Koning Willem-Alexander en koningin Máxima halen banden met oude vriend Canada aan. Nederland is er na Amerika de tweede investeerder.
Drie ministers reizen volgende week in het kielzog van het koninklijk paar op staatsbezoek mee naar Canada. Gebruikelijk is dat de minister van Buitenlandse Zaken meegaat. Een economische of handelsmissie parallel aan een staatsbezoek komt ook vaak voor. In dit geval komt er nog eens een onderwijsmissie bij.
Zodoende worden koning Willem-Alexander en koningin Máxima vergezeld door minister van Buitenlanse Zaken Bert Koenders (PvdA), minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA) en minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liliane Ploumen (PvdA).
Nederland is na Amerika voor Canada de tweede grootste investeerder en de zevende grootste exportbestemming. De economische missie telt 63 bedrijven, kennisinstellingen en organisaties.
Quantumcomputer
De aandacht gaat tijdens het staatsbezoek onder meer uit naar hightech in orchideeënkassen waarvan de eigenaren van Nederlandse afkomst zijn en de ontwikkeling van een quantumcomputer waaraan Nederland en Canada gezamenlijk werken.
Het programma past bij de aandacht voor innovatie die Willem-Alexander al lang heeft. Al tijdens het staatsbezoek aan Argentinië in 2006 leidde hij – toen nog als kroonprins – gesprekken over biotechnologie.
Willem-Alexander stak zijn enthousiasme over technieken als genetische modificatie die het voedseltekort in de wereld deels zouden kunnen oplossen niet onder stoelen of banken.
Een staatsbezoek is bedoeld om de goede relatie tussen landen te bevestigen. Maar traditionele elementen als kransleggingen en sociale en culturele ontmoetingen worden steeds meer overvleugeld door de economische componenten. Minister Ploumen ziet het staatsbezoek, schreef zij aan de Tweede Kamer, vooral als een middel om de economische relaties te verbreden en verdiepen.
Handelsmissies
Al in de laatste jaren van het koningschap van Beatrix, die in 2013 aftrad, gingen staatsbezoeken weer vaker vergezeld van economische missies. Daarvoor gebeurde dat op onregelmatiger basis.
In november 2012 gingen Willem-Alexander en Máxima speciaal naar Brazilië om een van de grootste economische missies ooit te vergezellen: hieraan namen 157 bedrijven deel.
Onder het kabinet-Rutte II zijn er aan de lopende band handelsmissies: premier Mark Rutte (VVD) ging zelf al naar Rusland, Texas, Turkije, China en Panama. Begin juni is hij alweer in India. Over de zin van deze missies wordt soms schamper gedaan.
VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer concludeerde op reis met Rutte in China dat alleen al de aanwezigheid van de premier deuren opende die normaal voor het bedrijfsleven gesloten blijven. Datzelfde wordt gezegd van de aanwezigheid van de Oranjes.
Voorwerk
‘De deelname van Willem-Alexander en Máxima heeft een cruciale rol gespeeld bij het welslagen van de missie. Zowel tijdens openbare events als bij gesprekken achter gesloten deuren werden op zeer effectieve wijze de economische doelstellingen van de missie en de belangen van individuele bedrijven ondersteund,’ schreef minister Ploumen na afloop van de missie aan Brazilië aan de Tweede Kamer.
Op staatsbezoek in Zuid-Korea spraken Koning en koningin in november vorig jaar bij de Nederlandse ambassadeur thuis met een aantal Koreaanse investeerders. Contracten worden wel gesloten tijdens zulke reizen, maar het voorwerk voor opdrachten en investeringen is vaak al lang gedaan. Het staatsbezoek geldt eerder als een opmaat voor nieuwe deals.
Dat geldt ook voor Canada, waar een rondetafelbijeenkomst zal zijn tussen het Nederlandse en Canadese bedrijfsleven. Beide landen onderhouden intensieve relaties. Toch is het geen toeval dat het bezoek aan Canada juist dit jaar is gepland.
Dankbetuiging
Nederland heeft nogal wat te danken aan Canada. Jonge Canadese soldaten leverden een grote bijdrage aan de bevrijding van Nederland in 1945, precies zeventig jaar geleden. Bovendien woonden prinses Juliana en de drie prinsesjes tijdens de oorlog in de Canadese hoofdstad Ottawa.
En na de Tweede Wereldoorlog volgde een emigratiegolf vanuit Nederland naar Canada, waardoor nu één miljoen van de 34 miljoen Canadezen Nederlandse wortels heeft.
Als dankbetuiging voor de rol van de Canadese soldaten in 1945 schenkt Nederland tijdens het staatsbezoek zeventig studiebeurzen aan Canadese studenten om in Nederland te studeren.
Een geste die is bedoeld om de oude band tussen de twee landen ook bij de jongere generaties levend te houden. Dat is kennelijk nodig, hoe levend de herinnering aan de bevrijding in dit herdenkingsjaar ook lijkt.
Elsevier nummer 21, 23 mei 2015