Peter Blitz (1936-2015): pionier van de sportpsychologie

''

Peter Blitz wist dat een wedstrijd één groot psychologisch spel is. Hij overleed zaterdag 5 september, 79 jaar oud.

In Nederland was Peter Blitz de grondlegger van de sportpsychologie. Vanaf begin jaren tachtig hielp hij topsporters hun zelfvertrouwen en concentratievermogen te vergroten, en leerde ze omgaan met stress en faalangst.

Hoewel hij in de loop der jaren met tal van grote namen werkte, bleef Blitz – vader van twee zonen – discreet over zijn cliënten. Hij overleed zaterdag 5 september, 79 jaar oud.

Peter Blitz werd in 1936 als oudste van twee jongens geboren in Amsterdam, in de buurt van het Vondelpark. Zijn vader was een Joodse diamantbewerker. In 1942 voerden de Duitsers hem af naar Auschwitz. Hij kwam niet meer terug. Als jochie van amper zes klom Peter ’s nachts over het hek van het Vondelpark – verboden voor Joden – om hout te sprokkelen. Zijn broertje Joop bracht het dan snel naar huis.

‘Uit die tijd dateert onze hechte band,’ zegt Joop (77). ‘In zijn jeugd was Peter altijd aan het sporten, vooral atletiek.’ In 1951 werd Blitz jeugdkampioen van Amsterdam.

Na de hbs en militaire dienst studeerde Blitz psychologie in Amsterdam en werkte aansluitend tot zijn vijftigste als wetenschappelijk medewerker aan de toenmalige Gemeentelijke Universiteit. Hij publiceerde boeken over onder meer stress en faalangst en gaf trainingen in ontspanning.

Feesten

Oud-kampioen hoogspringen Ruud Wie­lart (61) leerde Blitz eind jaren zeventig kennen. ‘Hij ging mee naar wedstrijden en fungeerde voor mij als praatpaal. Peter wist dat een wedstrijd één groot psychologisch spel is. Hij hield van totale bezieling en bevestigde mij in mijn streven naar steeds hogere prestaties. Een stevige persoonlijkheid met wie je ook goed kon feesten.’

Naast zijn praktijk aan huis begeleidde Blitz onder meer de selectie van voetbalclub FC Utrecht en was hij docent op sportopleiding CIOS in Overveen.

‘Blitz wist hoe hij een klas vol sporters wakker moest houden,’ zegt oud-leerling en voormalig topjudoka Hennie Pleizier (58). ‘Dan riep hij in de les plotseling heel hard een schuttingwoord of hij kwam aanzetten met twee mooie vrouwen in een bontjas. Hij doceerde met verve, inspireerde ons.’

Eigenzinnig

Na de scheiding van zijn eerste vrouw leerde Blitz in 1984 in sociëteit De Kring zangeres en actrice Lydia Vintura (nu 75) kennen en trouwde met haar. ‘Hij was gek van zijn vak en las veel vakliteratuur. Er kwamen veel sporters bij ons over de vloer, maar daar sprak hij met niemand over. Hij bleef zelf altijd sporten, tot hij door de artritis amper nog kon lopen. Hij hield ook van klassieke muziek en sterrenkunde.’

Vriend Hugo Müller (63): ‘We gingen samen met vakantie, uit eten en naar de kroeg. Peter was een geboren docent. Eigenzinnig en gedisciplineerd. Hij was vrij dominant, maar niet ijdel.’

In augustus openbaarde zich een terminale maagkanker. Tot het niet meer ging, fietste Blitz met broer Joop zijn vaste rondje door het Vondelpark.

Elsevier nummer 40, 3 oktober 2015