Is de beruchte crimineel Willem Holleeder, 59 jaar inmiddels, nog in staat tot een ultieme act à la Harry Houdini – de legendarische Amerikaanse boeienkoning die altijd weer wist te ontsnappen – of krijgt hij levenslang en komt hij nooit meer vrij?
Maandag 5 februari begint het proces tegen hem. In totaal zijn zo’n zestig zittingsdagen ingeruimd. Holleeder wordt verdacht van een reeks moorden op voormalige vrienden en tegenstanders uit het milieu.
Geen mak schaap
Astrid Holleeder, Dagboek van een getuige
Het gigantische dossier puilt uit van de belastende verklaringen. In de Passage-zaak – het grote liquidatieproces dat zo’n tien jaar duurde – kreeg zijn vermeende maat Dino Soerel in hoger beroep levenslang. De zaak tegen Holleeder werd om tactische redenen afgesplitst: het was zonder hem al ingewikkeld genoeg. Maar de ultieme sanctie voor Soerel is een teken aan de wand. Eigenlijk is Holleeder al veroordeeld nog voor zijn proces begint.
Holleeder kennend laat hij zich niet als een mak schaap naar de slachtbank leiden. Hij heeft niets te verliezen en zal niet aarzelen anderen mee te slepen. Kroongetuige zal hij niet kunnen worden – met Peter la Serpe en Fred Ros heeft het Openbaar Ministerie al twee criminele troeven in huis. Bovendien is Holleeder in de ogen van het Openbaar Ministerie de onbetwiste baas: om hem ging het al die jaren.
Zussen Holleeder spelen belangrijke rol
De kans op vrijspraak is nihil. In de bewijsvoering zullen de verklaringen van zijn zussen Astrid en Sonja een belangrijke rol spelen. Over haar broer publiceerde Astrid in 2016 de onthullende besteller Judas. Belust op wraak voor haar verraad zal De Neus alles doen haar en Sonja – weduwe van zijn oude gabber Cor van Hout, die hij volgens justitie liet doodschieten – te besmeuren waar hij kan.
Rond Holleeder hing altijd een sfeer van intimidatie en geweld. Ik herinner mij hoe hij op een late dinsdagavond in 2000 het toenmalige honk van de Hells Angels bij de Bijlmerbajes binnenkwam. Ik was daar voor onderzoek naar een viervoudige schietpartij in Haarlem, die ook een Hells Angel het leven had gekost.
De buitendeur ging open en daar kwam een curieus gezelschap binnen. Voorop liep de bekende uitsmijter Hugo Broers, gevolgd door voormalig free fighter en beveiliger van seksclub Casa Rosso Chris Dolman, daar achter zakenman Willem Smit – van wie ik meteen dacht dat hij werd afgeperst, maar die dat altijd heeft ontkend – en achteraan Holleeder.
Holleeder had mij meteen in de smiezen: wat moet een journalist hier? In die tijd was hij met zijn maat Harrie Stoeltie – vicepresident – de informele leider van de club. Achter de bar stond die avond crimineel Sam Klepper, die zich als hangaround bij de club had aangesloten. Hij werd op 10 oktober van dat jaar in Amsterdam geliquideerd. Ook zijn dood zou in opdracht zijn van Holleeder. Die legde het later doodleuk aan met diens weduwe Sandra den Hartog. Samen met de zussen Holleeder heeft zij de afgelopen jaren belastende verklaringen afgelegd tegen haar ex-vriend. Wie het laatst lacht, lacht het best.
Dreigend neuriën
Hoe dreigend Holleeder kan zijn, ondervond ik begin april 2007. Holleeder stond terecht voor de afpersing van onder anderen Willem Endstra, Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Op de ochtend dat die zaak zou beginnen in de beveiligde Bunker in Osdorp, vlogen er twee granaten naar binnen. Het hele circus werd verplaatst naar de rechtbank aan de Parnassusweg.
Tijdens een schorsing werd Holleeder door het middenpad afgevoerd naar het cellencomplex in de kelder. Op het moment dat hij mij zag zitten, neuriede hij een soort dodenmars terwijl hij mij ijskoud aankeek en gaf vervolgens op 1 meter afstand een knipoog die niet vriendelijk bedoeld was. Ooggetuige Frits Abrahams schreef er de volgende dag een treffende column over in NRC Handelsblad: ‘Neuriën’.
Holleeder werd schuldig bevonden aan de afpersingen – de moorden bewaarde justitie voor nu – en verdween opnieuw jarenlang in de gevangenis. Na zijn vrijlating in 2012 waande hij zich onaantastbaar, reed als de Koning van de Straat op zijn scooter door Amsterdam en ging als vermeende knuffelcrimineel met allerlei onnozele halzen – onder wie Bekende Nederlanders – op de foto. Twan Huys bood hem zelfs een podium in zijn programma College Tour. Alsof Holleeder zijn leven had gebeterd.
Te veel bewijs tegen Holleeder
De laatste keer dat ik hem in vrijheid zag, was eind 2014 in de rechtbank Haarlem. Hij werd verdacht van afpersing van een voormalige voorman van de Hells Angels, Theo Huisman. Op de eerste verdieping schudden we elkaar de hand: ‘Mijnheer Leistra! Hoe is het nu bij Elsevier?’ Nog altijd scherp als een mes. We spraken kort en ik maakte van mijn hart geen moordkuil: ‘Ik denk dat je levenslang krijgt voor een hele reeks moorden, Willem.’ Hij lachte mijn opmerkingen weg: ‘We gaan het zien, jongen.’
In Sander Janssen en Robert Malewicz heeft Holleeder twee uitstekende advocaten, maar er is te veel bewijs dat tegen hem pleit. Zelfs Houdini zou zich gewonnen geven.