In 2013 zijn er 15 procent meer gevallen van euthanasie en hulp bij zelfdoding gemeld dan in 2012. Naar verwachting zal dit aantal alleen maar toenemen.
Vooral het aantal gevallen waarbij het lijden voortkwam uit een psychiatrische aandoening is flink gestegen: van 14 in 2012 tot 42 in 2013. In gevallen van vergevorderde dementie is dit aantal ruim verdubbeld; van 42 naar 97 meldingen, zo blijkt uit het jaarverslag van de Regionale toetsingscommissies euthanasie.
Ondanks dat de meldingen stijgen, is het aantal als onzorgvuldig getoetste gevallen met de helft gedaald naar 5.
Stijging
Euthanasie is de afgelopen jaren fors toegenomen. In 2009 waren er nog 2.636 meldingen, tegenover 4.188 in 2012 en 4.829 in 2013.
Een oorzaak voor dit toenemende aantal lijkt te liggen in het groeiende aantal kankerpatiënten. In 2013 werd bij verreweg de meeste gevallen het ondraaglijk lijden veroorzaakt door kanker (3.588 gevallen). Het aantal nieuwe kankerpatiënten stijgt tot 2020 met 40 procent naar 123.000 per jaar, zo blijkt uit het rapport Kanker in Nederland tot 2020 dat in opdracht van KWF Kankerbestrijding werd gemaakt.
Het is dan ook waarschijnlijk dat het aantal gevallen van ondraaglijk lijden als gevolg van kanker zal toenemen, en daarmee het aantal euthanasieverzoeken.
Daarnaast worden mensen steeds ouder, en dementie is een typische ouderdomsziekte. Het hoogtepunt van de vergrijzingsgolf wordt in 2040 verwacht, zo meldt de NOS. Dus het aantal mensen dat (vergevorderde) dementie heeft zal toenemen, en daarmee het aantal mensen dat ondraaglijk lijdt ten gevolge van dementie.
Media
Een andere oorzaak voor de toename kan liggen in het feit dat euthanasie de afgelopen jaren nadrukkelijk in het nieuws is geweest.
In 2012 werd de zogenoemde ‘Levenseindekliniek‘ opgericht, een Nederlandse medische instelling waarin mensen met een euthanasieverzoek dat voldoet aan de zorgvuldigheidseisen euthanasie kunnen ondergaan. Sinds de oprichting hebben 1.500 mensen een verzoek ingediend bij de kliniek. 322 van hen ondergingen euthanasie, waarvan 107 in 2013.
Daarnaast is de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) groeiende. De NVVE verschaft informatie over euthanasie en hulp bij zelfdoding, en biedt hulp bij het opstellen van een wilsverklaring.
Wilsverklaring
Een verzoek tot euthanasie kan alleen door de patiënt zelf worden gedaan. De familie kan niet om euthanasie vragen. Om een verzoek te doen moet de patiënt wilsbekwaam zijn. Het verzoek kan ook al eerder schriftelijk worden vastgelegd, voor de situatie als iemand zelf zijn of haar wil niet meer kan uiten. In een wilsverklaring wordt door de patiënt precies aangegeven onder welke omstandigheden hij zou willen dat de arts euthanasie uitvoert.
Euthanasie kan alleen worden uitgevoerd door een arts als deze ervan overtuigd is dat er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Daarnaast moet de patiënt een vrijwillig en weloverwogen verzoek hebben gedaan. Een arts is echter niet verplicht om een euthanasieverzoek uit te voeren. Hier biedt de Levenseindekliniek een uitweg.