Medewerkers van vier aanmeldcentra voor asielzoekers worden structureel geconfronteerd met agressief gedrag van asielzoekers. Het gaat om intimidatie, scheldpartijen, bedreigingen en ook fysiek geweld.
Dat blijkt uit verslagen van het interne meldsysteem voor veiligheidsincidenten dat de Volkskrant heeft ingezien. Vier vragen en antwoorden.
1. Om hoeveel meldingen van geweld gaat het?
Uit onderzoek van de krant blijkt dat medewerkers van de aanmeldcentra in Den Bosch, Zevenaar, Ter Apel en Apeldoorn tussen 2012 en 2015 ruim driehonderd agressie-incidenten hebben gemeld. De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) houdt de meldingen sinds 2011 bij om inzicht te krijgen in de aard en omvang van de geweldsincidenten.
De werkelijke aantallen liggen hoger. Incidenten op het aanmeldcentrum in Schiphol werden vanaf 2013 in een ander systeem geregistreerd. Bovendien worden lang niet alle incidenten gemeld.
2. Wat voor meldingen doen medewerkers?
Zoals gezegd gaat het vaak om intimidatie, scheldpartijen, bedreigingen en ook fysiek geweld. Een voorbeeld is een echtpaar dat te horen krijgt dat de asielaanvraag waarschijnlijk wordt afgewezen.
‘Op de gang flipte de betrokkene. Hij begon te schreeuwen en gooide zijn papieren op de grond. Ook dreigde hij voor de trein te gaan springen. Ik kreeg de indruk dat hij me wilde slaan.’ De beveiliging moest eraan te pas komen, waarna de man naar de wc rende en ‘met zijn hoofd tegen de muur begon te slaan’.
Een andere medewerker wordt uitgemaakt voor ‘moordenaar, die geen kinderen kan hebben omdat ik anders haar en haar kind niet zo de dood in zou sturen’. Vaak als een situatie gewelddadig dreigt te worden, drukken medewerkers op een alarmknop en komt de beveiliging in actie.
3. Wat zijn de reacties?
Volgens Vluchtelingenwerk Nederland is het ‘vanuit de omstandigheden van de vluchtelingen wel verklaarbaar dat er incidenten plaatsvinden’. ‘Ze zijn vaak de meest vreselijke omstandigheden ontvlucht en hebben onderweg heftige dingen meegemaakt. De onzekerheid over hun situatie en de veiligheid van eventuele achterbleven gezinsleden komt daar nog bij,’ zegt een woordvoerder.
De VVD laat aan de krant weten het ontoelaatbaar te vinden dat ‘mensen die stellen vluchteling te zijn en juist hun land hebben verlaten vanwege geweld, hier onveilige situaties hier onveilige situaties creëren voor anderen’.
De partij wil de kwestie tijdens een volgend debat in de Tweede Kamer bij staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD, Asiel) aan de orde stellen. De SP wil weten van Dijkhoff of IND-medewerkers voldoende worden gesteund.
4. Gaat het alleen om geweld in aanmeldcentra?
Nee. Eerder bleek al dat ook in asielzoekerscentra regelmatig sprake is van (gewelds)incidenten. In de eerste helft van 2014 deden medewerkers van asielzoekerscentra 2.741 keer melding van intimidaties en mishandelingen.