Nederland verliest hoge plaats in de internationale pikorde niet zozeer door Wilders’ winst, als wel door het vertrek van onder anderen premier Mark Rutte, schrijft René van Rijckevorsel.
Dat de Nederlandse verkiezingsuitslag in Brussel een gevoelige snaar heeft geraakt, is duidelijk. De angst is groot dat in juni 2024, bij de Europese verkiezingen, ook in andere lidstaten anti-Europese partijen hoge ogen zullen gooien. Denk aan AfD, Rassemblement National en Vlaams Belang.
Maar dat betekent niet dat heel Europa met verbazing of afschuw naar de nieuwe Haagse constellatie kijkt, zoals veel Nederlanders denken te weten. ‘Je moet de shock in Brussel niet overdrijven,’ zegt een zeer goed ingevoerde EU-ambtenaar.
‘Zonder Rutte en Timmermans valt Nederland van de klif bij Dover’
Dat Nederland zijn belangrijke ‘positie’ in Brussel gaat verliezen, is niet te wijten aan de winst van de PVV. Maar wel aan het vertrek van Mark Rutte (VVD) als premier, de overstap van de Nederlandse Permanent Vertegenwoordiger bij de Europese Unie, Robert de Groot, naar de Europese Investeringsbank, en de aftocht van Frans Timmermans (PvdA) als eerste vicevoorzitter van de Commissie – zo valt te horen in de Brusselse coulissen.
Dankzij Wilders snel Asiel & Migratiepact?
Een van de belangrijkste redenen om (extreem-)rechts straks een stem te gunnen, is de ongecontroleerde massa-immigratie, waartegen de EU maar geen vuist weet te maken. Al sinds de migratiecrisis van 2015/2016 bakkeleien Europese politici over het Asiel- en Migratiepact. Dat Pact is geen panacee, maar wel een stapje vooruit. De uitslag van de Nederlandse verkiezingen en de dreigende afstraffing in juni hebben ertoe geleid dat opeens schot zit in de onderhandelingen over dat Pact. Misschien is er zelfs voor Kerstmis al een deal.
‘Dankzij die drie prominenten was de handelingsbekwaamheid van Nederland in Brussel enorm en had het land overal aanzien en invloed.’
Nederland bokste dankzij hen boven zijn gewicht. Zonder die drie valt Nederland ‘van de klif bij Dover’. Zeker Rutte zal worden gemist, ‘de informele nummer twee van Europa, na Emmanuel Macron,’ zo weet een invloedrijke liberaal.
Nederland kanarie in EU-kolenmijn
Nederland wordt dus niet zozeer gezien als een outsider, een geradicaliseerd, afgedreven land. Maar wel als de kanarie in de (per 2030 door de Europese Unie verboden) kolenmijn.
Een groeiend deel van het Europese electoraat is klaar met de EU. Dat besef dringt langzaam door tot de bubbel. Burgers willen dat Brussel met maatregelen komt tegen de aanhoudende illegale immigratie die nu op veel plaatsen voor maatschappelijke ontwrichting zorgt. Zij zitten niet te wachten op allerlei peperdure klimaatbesluiten die eventuele problemen straks moeten voorkomen.