De feiten: Defensie wil naar 200.000 militairen – zonder dienstplicht
Op 24 maart stuurde staatssecretaris Gijs Tuinman (BBB) zijn plannen voor defensie-uitbreiding naar de Tweede Kamer, onder de noemer ‘Onze mensen, onze toekomst’.
Staatssecretaris Tuinman formuleert in zijn Kamerbrief een ingrijpende koerswijziging.
Schaalbare organisatie
Voorbij zijn de jaren van bezuinigingen en louter missiegerichte inzet. Defensie moet veranderen in een voortdurend inzetbare en schaalbare krijgsmacht, schrijft Tuinman.
Dat vereist een fundamentele splitsing in een ‘vredesorganisatie’ en een schaalbare ‘oorlogsorganisatie’. Dit proces moet uiterlijk in 2027 organisatorisch voltooid zijn.
Defensie wil uiterlijk in 2030 groeien naar 100.000 medewerkers – de vredesorganisatie – en in oorlogstijd snel kunnen opschalen naar 200.000 werknemers – de oorlogsorganisatie.
Vooralsnog geen dienstplicht
Tuinman ziet vooralsnog af van de herinvoering van de dienstplicht.
Wel komt er een vrijwillige ‘weerbaarheidstraining’ van maximaal twaalf weken, waarna deelnemers kunnen kiezen reservist te worden. Ook moeten er meer jongeren kunnen meedoen aan het al bestaande Dienjaar.
Om de interesse in een carrière bij defensie te peilen, voert Defensie een vrijwillige enquête onder jongeren (18-27 jaar) uit. Zo’n enquête is er al langere tijd in Zweden.
De enquête kan later verplicht worden. Ook kunnen er – als de veiligheid dermate onder druk staat – aan de uitkomst ervan consequenties worden verbonden, zoals een gesprek of keuring.
Reservisten
Cruciaal bij deze groeiplannen zijn reservisten. Het wordt voor oud-militairen veel gemakkelijker om terug te keren naar defensie. Daarnaast is het de bedoeling dat civiele medewerkers binnen defensie militaire opleidingen krijgen.
Ook wordt het wervings- en selectieproces drastisch korter (binnen vier weken) en worden de eisen op het gebied van fysieke beperkingen waar mogelijk soepeler.
Met de grootschalige campagne Tijd voor Defensie hoopt Tuinman ook groepen te bereiken die traditioneel minder affiniteit hebben met de krijgsmacht.
EW’s visie: Verstandig dat Tuinman voorlopig afziet dienstplicht
Door: Nard Lodewijk, redacteur DefensieHoewel de dienstplicht formeel nog bestaat – enkel de opkomstplicht is in 1997 geschrapt – lijkt een verplichte militaire dienst niet de beste manier om de krijgsmacht snel te versterken.
Realistischer is dat defensie nog meer inzet op een vrijwillig Dienjaar – dat zijn succes al heeft bewezen – en een uitbreiding van het reservistenleger. Dit sluit beter aan bij de huidige rol van defensie in de samenleving.
De vrijwillige enquête, naar Zweeds model, is een slimme zet om eerst het draagvlak onder jongeren te toetsen voordat er eventuele stappen naar een verplichting worden gezet.
Flexibelere organisatie
Versoepeling van regels kan de krijgsmacht sneller toegankelijk maken.
Oud-militairen die makkelijker terugkeren, militaire opleidingen voor civiele medewerkers, snellere werving en soepelere fysieke eisen: het leidt allemaal tot een flexibelere organisatie die snel moet kunnen opschalen.
Verdere verdieping: Duitsland discussieert over dienstplicht
In Duitsland is discussie over herinvoering van de dienstplicht, vanwege grote personeelstekorten bij de Bundeswehr en de Russische invasie in Oekraïne.
Onder meer aankomend bondskanselier Friedrich Merz (CDU) en hooggeplaatste militairen pleiten voor herinvoering van de dienstplicht (of eigenlijk de opkomstplicht, die in 2011 is opgeschort).
Dat idee stuit op weerstand bij defensieminister Boris Pistorius (SPD), die vooral praktische bezwaren ziet. Volgens Pistorius zou herinvoering miljarden euro’s kosten en logistieke problemen opleveren.
De Bundeswehr zelf geeft aan liever te investeren in betere arbeidsvoorwaarden en modernere uitrusting.
Deze mega-investeringen zorgen voor een sterkere Nederlandse defensie