Terwijl premier Mark Rutte (VVD) graag stelt dat Nederland de vierde economie van de wereld is en ons land een van de rijkste ter wereld, zit ons kabinet in de penarie. De regering blijft hangen in een ‘donkere wolken-model’, er zijn geen leuke toekomstplannen meer. De stilstand in ons land laat zien dat het kabinet langzamerhand uitgeregeerd raakt, schrijft Thijs Udo.
Het kabinet heeft de handen vol aan bestaande problemen. Het optimisme lijkt verdwenen. Protesterende burgers, het drama van een onhaalbaar klimaatakkoord, de stikstofcrisis, het haperende pensioenakkoord en het waanzinnige huizentekort zijn maar een paar voorbeelden.
Deze bijdrage is ingezonden door Thijs Udo, bestuursrechtjurist, ondernemer, oud-Tweede Kamerlid voor de VVD, voormalig Provinciale Statenlid Zuid-Holland, oud-wethouder gemeente Katwijk, annex regiobestuurder Holland Rijnland.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Elsevier Weekblad.
Heeft het kabinet nu een trauma? Een ding is duidelijk: het buigt te veel voor links. D66 en de ChristenUnie strooien nogal met hun linkse ‘stikstofamuses’, die de economie nou niet direct goed doen en de consument grote zorgen baren.
Boze bevolking
Bevolkingsgroepen uit het maatschappelijk middenveld en ondernemers zijn woedend over gebrek aan (financiële) waardering. Boeren, bouwers, verplegers, leraren en politieagenten protesteren onophoudelijk en tonen ook wanhoop. Iedereen voelt zich tekortgedaan in inkomen, arbeidsvoorwaarden, pensioen tot aan de ondernemersgewijze productie. Ook zzp’ers worden in onzekerheid gelaten door een zichtbaar vermoeide minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66).
Het doorsnee inkomen van werknemers is de laatste tien jaar niet meer gestegen, maar de premier en de zijnen geven geen krimp. Door de heersende angststoornis om geld uit te geven, houdt ook de minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) strak de hand op de knip. Hij houdt van de ‘spaarstand’. De beloofde lastenverlichting is daarom ook niet echt doorgegaan.
En dat terwijl de rente op nul staat en de regering bij het aangaan van leningen zelfs geld toe kan krijgen. En omdat het geld zo tegen de plinten klotst, heeft het kabinet maar eens 6 miljard euro teruggestort ter vermindering van de Staatsschuld. Maar verder komt er weinig los: de VVD heeft het door Wopke Hoekstra bedachte plannetje voor een investeringsfonds in de ijskast gezet bij minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD), die in een slakkengang ‘op zoek’ is naar wensenlijstjes bij collega-ministers voor de komende 10-20 jaar.
Lees ook het stuk van Arendo Joustra over de papieren crisis: ‘Bevangen door stikstof, PFAS en CO2’ en het essay van Hans Hillen: ‘Zeur niet, zever niet, maar pak aan’
Het kabinet lijdt aan een trauma bij lastenverlichting, te strenge regelgeving, (geen) toekomstplanning en de noodzakelijke uitgaven. Wanneer worden de knopen nu eens doorgehakt bij de stikstofcrisis, het klimaatbeleid, de infrastructuur, de huizenbouw en de uitwerking van het pensioenstelsel?
Nederland moet voort in de 21e eeuw: hoe dan, kabinet? Er zijn wensen genoeg vanuit de maatschappij, ideeën, projecten en toonaangevende plannen om onze Nederlandse samenleving de noodzakelijke push te gaan geven naar 2050 toe.
Om te beginnen, zou het veel beter zijn dat het kabinet extra geld uittrekt voor die maatschappelijk groepen die essentieel zijn en ook een groot personeelstekort hebben. Wanneer verplegers, leraren en agenten beter betaald krijgen en waardering oogsten, zullen zij niet zo massaal vluchten naar het bedrijfsleven.
Onderwijs, ouderen, ICT, kunstmatige intelligentie: overheid geeft niet thuis
Pogingen om mensen uit het bedrijfsleven naar het onderwijs te lokken bijvoorbeeld, zijn mislukt. De zogeheten ‘zij-instroom’ was een van de belangrijkste maatregelen tegen het lerarentekort. En nu onze gezondheidszorg ook zo hoogstaand en toonaangevend in de wereld is geworden, zal verplegend en gespecialiseerd personeel meer dan ooit noodzakelijk zijn.
Het departement van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft hierbij onvoldoende thuis. Schrijnend is ook de manier waarop minister Hugo de Jonge (CDA) de ouderenproblematiek niet echt vooruit helpt. Nu de babyboomgeneratie de 65 jaar langzaam maar zeker nadert, zal de medische- en huisvestingszorg al gauw een kookpunt gaan bereiken.
Bejaarden zitten in de knel, zij kunnen nergens meer heen. De bejaardentehuizen zijn afgeschaft en de vervangende huisvesting is slechts sporadisch geregeld.
Verder zou het logisch zijn om de Nederlandse economie te versterken op de terreinen van ICT en kunstmatige intelligentie. Een echt plan hiervoor lijkt ver weg. Dit overlaten aan China en Google is onverstandig.
Maar belangrijk zijn ook de noodzakelijke plannen en investeringen voor het wegen- en treinrailsstelsel en de modernisering van de luchtvaart (lees: openstelling Lelystad). De Mobiliteitsalliantie van NS, ANWB, RAI-vereniging en Transport en Logistiek Nederland heeft belangrijke voorstellen gedaan, omdat de mobiliteitsproblemen onvoldoende worden aangepakt.
Lees ook dit stuk van Eric Vrijsen terug
De NS en ProRail hebben om 20 miljard euro gevraagd en wij weten dat het autoverkeer volledig vastloopt. Het bedrijfsleven liep vorig jaar 1,3 miljard euro aan schade op door files en vertragingen. Sinds het uitbreken van de economische crisis was de schade niet zo groot. De nu uitgetrokken nieuwe middelen van 500 miljoen euro voor huizenbouw en infrastructuur zijn onvoldoende. Het blijft allemaal te veel hangen in de stand still die eigenlijk aangeeft dat het kabinet zo langzamerhand uitgeregeerd raakt.
Grote onduidelijkheid bij de aankomende wetgeving wat betreft het klimaatakkoord maakt het plaatje alleen nog maar duidelijker: de Nederlandse samenleving zal totaal anders moeten gaan leven, wonen en werken en keuzevrijheid komt niet meer in dit jargon voor.
Het kostenplaatje is voor de gemiddelde Nederlanders totaal onduidelijk en dat geeft hen grote onzekerheid bij wonen, vervoer en consumptie. Het is nu de grote vraag hoe en wanneer het kabinet hier duidelijkheid over schept. Of is dit station nog mijlenver weg? De bevolking heeft in ieder geval genoeg van link(s)e zure amuses die de koopkracht en consumptievrijheid verder geweld aan doen.
Of is het misschien dan toch tijd voor een echte VVD-list na het 100 kilometer per uur-debacle? Gewoon ergens daadkrachtig voor staan. Opstaan of vallen.