Persoonlijk bezwaar tegen invaren pensioen dichterbij. Een goed idee?

De feiten: PVV steunt aangepast voorstel voor pensioenreferendum en bezwaarrecht

Nadat de Raad van State eerder zwaar negatief oordeelde over het plan van NSC en BBB om deelnemers met een pensioenreferendum inspraak te geven over de pensioenhervorming (het ‘invaren’), komen beide regeringspartijen nu met een aangepast amendement.

De PVV heeft zich achter het voorstel geschaard, wat de kans vergroot dat het voorstel het haalt.

Pensioenfondsen die besluiten om de pensioenen in te varen – dat doet driekwart van de fondsen – moeten volgens dit amendement hun deelnemers een opt-out bieden.

Pensioen: individueel bezwaarrecht

Werkenden en gepensioneerden kunnen dan via een individueel bezwaarrecht hun opgebouwde pensioen achterlaten in het huidige stelsel met middelloonpensioenen.

Het nog op te bouwen deel wordt overgeheveld naar het nieuwe, meer met de financiële markten meebewegende premiepensioen.

Fondsen hoeven zo’n individueel bezwaarrecht niet in te voeren, maar dan moeten zij alsnog een pensioenrefenderum organiseren. De uitkomst is dan bepalend of het fonds alle pensioenen wel of niet invaart.

Wie zegt wat over het pensioenamendement?

NSC hekelt dat deelnemers nu nog nauwelijks inspraak hebben.
‘(…) betrokken partijen vinden dat de burgers de gekozen oplossing maar moeten accepteren, en dat met het oog daarop zo ongeveer alle rechtsbescherming die in internationale verdragen en de Nederlandse wetgeving (inclusief de pensioenwetgeving) aan burgers is opgenomen, buiten werking wordt gesteld.’
Ger Jaarsma, voorzitter van de branchevereniging Pensioenfederatie, voelt weinig voor het voorstel: ‘Deze nieuwste versie van het amendement is geen verbetering van de vorige twee, ook rampzalige voorstellen. NSC en BBB leggen de bijl aan de wortel van de Wet toekomst pensioenen, die twee jaar geleden al aangenomen werd. Voor alle Nederlandse werknemers en gepensioneerden is het opnieuw slecht om nu nog zulke grote veranderingen door te voeren.’
Beleidsadviseur pensioenen Willem Reijn namens ouderenorganisatie ANBO-PCOB: ‘Het is aan pensioenfondsen om de deelnemers te overtuigen dat zij beter af zijn in het nieuwe stelsel. Dat moet kunnen, want het nieuwe stelsel zou transparant, uitlegbaar en individueler zijn. Maak dat dan waar, zou ik in koor met deskundigen zeggen.’
De Telegraaf legde de hand op een nog niet geopenbaarde brief van minister Eddy van Hijum (NSC) van Sociale Zaken. Die ontraadt de Tweede Kamer in te stemmen. Door het amendement komt ‘de solidariteit van het pensioenstelsel in gedrang’. Het zorgt voor een ’verslechtering van het pensioenresultaat’ en het veroorzaakt ‘een aantal cruciale onwenselijke consequenties’ voor het pensioenstelsel.
Geert Wilders op X: ‘De PVV steunt het gewijzigde pensioenamendement van NSC/BBB om mensen inspraak te geven over hun pensioen in het nieuwe stelsel. Wij zullen het gewijzigde amendement mee-ondertekenen, waardoor een meerderheid dichterbij komt.’
De Raad van State gaf het negatiefst mogelijke oordeel over het eerder ingediende amendement: ‘De Afdeling advisering heeft ernstige bezwaren tegen het amendement en adviseert de regering het amendement te ontraden.’

EW’s visie: inspraak organiseren valt te prijzen. Fondsen aan zet.

Door: Jeroen van Wensen, redacteur Pensioenen

Het voorstel van NSC en BBB om inspraak te organiseren voor werknemers en gepensioneerden valt te prijzen. Lang niet iedereen zit immers te wachten op een pensioen dat onzekerder wordt.

Vakbonden en werkgeversorganisaties hebben hiertoe besloten, en vervolgens kregen werknemers en werkgevers de pensioenhervorming tegen wil en dank opgelegd.

Bij een gemiddeld huishouden komt het pensioenvermogen naar schatting toch al snel uit op zo’n anderhalve ton. Het was altijd al vreemd dat aan dat vermogen is gesleuteld, zonder werkelijke inspraak van de pensioendeelnemer.

Het Toeslagenschandaal en Groningen hebben laten zien dat burgers gehoord willen worden en rechtsbescherming verlangen. Bij de pensioenhervorming is van beide zaken weinig sprake.

Voorstel komt te laat

De makke van het voorstel van NSC en BBB is dat het veel te laat komt. Bedrijven moesten al in 2024 besluiten wat er met de pensioenen gaat gebeuren.

De pensioenfondsen voeren die besluiten momenteel uit. Denk aan het wel of niet invaren van opgebouwde pensioenen, en de nieuwe premieregeling optuigen. Maar ook: hoe moet het huidige vermogen bij invaren over de werkenden en gepensioneerden worden verdeeld?

Of het nieuwe stelsel daadwerkelijk beter uitpakt, valt niet op voorhand te zeggen. Wat wel al valt te zeggen, is dat pensioenfondsen extra kosten moeten maken om invulling te geven aan het individuele bezwaarrecht of anders aan het referendum. Dat is voor geen enkele deelnemer gunstig.

Dure inspraak

Het is aan de pensioensector om helder te maken welke kosten en welke uitvoeringsproblematiek hiermee zijn gemoeid. Aan de hand daarvan kan de politiek goed inschatten of het amendement bij de pensioenhervorming hoort.

Verdere verdieping: Meer over de pensioenhervorming

Wat NSC en BBB betreft, gaat het amendement deel uitmaken van het wetsvoorstel waarin wordt geregeld dat de fondsen meer tijd krijgen om het pensioenstelsel te hervormen.

Einddatum 2028 in plaats van 2027, is het verzoek van de fondsen dat is neergelegd in de wet. De Tweede Kamer moet instemmen met de vraag of het amendement daarin wordt opgenomen. En daarna moet de Eerste Kamer instemmen.

Pensioenopbouw vanaf 2028

Uiterlijk per 2027 (maar waarschijnlijk 2028) bouwen werknemers alleen nog maar zogeheten premiepensioen op. Het huidige, veel voorkomende middelloonpensioen vervalt. Werknemers kunnen straks ook geen middelloonpensioen meer opbouwen bij hun werkgever.

Het premiepensioen beweegt sneller mee met de financiële markten dan het middelloonpensioen. Het is onzekerder, maar in de regel ook wat hoger dan middelloonpensioen.

Invaren is de hoofdregel

Voor al opgebouwde pensioenen is het zogeheten invaren de hoofdregel. Pensioenfondsen moeten het tot nu toe opgebouwde middelloonpensioen omzetten in premiepensioen, tenzij dit uitgesproken negatief uitpakt voor de deelnemers.

Het is aan werkgevers, vakbonden, ondernemingsraden en pensioenfondsen om dat te bepalen. Naar verwachting vaart zo’n driekwart van de pensioenfondsen in.