EW deed onderzoek naar seksueel geweld tussen mensen met dementie. Het blijkt dat individuele misstanden niet op zichzelf staan. Hella Hueck hoopt dat het verhaal een diepgaandere reflectie op gang brengt op de vraag hoe we met dementie omgaan.
‘Misschien komt het door de sneeuw dat ik mij ’s ochtends al zo moe voel. Die monotonie, als alles wit is vallen alle verschillen weg.’
Hoelang is het geleden dat ik deze zinnen las? Toch zeker meer dan dertig jaar, want Hersenschimmen van Bernlef stond op mijn eindexamenlijst Nederlands.
Net als bij mijn oudste dochter. En dan kan ik het niet laten het boek op te pakken en te herlezen. Natuurlijk doorstaat dit knap geschreven verhaal de tand des tijds.
De lezer ziet de wereld vanuit het perspectief van de 71-jarige Maarten Klein. Hij verliest zijn herinneringen, zijn taal en daarmee brokkelt geleidelijk ook zijn persoonlijkheid af. Wat is een mens zonder zijn herinneringen?
Bernlef schreef over dementie in een tijd dat het nog niet zo’n groot thema was in de samenleving. Toen Hersenschimmen in 1984 zijn eerste druk beleefde, waren er ruim 100.000 mensen met dementie. Dat zijn er nu drie keer zoveel. Al die gezinnen die een verpleeghuis voor vader of moeder moeten zoeken, omdat het thuis niet meer gaat. De hoop is dat onze partners of ouders het er fijn zullen hebben en veilig zijn.
Wie is de schuldige?
De realiteit is dat mensen met dementie ook zeer problematisch gedrag kunnen vertonen. Schoppen, slaan, spugen. Maar ook: aanranding of zelfs verkrachting.
Marthe-Geke Bracht kende iemand in haar omgeving die dat overkwam en schreef haar verhaal op. Ze heette Petra. We wilden weten of het verhaal van Petra een heel naar incident was, of komt het vaker voor?
Het onderzoek bracht ons ook bij de vraag: wie kunnen we als schuldige aanwijzen? De Inspectie? De verplegers? De directie?
Bijdrage aan debat
Dat is toch ook onderzoeksjournalistiek, dat wantoestanden worden aangepakt en verantwoording wordt afgelegd. Kamervragen, en snel!
Toch kozen we daar nu niet voor. Het vraagstuk is daarvoor te complex. Is ‘lastige’ dementerenden volstoppen met medicatie de oplossing? Overal camera’s? Deuren op slot?
In essentie draait het maar om één vraag: wat vinden wij goede zorg voor onze dementerenden? Hopelijk levert dit verhaal een bijdrage aan dat debat.
Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief
Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.
