De langzaamaanactie bij de formatie leidt tot rare staatsrechtelijke capriolen. Zo heeft de nieuwe coalitie zich nog niet aan de Tweede Kamer gepresenteerd, noch zijn de nieuwe ministers door de Koning benoemd en beëdigd en toch is ze al met wetgeving aan de slag gegaan, schrijft Arendo Joustra.
Via een minister van het zittende kabinet – al zes maanden demissionair – heeft de aanstaande coalitie van VVD, CDA, D66 en CU een noodwetje ingediend om het eigen risico in de zorg op 385 euro per jaar te houden. Zelf wilde de betreffende minister, Edith Schippers van de VVD, het eigen risico in de zorg juist verhogen tot 400 euro om zo de zorgkosten in bedwang te houden.
Schippers heeft in het parlement dus iets verdedigd waar ze het zelf niet mee eens is. Maar ze moest dit doen, in opdracht van een nieuwe regering, die formeel nog niet bestaat. Ze had natuurlijk kunnen weigeren, maar dan had ze moeten aftreden.
Het had ook mis kunnen gaan
Inmiddels is het noodwetje door de Tweede en Eerste Kamer aanvaard. Maar raar blijft het wel dat het parlement moest stemmen over een wetje dat is ingediend door een minister die heeft verklaard dat het beter voor het land is als het eigen risico met vijftien euro wordt verhoogd.
Het had ook mis kunnen gaan. Want de voltallige oppositie had een plan ingediend om niet alleen het eigen risico te bevriezen, maar ook de zorgpremies zelf. Voor dat plan stemden de ministers van de PvdA die in de Tweede Kamer zitten, maar net als Schippers nog steeds deel uitmaken van het zittende kabinet Rutte II.
Zieke Kamerleden
Die stemmen mochten niet baten, want het plan is met een nipte meerderheid door de Tweede Kamer verworpen, met 73 tegen 75 stemmen. Bij ziekte van een paar Kamerleden van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie had het voorstel zomaar aangenomen kunnen worden. Dan had het nog niet bestaande kabinet Rutte III een nederlaag in het parlement geleden, terwijl de formatie nog niet eens is afgerond.
Dat krijg je er van als politici zelf het tempo van formeren mogen bepalen en een regisseur ontbreekt. Voor 2012 was die regisseur het staatshoofd. Nu zou die rol vervuld moeten worden door de voorzitter van de Tweede Kamer. Maar Khadija Arib mist blijkbaar het gezag om de onderhandelaars tot enige spoed te manen.
Bij de farce van een Troonrede zonder nieuwe plannen, kan nu worden opgeteld een noodwetje van een spookkabinet.