De gretigheid waarmee vooral Kamerleden uit de oppositie inhakken op NAM en Shell is hypocriet. Het grootste deel van de gasbaten stroomde de schatkist in, en de overheid slaagt er tot dusver niet in de problemen rond de gaswinning aan te pakken. Politici moeten zich verre houden van activistentaal over ‘wingewesten’, en eens goed in de spiegel kijken.
Een klein zinnetje uit het jaarverslag van Shell Nederland leidde dit weekend tot grote ophef. Trouw constateerde dat het bedrijf geen zogenoemde 403-verklaring afgaf voor dochterbedrijf Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Daardoor staat Shell niet langer garant bij nieuwe overeenkomsten die dochter NAM aangaat.
Na de beving bij Zeerijp in Groningen wekte minister Eric Wiebes (VVD) van Economische Zaken en Klimaat veel te hoge verwachtingen. Dat is onverstandig. Lees verder.
GroenLinks hekelt ‘fossiele roversbende’
In Den Haag werd een flink nummer gemaakt van het nieuws. Kamerlid Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) sprak van een ‘fossiele roversbende’, haar SP-collega Sandra Beckerman twitterde ‘Shell plundert Groningen. Zuigt ons tot het merg uit’. Gezamenlijk riepen de fracties van PvdA, GroenLinks en SP om een hoorzitting waar Shell, Exxon en NAM flink aan de tand konden worden gevoeld.
Maar de focus op de bedrijven als grote boemannen in de gaswinningsdiscussie is hypocriet. De NAM voerde de winning uit, maar altijd met brede politieke steun en in opdracht van de eigenaar van het gas: de Staat. Een opdrachtgever die 85 tot 90 procent van de opbrengsten van het Groningenveld in de schatkist zag stromen.
Heel Nederland profiteerde van de gasbel. Ook Groningen, al was het misschien eerlijker geweest als de provincie een groter deel had gekregen. Dat maakt het nog geen ‘wingewest’, en politici moeten wegblijven van zulke hyperbolen.
Wachten met ferme taal was beter geweest
Het was beter geweest als Kamerleden wachten met ferme taal tot het stof is neergedaald.
Weliswaar leek Shell de handen af te trekken van een dochter in zwaar weer, en indirect van Groningen. Maar realiteit is genuanceerder. Voor kosten die voortvloeien uit juridische procedures was Shell al niet verantwoordelijk. Bovendien zei president-directeur Marjan van Loon bij Nieuwsuur dat de NAM niet zal weglopen voor haar verantwoordelijkheid.
Wel heeft Shell, zo zeggen experts, nu een sterkere positie in onderhandelingen met de overheid. Al is dat nooit met 100 procent zekerheid te zeggen; veel contracten en afspraken tussen overheid en gasbedrijven zijn geheim.
Nu de kraan een beetje dichtgaat, gaan de trillingen langer door. Er komen er nog elfhonderd! Gelukkig is er een manier om ze helemaal te stoppen. Lees verder.
Wingewest
De felle reacties laten zien hoe de Tweede Kamer als een blad aan de boom is omgeslagen over de gaswinning. Was er in verleden geen enkele aandacht voor de veiligheid van Groningers, nu klinken bijna alle fractiewoordvoerders –de linkse oppositie voorop – als activisten die opkomen voor het ‘wingewest’, en gretig inhakken op boemannen NAM en Shell. Verantwoordelijk minister Eric Wiebes (VVD) put zich uit in nederigheid. Ondertussen is het de vraag of die retoriek gaat vertalen in oplossingen.
Als de NAM verantwoordelijk is voor de situatie in Groningen, dan de overheid net zo goed. Die moet eerst maar eens laten zien dat ze problemen kan oplossen, en niet slechts andere betrokkenen bekritiseren.