Het OMT schrijft dat corona in Nederland endemisch is geworden en adviseert de laatste coronamaatregelen los te laten. Een mijlpaal, maar nog geen finishlijn, schrijft Bram Hahn.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier
Eindelijk. In zijn 146ste advies aan de minister van Volksgezondheid, na drie jaar corona, durft Outbreak Management Team-voorzitter Jaap van Dissel te stellen dat corona in Nederland de endemische fase heeft bereikt. COVID-19 zal niet meer weggaan, maar wordt voorspelbaar en zal geen ontwrichtende effecten meer hebben op de samenleving. Net als griep. Van Dissel spreekt van ‘een mijlpaal’, en dat is het zonder meer.
Maar die mijlpaal is vooral symbolisch: er golden al nauwelijks maatregelen meer. De anderhalve meter afstand, thuiswerkplicht en QR-codes lijken al ver weg. Ook het testen bij klachten en isolatie na infectie acht het OMT niet meer nodig. Corona hoeft binnenkort niet meer te worden aangemerkt als ziekte in de A-categorie, zegt het OMT. De A-categorie is een status die een meldplicht met zich brengt en die de weg opent voor ingrijpende, algemene maatregelen.
Niet ontwrichtend voor de samenleving, wel voor individuen
Een mijlpaal is nog geen finishlijn. Corona waart nog rond, extra aangejaagd door carnavalsmassa’s en wintersportreizen, en dat maakt bepaalde groepen nog steeds kwetsbaar. Corona mag dan niet meer zo ontwrichtend zijn voor de samenleving, voor individuen van, zeg, boven de zeventig jaar of met een kwetsbare gezondheid blijft het oppassen. COVID-19 is door de opgebouwde bescherming niet meer zo bedreigend als drie jaar geleden, maar het virus blijft een extra risico vormen, naast bijvoorbeeld griepvirussen.
Lees ook: Tegelijk verdween de urgentie rond herhaalprikken naar de achtergrond. Veel mensen weten nauwelijks nog welke prikken (basis-serie, booster, of herhaalprik) ze hebben gehad. Voor de meest kwetsbaren is het alweer ruim een half jaar geleden dat ze hun laatste prik kregen. De vaccinatiegraad bleef sinds de basis-serie behoorlijk achter. Van de zestigplussers haalde slechts de helft een herhaalprik, van de zeventigplussers een kleine 70 procent. Daar schuilt nog een gevaar.
Corona hield ons – als voorspeld – jaren in de greep
Als het kabinet het OMT-advies overneemt, is deze mijlpaal ook een mooi moment om eens terug te kijken naar de begindagen van de pandemie. Wetenschappers uit het OMT, zoals Marion Koopmans en Marc Bonten, ontvingen de afgelopen jaren veel scherpe kritiek, zowel van critici die het beleid veel te ingrijpend vonden als van mensen die een veel strengere aanpak nodig achtten. Maar wat de deskundigen in elk geval vroeg in de pandemie scherp zagen, is dat corona ons enkele jaren in de greep zou houden.
En nu maar hopen dat het vogelgriepvirus niet op grote schaal op mensen overspringt.