Politie en Justitie laten telefoontaps uitvoeren door een buitenlands bedrijf zonder dat het toezicht daarop is gegarandeerd. Een technicus van dat bedrijf kan soms een uurtje ongestuurd zijn gang gaan met de hypergevoelige taps.
Dit melden de hoogleraar Peter van Koppen (VU Amsterdam) en Bas Jacobs (Nijmegen) in een notitie die in het bezit is van Elsevier. De wetenschappers stelden een onderzoek in naar de praktijk van het tappen, naar aanleiding van de zogenoemde Teeventap in de kwestie Jos van Rey.
Op 20 september 2012 voerde de Roermondse VVD-wethouder Van Rey een telefoongesprek met toenmalig VVD-staatssecretaris van Justitie, Fred Teeven. Van Rey wordt vervolgd door Justitie, onder meer omdat hij de vertrouwelijkheid rond een burgemeestersbenoeming in Roermond zou hebben geschonden.
Ongeloof
In het telefoongesprek met Teeven ging het over een burgemeesterskandidaat. Van Rey wist niet dat zijn telefoon werd afgeluisterd door Justitie. Tijdens de voorfase van de gerechtelijke vervolging van Van Rey bleek dat uitgerekend het telefoontje met de bewindsman van Justitie niet werd getapt. In politieke kring werd daar met ongeloof op gereageerd.
Minister Ard van der Steur (VVD) van Veiligheid en Justitie vroeg de hoogleraren Van Koppen en Jacobs om de zaak te onderzoeken. Zij constateren dat het bij de Auditdienst Rijk een rommeltje is. ‘De tapapparatuur wordt bediend vanuit de landelijke politieeenheid in Driebergen. De apparatuur bevindt zich op een andere locatie. De bediening wordt gedaan door technici van de politie en de leverancier. Ons werd verzekerd dat die technicus nooit het pand mag betreden zonder begeleiding van een politieambtenaar.’
Op 20 september 2012 ontstond een storing door een te zwakke stroomvoorziening, een noodzakelijke up-date van het computerprogramma die zeven maanden niet werd uitgevoerd of een combinatie van beide factoren, schrijven de hoogleraren.
De technicus van het bedrijf bleef 50 minuten prutsen aan het systeem zonder toezicht van de politie en zonder zelfs de politie op de hoogte te brengen van de storing. Zo’n 1.800 taps gingen verloren, onder meer die van het gesprek tussen Teeven en Van Rey.
Chaotische uitvoering
Tot dusver speculeerden critici dat die missende tap géén toeval was, maar een doelbewuste VVD-actie om staatssecretaris Teeven buiten de Van Rey-affaire te houden. Thans blijkt dat het geen complot was, maar slechts een voorval in de chaotische uitvoering van de vele telefoontaps in Nederland.
De hoogleraren verwijten de politie ‘een gebrek aan oplettendheid’. Zij noemen het ‘onbegrijpelijk dat de technicus ongeveer een uur lang kan ingrijpen op het systeem zonder dat het door de politie wordt opgemerkt’. Ook hekelen zij het verduisteren van dit incident en het ontbreken van een administratie van storingen. ‘Het tappen in Nederland is een zwarte doos, waarin alleen de leverancier en niet politie en justitie de weg kennen,’ schrijven de hoogleraren.
Justitie wil de naam van het buitenlandse bedrijf niet noemen. De verwachting is dat advocaten de notitie zullen aangrijpen om twijfel te zaaien aan de juistheid en rechtmatigheid van de tapgegevens in strafprocessen tegen hun cliënten.