Het is niet de eerste keer dat de politie wordt geconfronteerd met een zaak als Faris K. Eerder was er ook al de politiemol Mark K. De interne controle bij de politie schiet ernstig tekort, schrijft Afshin Ellian.
De nationale politie heeft zichzelf in diskrediet gebracht. Opnieuw schond een politieagent de basisregel van integriteit. De landelijke eenheid van de nationale politie is belast met zeer specialistische en grensoverschrijdende vormen van criminaliteit en veiligheidsvraagstukken. Zij opereert naast de tien veiligheidsregio’s.
Het gaat om eenheden als de dienst landelijk operationeel centrum, de dienst landelijke recherche, de dienst landelijke informatieorganisatie, de dienst bewaken en beveiligen (DBB) en dienst speciale interventies (DSI). De DBB heeft nu de nationale politie in verlegenheid gebracht.
De DBB is belast met het bewaken en beveiligen van politici, de rechterlijke macht, bestuurders, het Openbaar Ministerie, het Koninklijk Huis, diplomaten en ook soms opiniemakers of anderen. Een indrukwekkende lijst. NRC Handelsblad berichtte over een DBB-agent die wordt verdacht van het lekken van de geheime informaties naar Marokkaans-Nederlandse criminelen. De verdachte heet Faris K. Uit NRC Handelsblad blijkt dat Faris K. ook werkzaam was bij het beveiligingsteam van PVV-Kamerlid Geert Wilders. Kennelijk zat hij in de voorverkenning.
Vreemd dat Wilders niet zelf op de hoogte werd gesteld
Wilders nam kennis van het lek via berichtgeving in de media. Dat is vreemd. Ik vrees dat zelfs de premier niet op de hoogte was. Toen het bericht openbaar werd, gingen premier Mark Rutte (VVD) en minister Stef Blok (Veiligheid en Justitie, VVD) naar de Tweede Kamer om met Wilders te overleggen. Wilders stelde de snelle reactie van Rutte op prijs. De premier beloofde Wilders om alle noodzakelijke maatregelen te nemen voor diens beveiliging. Hiervoor verdient onze premier respect en waardering: geen smoezen maar meteen aan het werk.
Maar het probleem werd steeds groter. De media berichten dat de politie al eerder een vergelijkbaar onderzoek naar Faris K. had verricht. Indertijd werkte hij voor de Utrechtse politie. Hij zou mogelijk politie-informatie doorgespeeld hebben. Tevens zijn er berichten dat zijn broer eerder bij de politie is ontslagen wegens lekken. Ook hiervan moest Wilders kennis nemen via de media. Wat een bizarre toestand! Daardoor zakt bij Wilders het vertrouwen in het systeem van beveiliging weg. Niet zijn vertrouwen in premier Rutte, maar in de nationale politie heeft een deuk opgelopen.
Wilders staat op de executielijst waarop ook Charlie Hebdo stond
Wilders leeft al ruim dertien jaar onder buitengewoon zware, bijna onvoorstelbare omstandigheden. Vrijheid is voor Wilders (persoonlijk) niets meer dan een abstract begrip. Daarom is het begrijpelijk dat zijn vertrouwen in de nationale politie buitengewoon is geschaad. Wilders staat op de executielijst van Al Qa’ida, waarop ook de redactie van Charlie Hebdo stond. Zij leven niet meer. Ook andere islamitische terreurgroepen willen graag Wilders van het leven beroven.
Natuurlijk wordt nu een aantal veiligheidsprocedures rond Wilders gewijzigd, zoals wachtwoorden, codes en wellicht protocollen. Maar Faris K. wist en weet veel over de beveiliging van Wilders. Het is te hopen dat hij niet gaat radicaliseren. Hij heeft immers bijzondere kennis van de werkwijze van onze veiligheidsdiensten en ook de DBB bij het beveiligen van bedreigde personen. Het gaat hier niet alleen om Wilders, maar ook om tientallen anderen. Dit is een unieke, betreurenswaardige situatie die in alle andere landen goed zou worden bestudeerd.
Geen reden om agenten DBB nu collectief te wantrouwen
Ook ik ben in bepaalde periodes intensief beveiligd door de DBB. Het zijn buitengewoon toegewijde agenten. Er is geen reden om nu ze collectief te wantrouwen. Faris K. is niet meer dan een rotte appel, maar wel een gevaarlijke rotte appel. Dat neemt niet weg, dat dit buitengewoon ernstig is en dat het nooit mocht gebeuren.
Dit is niet de eerste keer dat de politie met een dergelijke situatie wordt geconfronteerd. Daarbij denk ik aan de politiemol Mark K. Bovendien kwamen een tijdje geleden berichten in de media dat zowel in de DBB als binnen de DSI onrust was. Er waren problemen met de leidinggevenden van deze diensten en de organisatiecultuur. Dat is echt gevaarlijk.
De DBB is belast met het bewaken en beveiligen van bedreigde personen en de DSI wordt ingezet bij de situaties waarin jihadisten of zware misdadigers moeten worden aangehouden of geneutraliseerd. Dat laatste kan gebeuren in geval van gijzeling. Juist nu, in een tijd van ernstige terreurdreiging zijn er fundamentele problemen bij deze gevoelige organisaties, om nog maar te zwijgen van de nationale recherche.
Akerboom moet aan de slag met nationale politie
Korpschef Erik Akerboom moet snel werk maken van het professionaliseren en reorganiseren van de nationale politie. Er moet een mechanisme worden gevonden voor effectieve interne controle. Zaken als die van Faris K. en Mark K. laten zien dat die interne controle binnen de politie tekortschiet.
De nationale politie moet over een eigen goed functionerende inspectie beschikken: een soort interne contraspionage. Niet omdat ze elkaar moeten wantrouwen, maar omdat het blinde vertrouwen in de politie die stevige interne controle veronderstelt.