Al veertien jaar worden pogingen gedaan om het islamitische terrorisme te duiden als een mineur fenomeen. Na de aanslagen van 9/11 ging het over het aantal doden dat in Amerika viel: dat waren er niet veel. In het verkeer vallen meer doden.
Daarnaast werd de schuld van de aanslagen bij de Amerikanen zelf gelegd. Het Amerikaanse buitenlandbeleid had de aanslagen van Al-Qa’ida veroorzaakt. Daarna kwam de tweede Golfoorlog, die leidde tot de verwijdering van Saddam Husseins regime. En toen was het feest van de ontkenners van het islamitische terrorisme compleet.
Mali
De val van Saddam Hussein verklaart niet waarom het jihadisme zo populair is in Noord-Afrika en Europa. De situatie in Irak is ook geen verklaring voor de opkomst van groepen als Boko Haram in Afrika. Wat heeft Mali met Irak te maken? We treffen in de media vergelijkingen aan met eerdere vormen van het terrorisme in Europa, zoals de IRA (Noord-Ierland), de ETA (Baskenland), de RAF (Duitsland). Er zijn maatgevende verschillen tussen deze terroristische groeperingen en het jihadisme.
Brusseldebat: clash over rol islam bij terreur
Lees verder >
De ETA en de IRA vloeiden voort uit etnische en vooral nationalistische conflicten. Het ene deel van het volk wilde niet leven onder de heerschappij van een ander deel van het volk. Dit soort terrorisme eindigt via onderhandelingen: uiteindelijk gaan de politici van verschillende kampen met elkaar onderhandelen en ze brengen zo het conflict tot een einde. Het ‘gewone terrorisme’ kan zelfs een happy end kennen.
Stalinistisch
De meest angstaanjagende vorm van het terrorisme was de Rote Armee Fraktion (RAF). Deze extreem-linkse groepering voerde een stadsoorlog tegen de democratische orde. Deze strijd werd gewonnen door de Duitse regering. Onderhandelingen waren hier uitgesloten, want waarover viel er te onderhandelen? Over het einde van een democratische rechtsorde en het installeren van een stalinistisch regime? Er lag geen andere oplossing voor de hand dan de uitroeiing van de RAF. Zo is het ook gegaan.
Maar ook de RAF kunnen we niet vergelijken met het jihadisme. Het rekruteringsdomein van de extreem-links was zeer beperkt: voornamelijk jonge intellectuelen aan universiteiten en andere onderwijsinstellingen. Bovendien was de ideologie van de RAF niet moeilijk te bestrijden. Ook de gewone linkse groeperingen – zoals de sociaal-democraten en zelfs de communisten – waren gekant tegen het terrorisme en de ideologie van de RAF. Daarom vormt deze groepering een incident, een pijnlijk incident. Of beter gezegd: een ontsporing van een zeer beperkt aantal jongeren in Europa.
Omvangrijk
Het islamitische terrorisme is ideologisch moeilijk te bestrijden, omdat jihadisten een beroep doen op de zuivere islam. Westerse rechtsordes kunnen geen alternatieve islam produceren. Bovendien is het islamitische terrorisme geen Europees fenomeen: het is op geen enkele manier geworteld in de Europese intellectuele geschiedenis.
Na ‘Brussel’ blijft IS ronselen in jihad-broeinest Molenbeek
Lees verder >
Ook organisatorisch is het jihadisme niet ontstaan in Europa, maar in de islamitische landen. En jihadisten beschikken een omvangrijk rekruteringsdomein, namelijk alle islamitische gemeenschappen in de wereld. Jihadisten proberen daarom allen die in de islam geloven, te reïslamiseren voor de jihad.
Vrees
Het jihadisme is een mondiale gebeurtenis. Er zijn al duizenden moslims en niet-moslims door om het leven gekomen, en het einde is niet in zicht. Het is in de eerste plaats een strijd binnen de islamitische wereld aangaande de inrichting van de staat: jihadisten geloven dat de staat volledig volgens de traditie van de profeet Mohammed moet worden ingericht.
Ook de strijdmethode van de jihadisten is geheel anders. Zij geven volle betekenis aan het woord terreur: het aanjagen van vrees bij de hele bevolking, en niet zozeer bij een staat of bij staatsorganen. Voor jihadisten is het vermoorden van de onschuldige burgers de wijze van oorlogvoering bij uitstek.
Speciale Editie
Terrorisme in Nederland
Stel uzelf de vraag: hoeveel aanslagen en andere terreurdaden heeft Nederland gekend de afgelopen veertig jaar? Natuurlijk, iedereen met een beetje geheugen of interesse voor de recente geschiedenis van Nederland weet van de Molukse treinkapingen, de gewelddaden van RAF en IRA, van ‘onze’ eigen RaRa, en – het meest recent – van de moorden op Pim Fortuyn en op Theo van Gogh, de laatste op 2 november 2014 tien jaar geleden. Meer info >
Alertheid
Sommigen beweren aan de hand van getallen dat het aantal doden als gevolg van jihadistische aanslagen in Europa meevalt in vergelijking met eerdere terreuraanslagen. Hieruit kun je niets afleiden. Eigenlijk is het omgekeerde waar: kijk naar het aantal doden en gewonden buiten Europa. Daaruit kun je wel degelijk afleiden dat de jihadisten bereid zijn om velen om het leven te brengen.
Als de antiterreurmaatregelen en de burgerlijke alertheid falen, zal ook hier aantal doden als gevolg van aanslagen stijgen. Er bestaat ook nog de serieuze mogelijkheid dat de jihadistische groepen chemische, biologische of nucleaire aanslagen plegen. Zie daarvoor de rapporten van de inlichtingendiensten.
Majeur probleem
Het laatste grote verschil is dat de jihadistische aanslagen kunnen leiden tot interetnische conflicten. De problemen rond minderheden vormen, gecombineerd met de terroristische aanslagen, een giftig mengsel dat een ontwrichtende werking kan hebben op onze gemeenschappen. Dat was geenszins het geval met RAF.
Bij het etnisch geënte terrorisme zijn de gevolgen van terroristische daden slechts voelbaar in het strijdgebied. Dat is geheel anders met de mondiale jihad. De gevolgen van de aanslagen in Brussel zijn voelbaar in alle Europese hoofdsteden.
Het islamitische terrorisme is geen mineur, maar een majeur probleem. Alle eerdere vormen van terrorisme zijn in essentie onvergelijkbaar met het islamitische terrorisme.