Op 23 juni zullen de Britten zich via de stembus uitspreken over een eventueel vertrek uit de Europese Unie (EU). Ook Nederlanders zien zo’n referendum wel zitten.
De Britse bevolking gaat op 23 juni naar de stembus om zich in een referendum uit te spreken over het lidmaatschap van de EU.
De regering zal campagne voeren voor een ‘ja’-stem en dus tegen een Brexit.
De regering van David Cameron gebruikte het aanstaande referendum als troef in de onderhandelingen om Britse uitzonderingsposities binnen de EU voor elkaar te krijgen. Cameron wist zo een lucratieve deal met Brussel te sluiten.
Nederlands referendum
Na het Britse voorbeeld zien ook veel Nederlanders zo’n referendum wel zitten. Zo’n 53 procent van de Nederlanders vindt een referendum over een ‘Nexit’ een goed idee, blijkt uit een recente opiniepeiling.
Mocht het tot een referendum komen dan zal het erom spannen. Ongeveer 43 procent is voor een vertrek uit de EU. Een zelfde percentage is hier tegen.
Raadgevend
Kan het in Nederland inderdaad tot een referendum over een ‘Nexit’ komen? Nederland heeft, in tegenstelling tot een land als Zwitserland, geen uitgebreide referendumcultuur.
In de Nederlandse wet staat dat volksvertegenwoordigers hun taak ‘zonder last’ moeten kunnen uitvoeren. Van een bindend referendum is in Nederland geen sprake. Een ‘nexit’ afdwingen via een referendum is voor Nederlanders dus een illusie.
GeenPeil
Wel heeft iedere Nederlandse burger de kans om een raadgevend referendum aan te vragen. Als er 300.000 kiesgerechtigden een geldig verzoek hebben ingediend, zal een raadgevend referendum worden georganiseerd. Een recent voorbeeld is het referendum over het Associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne dat werd geïnitieerd door GeenPeil.
Op 6 april zal Nederlanders worden gevraagd zich via het referendum voor of tegen het associatieverdrag uit te spreken. De uitslag van het referendum geldt als ‘advies’ voor de volksvertegenwoordigers.
Zinloos
Er zijn dus 300.000 Nederlandse kiesgerechtigden nodig om een referendum over een potentiële ‘Nexit’ uit te schrijven. Het initiatief van GeenPeil laat zien dat zoiets best haalbaar is. Of het referendum veel nut zal hebben, valt te bezien.
In 2005 stemde 61,5 procent van de Nederlanders in een landelijk referendum tegen het verdrag tot vaststelling van een grondwet voor Europa. Dit advies van het Nederlandse volk werd door de Eerste en Tweede Kamer genegeerd.