Zo machtig zijn nieuwsmedia niet meer

Door de opkomst van sociale media is het aandeel van kranten en opinieweekbladen in de informatievoorziening in de afgelopen jaren een stuk kleiner geworden, schrijft Hella Hueck.

Afgelopen week hadden we op de redactie twee scholieren uit Enschede op bezoek. Eefje en Niels schrijven een profielwerkstuk over de vraag welke invloed de media uitoefenen op ons stemgedrag. Ze vroegen ons het hemd van het lijf. Hoe breng je iets neutraal? En betekent die liberale signatuur van EW dat wij bij onze lezers erop aansturen om op rechtse partijen te stemmen?

Nee, stemadvies geven we nooit. Amerikaanse kranten doen dat wel, al is er nu grote ophef bij The Washington Post, die voor het eerst in 36 jaar niet met een endorsement komt. Volgens anonieme bronnen in diezelfde Post lag het commentaar al klaar waarin de krant Kamala Harris als beste kandidaat zou aanwijzen, maar mocht het van eigenaar Jeff Bezos niet worden uitgebracht.

Ik denk dat de scholieren onze macht ernstig overschatten. Onze impact is de afgelopen twintig jaar juist afgenomen. Door sociale media is het aandeel van de kranten en opinieweekbladen in de informatievoorziening een stuk kleiner geworden. Niet NRC of De Groene Amsterdammer is onze concurrent, TikTok en YouTube zijn dat. In de Verenigde Staten zit Donald Trump liever bij podcastmaker Joe Rogan dan bij Fox News.

Poortwachter

Natuurlijk hebben traditionele nieuwsmedia invloed op wat Nederland ziet en leest. We spelen graag de poortwachter die beslist wie mag aanschuiven aan de gesprekstafel van het morele gelijk. Kijk naar het interview met de wiskundige Jan van de Beek over het migratiebeleid in de Volkskrant. Jarenlang werd hij genegeerd.

Want het is niet betamelijk, proberen te ramen wat immigranten kosten. Bovendien heeft die Van de Beek er niet voor gestudeerd, zoals migratiewetenschappers als Hein de Haas en Leo Lucassen. Het laat zien, schrijft Martin Sommer ‘hoe de ogenschijnlijke distantie van de wetenschap wordt ingezet om ongewenste denkbeelden af te serveren’. Dat juist de Volkskrant, als linkse krant, dit interview plaatste, zette de wissel om. Jan van de Beek hoort nu bij Ons Soort Mensen.

Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief

Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.