D66, PvdA en GroenLinks hebben voor een gezamenlijke strategie gekozen: een front tegen de VVD en PVV. Maar dit gaat averechts werken, schrijft Afshin Ellian: het zou zomaar eens tot een tweestrijd kunnen komen tussen Rutte en Wilders.
De Nederlandse politiek is in de ban van peilingen. Ook de laatste peiling van Maurice de Hond maakt de meeste politici zenuwachtig. Dat geldt ook voor journalisten. Dit jaar hebben de parlementaire verslaggevers besloten om geen politicus van het jaar aan te wijzen – naar eigen zeggen omdat niet alle betrokken journalisten bereid zijn om de formulieren in te vullen.
Heersende media niet in verbinding met de kiezer
Dat is niet onbegrijpelijk. Sinds de verkiezingen in Amerika staat de geloofwaardigheid van mainstream journalisten op het spel. Ze waren niet in staat om presidentskandidaat Donald Trump op een evenwichtige manier te volgen en zodanig te behandelen.
Ook hadden ze geen connectie met de kiezers van Trump. Bijna alle heersende media in Amerika kozen voor Clinton. Dat is volgens mij precies de reden dat onze journalisten dit jaar de politicus van het jaar niet willen aanwijzen: de politicus van journalisten kan de verliezer zijn van de verkiezingen.
Kiezers zullen strategisch gaan stemmen
Wie moeten ze aanwijzen? Geert Wilders? Dat kunnen ze natuurlijk niet doen, want dat past immers niet bij hun opvattingen. Tegelijkertijd worden ze door de peilingen zeer ongerust, want misschien is Wilders de winnaar van de verkiezingen op 15 maart. Ook de laatste peilingen van Maurice de Hond laten zien dat Wilders de verkiezingen zou kunnen winnen. CDA en D66 groeien nauwelijks.
Toch presenteert D66-leider Alexander Pechtold zich alsof hij de winnaar is. Met de PvdA is het dramatisch gesteld. Die andere winnaar naast de PVV is volgens de peilingen Jesse Klavers GroenLinks. De groei van deze partij is afhankelijk van de toestand in de PvdA: als de sociaaldemocraten opnieuw kunnen groeien, dan gaat dat ten koste van D66 en GroenLinks. Uiteindelijk zullen kiezers strategisch gaan stemmen.
Lees deze blog van Syp Wynia. Hij ziet dat er een anti-democratische tendens door Nederland waart, de laatste tijd >
Strategie van de angst: front tegen VVD-PVV
D66, PvdA en GroenLinks hebben voor een gezamenlijke strategie gekozen: een front tegen de VVD en PVV. Zij willen dat de mensen gaan geloven dat de VVD sowieso met de PVV gaat regeren. Om dit onmogelijk te maken, moeten mensen niet op de VVD gaan stemmen.
Deze strategie van de angst zal niet werken. Hiervoor zijn verschillende redenen aan te voeren. De VVD regeert al vier jaar – al die tijd onder leiding van premier Mark Rutte, die in zee ging met de PvdA. Het is daarom ongeloofwaardig om te beweren dat de VVD hoe dan ook met de PVV gaat regeren. De VVD heeft immers laten zien dat ze wel degelijk bereid zijn om met links in een kabinet te zitten. Het kan dus alle kanten opgaan.
Tactiek zonder inhoud
Als het klopt dat de VVD met de PVV kan en gaat regeren, dan is het voor de tegenstanders van Wilders – zij die hem niet als premier willen – overduidelijk wat ze moeten doen: ze gaan massaal op Rutte stemmen om het premierschap van Wilders onmogelijk te maken.
Er is nog een reden waarom de angststrategie van D66, PvdA en GroenLinks niet zal slagen. Het gaat hier om een tactiek zonder inhoud. Wie Wilders’ politiek als de Apocalyps presenteert, zal in de realiteit alleen maar voor eigen parochie preken. Om te winnen, moet men juist de kiezers buiten de eigen aanhang aanspreken.
De peilingen zullen wel weer wijzigen
De peilingen kunnen nog fors worden beïnvloed door alle zaken die nog staan te gebeuren, en door de debatten die zullen worden gevoerd. Een deel van het debat zou moeten gaan om de resultaten die dit kabinet heeft geboekt. Daarna ontstaat de vraag welk beleid in de komende jaren moet worden gevoerd. Deze inhoudelijke discussie is nog niet begonnen.
Uit deze debatten moet blijken welke lijsttrekker de kiezers qua inhoud kan overtuigen. In welke politieke leider heeft een meerderheid van de kiezers het meeste vertrouwen? Daarbij is de vraag wie men als aanstaande premier van Nederland wil. Als er niets verandert, dan gaat het naar alle waarschijnlijkheid om twee personen: Rutte versus Wilders.
Propaganda tegen Donald Trump
Het gaat tijdens de verkiezingen waarin deze tweestrijd naar voren zal komen niet meer om de ernstige economische vraagstukken, evenmin gaat het om de grote noodzakelijke hervormingen. We hebben te maken met the war of necessity and the war of choice. In slechte economische tijden geldt the war of necessity – doen wat noodzakelijk is. Thans bevindt de Nederlandse kiezer zich echter in the war of choice: men kan zich een keuze voor Wilders, direct of indirect (via een coalitie) veroorloven.
Iedereen beseft namelijk dat daarna de Apocalyps echt niet gaat uitbreken. We hoeven daarvoor alleen maar naar de Verenigde Staten te kijken. Want ondanks alle propaganda tegen Donald Trump geloofde de gemiddelde Amerikaan niet dat met hem een apocalyptische toestand zou uitbreken.
De strategie van de angst bevordert de tweestrijd tussen Rutte en Wilders. Daaraan dragen PvdA, D66 en GroenLinks onmiskenbaar aan bij. Wilders en Rutte moeten deze partijen ontzettend dankbaar zijn voor hun positieve bijdrage aan dit duel.
Wildersfobie en Ruttefobie zullen averechts werken.