De VVD beleefde niet bepaald een ‘gelukkige Valentijn’

Rutte spreekt tijdens het najaarscongres van de VVD - bron:ANP

In de peilingen houdt de VVD nog redelijk stand. De achterstand op de PVV wordt langzaam kleiner. Maar echt juichen kan de VVD met ongeveer 25 virtuele zetels natuurlijk niet, schrijft Eric Vrijsen.

‘Er zit ergens een kracht achter,’ zei minister Edith Schippers vlak voor de provinciale verkiezingen van twee jaar geleden. Ze bedoelde een duistere kracht van criminelen, advocaten of samenzweerderige topambtenaren op het ministerie van Justitie die oude affaires rond VVD’ers oprakelden op het moment dat de kiezers naar de stembus moesten.

Schippers’ complottheorie werd destijds weggehoond, maar gisteren zou je er warempel toch weer in geloven. Want kon dit nog toeval zijn?

Met een korreltje zout

Nieuwsuur-journalist Bas Haan bracht aanvullende feiten rond de 15 jaar oude Teeven-deal. Namelijk dat email-berichten bewijzen dat vier directe medewerkers van VVD-premier Mark Rutte vroegtijdig op de hoogte waren van de 4,7 miljoen die crimineel Cees Helman kreeg toegeschoven. En dat je dus de bezweringen van Rutte in het parlement dat hij dat niet wist, met een korrel zout moest nemen. De publiciteit en de Kamerdebatten over deze affaire dwongen al drie VVD’ers – Ivo Opstelten, Fred Teeven en Ard van der Steur – tot aftreden.

Volgende week gaat de zaak verder en richt de oppositie haar pijlen op Rutte, die van liegen in het parlement wordt verdacht. Rutte herhaalde gisteren destijds het bedrag niet te kennen. Maar als vier naaste medewerkers het toen wél kenden, dan rijst de vraag of hij het niet had móeten kennen.  De premier liegt of de premier faalt. Meer smaken zijn er dan niet meer en het debat van volgende week kan erg lastig worden voor Rutte.

Politiek spelletje gespeeld?

Diezelfde Fred Teeven stond op het punt te worden benoemd in de Raad van State. Officieel voorgedragen door vicepresident Piet Hein Donner (CDA), maar natuurlijk op instigatie en met volle steun van de VVD. Gisteren werd Teevens voordracht opgeschort, omdat PvdA-vice premier Lodewijk Asscher er te weinig in was gekend. Kortom, er werd een politiek spelletje gespeeld om de VVD zwart te maken als een partij die vooral goed voor de eigen toppers zorgt.

Dan was er nog het negatieve nieuws rondom VVD’er Ton Hooijmaijers die wegens corruptie eerder was veroordeeld tot 2,5 jaar celstraf en wiens straf door de Hoge Raad gisteren werd bevestigd. De voormalige VVD-gedeputeerde moet nu echt de gevangenis in. De definitieve uitspraak in deze al jarenlang slepende zaak komt voor de VVD natuurlijk hoogst ongelegen. Maar een complot? Geen VVD’er die het nu durft te suggereren, want je kunt moeilijk volhouden dat ook de Hoge Raad meedoet aan een anti-VVD samenzwering.

Gekunstelde tweestrijd met Wilders

Tot slot sloot RTL4 een akkoordje met CDA, D66, PvdA en GroenLinks. Nu Geert Wilders (PVV) en Rutte het ‘premiersdebat’ boycotten, zou er toch een debat komen tussen de lijsttrekkers Sybrand Buma, Alexander Pechtold, Lodewijk Asscher en Jesse Klaver. Zo’n debat bevestigt het beeld dat Rutte geen verantwoording wil afleggen en in een gekunstelde tweestrijd met Wilders de electorale poet wil verdelen.

De vier tegenstanders zullen natuurlijk naar hartenlust hameren op de kans dat Rutte ná de verkiezingen toch met Wilders samenwerkt, zoals hij dat vorige keer ook met PvdA’er Diederik Samsom deed. Daarmee raken ze Rutte op zijn gevoeligste plek, namelijk zijn (on)betrouwbaarheid.  De VVD beleefde niet bepaald een ‘gelukkige Valentijn’. In de peilingen houdt de VVD nog redelijk stand. De achterstand op de PVV wordt langzaam kleiner en bedraagt nu ongeveer 2 zetels. Maar echt juichen kan de VVD met ongeveer 25 virtuele zetels natuurlijk niet. Ten opzichte van 2012 verliest de VVD ruim een derde deel van zijn aanhang.  Een VVD-premier moet in een florerende economie een forse ‘bonus’ kunnen opstrijken, maar Rutte is daar nog niet in geslaagd.