Een meerderheid van het Europees Parlement stemde in met de Asiel- en Migratiewet. Het werd tijd, na bijna tien jaar soebatten. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen sprak woensdag 10 april van een historisch moment. Maar hoe historisch, moet de toekomst uitwijzen, schrijft EU-correspondent René van Rijckevorsel.
Velen waren zenuwachtig, voorafgaand aan de stemming woensdag laat in de middag, tijdens een plenaire bijeenkomst van het Europees Parlement in Brussel. Inzet: het Asiel- en Migratiepact waarover al eindeloos wordt gedelibereerd.
Uiterst rechts en links waren sowieso tegen
De invloedrijke website Politico voorspelde een nail-biter omdat de fracties niet unaniem gingen stemmen. Uiterst rechts en links waren sowieso tegen. Dus de drie middenpartijen (christendemocraten, socialisten, liberalen) moesten de gelederen zo goed mogelijk gesloten houden.
Ylva Johansson, de Zweedse Commissaris die gaat over inter-Europese zaken, smeekte het Parlement bijna om akkoord te gaan. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, de Groene Anna Baerbock, plaatste vlak voor de stemming een bericht op X, waarin ze haar steun aan het Pact gaf. Opmerkelijk, want de Groenen is Brussel gingen tegen enkele onderdelen stemmen (net als GroenLinks én de PvdA). Maar met dit Pact was het, zoals de socialistische Johansson al had gedreigd: alles of niks. Alle acht elementen moesten worden aanvaard.
Lees verder onder de tweet
Es braucht verlässliche Regeln für Migration & Asyl, um den unmenschlichen Zuständen an den EU-Außengrenzen unsere Solidarität entgegenzusetzen. Mit der #GEAS Reform liegt ein hart verhandelter Kompromiss auf dem Tisch. Es ist an Europa, jetzt Handlungsfähigkeit zu beweisen.
— Außenministerin Annalena Baerbock (@ABaerbock) April 10, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Glimmen tijdens een kort persmoment
Maar het lukte. Ursula von der Leyen, Parlementsvoorzitter Roberta Metsola en premier Alexander De Croo van België, dit half jaar tijdelijk EU-voorzitter, stonden na afloop te glimmen tijdens een kort persmoment.
Dankzij het Pact worden vanaf 2026 alle migranten direct bij aankomst in een EU-land gescreend en geregistreerd. Migranten uit veilige landen, die geen kans maken op een vluchtelingenstatus, krijgen een flitsprocedure aan de EU-buitengrens. Zij moeten in een gesloten opvang wachten op uitzetting.
Verder zullen asielmigranten eerlijker worden verdeeld over de EU. Lidstaten die geen migranten willen overnemen uit bijvoorbeeld Italië moeten op een andere manier hun verantwoordelijkheid nemen. Dit kan door een aankomstland 20.000 euro per niet overgenomen migrant te betalen.
Zoveel mogelijk deals sluiten met ‘derde landen’
De EU-lidstaten moeten nog akkoord gaan, maar daar worden geen problemen voorzien, omdat het per gekwalificeerde meerderheid gaat, en er dus geen veto mogelijk is. De grote uitdaging voor Europa is nu om snel zoveel mogelijk deals te sluiten met ‘derde landen’ in Afrika en Azië. Die moeten migranten ontmoedigen én terugnemen.
Het Pact bevat twee fikse weeffouten. In plaats van dat migranten in hun eigen regio asiel kunnen aanvragen, moeten ze nog altijd eerst de smokkelaarsboot naar de Europese kusten nemen. En er is in alle procedures een uitzondering gemaakt voor alleenstaande minderjarige migranten. Die komen altijd binnen. Reken dus op een flinke tienerinflux vanaf 2026.
Net op tijd voor de Europese verkiezingen van juni
Niemand, ook niet in Brussel, zegt dat het Pact ideaal is. Maar Europa heeft, al is het na bijna tien jaar, wel geleverd. Net op tijd voor de Europese verkiezingen van juni.
De middenpartijen hopen door het nemen van deze horde, uiterst rechts, dat dwarslag omdat de maatregelen niet ver genoeg gaan, de wind uit hun cynische zeilen te hebben gehaald.
Of het Pact gaat werken? Dat is pas aan het eind van dit decennium te zeggen.