De publieke omroep is dringend aan modernisering toe, maar in de kabinetsformatie ontbreekt elk spoor van een visie, schrijft Carla Joosten. Het is de hoogste tijd voor een plan.
PVV-Kamerlid Martine van der Velde gaf in het eerste mediadebat na de Kamerverkiezingen haar visitekaartje af. Dat de PVV af wil van de publieke omroep was geen nieuws, maar de omroep plompverloren ‘een nutteloos ding’ noemen is bijna een vorm van verbaal geweld.
Duidelijkheid in de politiek is beter dan vage praat, maar iets afschieten zonder onderbouwing of alternatief is doelloos, ja zelfs nutteloos.
Visies op de toekomst van de publieke omroep waren sowieso niet te horen in het commissiedebat. Tenzij afschaffen of bezuinigen, zoals VVD-Kamerlid Claire Martens wil, of een net schrappen, zoals Nicolien van Vroonhoven (NSC) opperde, ook een visie is, maar dan verwacht je er wel een verhaal bij.
‘Hilversum’ kost ruim een miljard euro
Dat belooft nog wat. In het verleden beschermden vooral christelijke en linkse partijen de Hilversumse ‘zuilen’. In 1965 viel zelfs een kabinet over de omroeppolitiek: de VVD wilde commerciële televisie toelaten, de christelijke partijen niet. Tot 1989 wisten de zuilen de commerciële televisie buiten de deur te houden. Intussen kent Nederland een breed geschakeerd medialandschap, mede dankzij commerciële partijen.
Maar mede dankzij de Haagse beschermengelen wist de publieke omroep altijd te overleven en zelfs te groeien. Ondanks fusies kwamen er omroepen bij en de uitgaven liepen zelfs zo op dat ze vandaag de dag meer dan een miljard euro bedragen. Intussen is de politiek de grip op de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) volledig kwijt.
Het aantal managers en andere baasjes is ontelbaar
De kijker wordt overdonderd met programma’s waarvan lang niet alle zich onderscheiden van het commerciële aanbod. En het aantal managers en andere baasjes op het Mediapark is ontelbaar. Ondanks die weelde heerst er ook nog eens een mensonvriendelijke cultuur.
Werk aan de winkel in Den Haag. Te lang heeft de politiek zich afzijdig gehouden van het Hilversumse construct. Dat is gek in een wereld die in een razend tempo verandert. Half Nederland laaft zich inmiddels aan streamingsdiensten. Anderen aan de kroegpraat op SBS.
De vier onderhandelende partijen hebben amper een visie op hoe het wel moet, althans daar blijkt weinig van uit hun verkiezingsprogramma’s. Ook het commissiedebat over de omroep bracht geen duidelijkheid. PVV, VVD, NSC en BBB hebben wel allerlei meninkjes over Hilversum, maar een visie – laat staan een gedeelde visie – ho maar.
Sterker. De vier woordvoersters van de onderhandelende partijen wekten de indruk nog nooit met elkaar rond de tafel te hebben gezeten. En dat bijna vijf maanden na de verkiezingen.
Een en ander duidt erop dat de partijen het blijkbaar allemaal niet zo belangrijk vinden en dat het nog jaren kan duren voordat de noodzakelijke reorganisatie van de NPO plaatsheeft. Zonder visie geen plan en dus ook geen veranderingen in Hilversum. Wat een armoe.