Wie iets zegt over ras en intelligentie, gooit olie op het vuur, zo bewijst de rel rond Forum voor Democratie. Maar de cijfers liegen niet: er zijn aanwijzingen dat zwarten minder goed kunnen leren dan blanken en dat Oost-Aziaten het slimst zijn. Maar bestaan rassen eigenlijk wel? En wat zegt een IQ-test?
Mag het intelligentiequotiënt (IQ) vandaag de dag al een omstreden begrip zijn, dat geldt a fortiori voor ras. Een combinatie van beide begrippen garandeert een giftige cocktail. Wie zich de afgelopen decennia heeft gewaagd aan de vraag of sommige rassen wellicht slimmer zijn dan andere, kon rekenen op pek en veren.
Zo schreven Richard Herrnstein – hoogleraar psychologie aan Harvard University – en politicoloog Charles Murray in 1994 The Bell Curve. Het boek ging over intelligentie en dan vooral de variatie van IQ-testresultaten in de vorm van een klokgrafiek (bell curve), maar in twee hoofdstukken haalden de Amerikaanse auteurs ook studies aan die tot de conclusie kwamen dat Amerikaanse zwarten gemiddeld 15 IQ-punten lager scoren dan blanken. De auteurs lieten in het midden of dit genetisch was bepaald, dan wel lag aan de omstandigheden waarin veel Afro-Amerikanen opgroeien, maar toch kregen ze wagonladingen modder over zich heen.
In 2007 zei de Amerikaan James D. Watson, medeontdekker van de structuur van het DNA-molecuul, in een interview met de Engelse krant The Sunday Times dat naar zijn overtuiging zwarten minder intelligent zijn dan blanken en dat de genen die daarbij betrokken zijn, binnen afzienbare tijd zouden worden ontdekt . De Amerikaanse Nobellaureaat werd eveneens fel geattaqueerd. Hij zou in Londen een lezing houden, maar dat werd hem verboden.
IQ-test heeft beperkte waarde
Tegen het historische decor van de slavernij en de Holocaust is dit soort reacties begrijpelijk. Vooral omdat het niet om keiharde gegevens gaat. Het leervermogen in een schoolse omgeving – datgene wat de IQ-test meet – is maar een beperkte maat van slimheid, laat staan van verstandelijke vermogens in brede zin. Ras is nog schraler. Het pretendeert biologische verschillen tussen groepen mensen in kaart te brengen, maar heeft als zodanig slechts een beperkte waarde.
Probleem is echter ook dat veel moraalridders van de weeromstuit beweren dat rassen helemaal niet bestaan en de mensheid één grote, gelukkige en even intelligente familie is. Zo bracht de Unesco ooit in een officiële verklaring naar buiten dat er bij de mens geen afzonderlijke rassen bestaan. Politiek-correcte antiracistische wetenschappers roepen ach en wee wanneer iemand het woord ras alleen al in de mond neemt.
Vooral blanken zijn zo bang om te discrimineren, dat ze, zoals de Franse filosoof Alain Finkielkraut ooit stelde, er niets van durven te zeggen als ze worden lastiggevallen door iemand met een andere huidskleur. Finkielkraut: ‘Het antiracisme is de ideologie van onze tijd.’
Grondleggers van rassentheorie
Het begrip ‘ras’ is een merkwaardig amalgaam van misverstanden, verzinsels en werkelijkheid. Zo heten blanken officieel Kaukasiërs. Dat gaat terug op de Duitse antropoloog Johann Friedrich Blumenbach, een van de negentiende-eeuwse grondleggers van de rassentheorie, die van mening was dat de mooiste blanken in de Kaukasus wonen (om precies te zijn: op de zuidhellingen van de bergen in Georgië).
Wij mensen hebben al sinds we uit de boom klommen de ‘urge to merge’ (de behoefte om samen te smelten), zoals jazzcomponist Cole Porter het ooit noemde. Mochten er ooit scherp afgebakende grenzen zijn geweest tussen de rassen, dan zijn ze inmiddels al lang verwaterd. Op de geografische grenzen van de gebieden waaruit de drie rassen over de wereld zijn uitgezwermd – Afrika, Europa en Oost-Azië – zitten allerlei grensgevallen. Neem Hindoestanen. Ze hebben een donkere huid, glad haar en gelaatstrekken die eerder aan blanken doen denken. Rara, wat zijn ze? Het verrassende antwoord is dat ze blank zijn.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout