonnestorm kan zorgen voor een prachtig ochtendlicht. Er worden dan ook veel ‘aurora watchers‘ verwacht in het noorden van de Verenigde Staten om dit schouwspel te ervaren.

Zonnestorm

Maar wat is een zonnestorm eigenlijk? Een zonnestorm komt voort uit een zogenaamde ‘coronal mass ejection‘ op de zon. Zo’n coronal mass ejection slingert een grote hoeveelheid elektromagnetische deeltjes de ruimte in. Deze hoeveelheid verplaatst zich snel; de zonnestorm die (waarschijnlijk) zaterdag de aarde bereikt, haalt snelheden van wel vier miljoen kilometer per uur.

Deze storm knalt op de magnetosfeer van de aarde, en brengt daardoor een stevige schok teweeg in het magnetisch veld van de aarde. Dit laatste maakt dat energienetwerken hinder kunnen ondervinden van zo’n zonnestorm. Voor mensen is de storm echter niet schadelijk. Wij worden namelijk beschermd door de atmosfeer.