Staatssecretaris Vivianne Heijnen (CDA) van Infrastructuur wil de Nederlandse Spoorwegen onderhands de concessie geven om van 2025 tot en met 2035 het hoofdspoorwegennet te berijden. Dit is mogelijk niet alleen illegaal als ook onverstandig. Een openbare aanbesteding dient het belang van reizigers en de overheid het beste, schrijft Jelte Wiersma.
Opeenvolgende Nederlandse kabinetten hebben in Brussel altijd gepleit voor zoveel mogelijk marktwerking in de Europese Unie. Vaak met succes en ten bate van alle EU-burgers. Denk aan het openbreken van de nationale luchtvaartmarkten waardoor prijsvechters de ticketprijzen omlaag kregen, veel meer verbindingen gingen aanbieden dan staatsbedrijven deden en zonder subsidie werken. Maar wat betreft de nationale spoorwegen is Rutte IV, gedomineerd door de pro-markt-partijen VVD en D66, in de protectionistische kramp geschoten. Het kabinet wil staatsbedrijf NS tot en met 2035 het recht geven het hoofdspoorwegennet te exploiteren.
Dit is om een heel aantal redenen eigenaardig
Vooropgesteld: de NS presteert vergeleken met andere Europese staatsspoorwegfirma’s goed wat betreft punctualiteit, tevredenheid van reizigers en prijs van kaartjes. De prestaties zijn vergelijkbaar of ietsjes minder dan die van andere treinbedrijven die nationaal regionale spoorlijnen uitbaten. De NS is niet het rotte bedrijf dat het ooit was voordat afgedwongen door de EU en bejubeld door Nederland, marktwerking op het spoor mogelijk werd. De huidige gemankeerde marktwerking heeft de NS onder druk gezet en de prestaties zijn verbeterd. Al blijft het de NS-reiziger verbazen dat vele conducteurs in de eerste klas plaatsnemen en weigeren reizigers te controleren, laat staan op wangedrag aan te spreken. De cultuur van staatsbedrijf ijlt nog na.
Lees ook dit commentaar van Gertjan van Schoonhoven: Spoorwegen hebben de klant slechts beperkt op het netvlies
Wat vooral zo gek is van het kabinet is dat het heel veel verwacht van de spoorwegen. Het volle Nederland wordt met de dag voller en de files zijn langer dan ooit. Meer treinen kunnen verlichting brengen. Ook zijn de klimaatdoelen van het kabinet torenhoog en wil het nationaal meer mensen per trein laten reizen in plaats van met de auto als ook internationaal meer treinen op het spoor brengen om het vliegverkeer te beperken.
Laden…
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Wilt u opnieuw inloggen