Zowel leiders van EU-landen als EU-kopstukken willen nepnieuws bestrijden. Nepnieuws zou een bedreiging zijn voor de democratie. Die aanname is twijfelachtig. Maar stel dat dit wel waar is, dan zou het regeringen en EU-kopstukken sieren als zij eerst zelf stoppen met onzin verspreiden.
Brussel telt sinds 2017 een nieuw museum: het Huis van de Europese Geschiedenis. De bezoeker begint op de begane grond, die donker is, en ziet daar vluchtige verwijzingen naar de Griekse, Romeinse en christelijke wortels van Europa, zonder dat hij er iets van leert. Maar naarmate de bezoeker, etage na etage, dichter bij de 21ste eeuw komt, wordt het museum lichter. Uiteraard staat de Europese Unie (EU), op de bovenste etage, in het volle licht. Met de EU is als het ware de hemel bereikt. De Brexit wordt uitgebeeld met een beschadigde Britse vlag.
De twee gezichten van EU-helden
Geschiedenis is op vele wijzen te interpreteren en te appreciëren. Het had in het Huis van de Europese Geschiedenis bijvoorbeeld niet misstaan als duidelijk was gemaakt dat EU-held Jean Monnet West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog tot een agrarisch land wilde terugbrengen. Dat een van die andere EU-helden, de Belg Paul-Henri Spaak, het op een akkoordje wilde gooien met nazi-Duitsland ontbreekt ook. En dat de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de voorloper van de EU, een Amerikaanse uitvinding was, gericht tegen de Sovjet-Unie, en tegen een Europese samenwerking zoals het Verenigd Koninkrijk die in 1948 in Den Haag had voorgesteld.
Er is niets mis met een eenzijdig museum. Als er maar een museum tegenover staat met een ander verhaal. Dat laatste is er niet. Zo mag de belastingbetaler wel gesubsidieerd kennisnemen van het EU-halleluja, maar is er geen museum dat de wat minder romantische realiteit schetst waarin belangen, macht en niet-Europeanen minstens zo belangrijk waren voor het ontstaan van de EU als het Alle Menschen werden Brüder-gevoel.
‘Liegen als het moeilijk wordt’
De museumkwestie is zo aardig omdat zij een voorbeeld is van de op zijn minst eenzijdige informatie die de EU verspreidt. De Luxemburgse Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gaat nog een stap verder en zei zelfs: ‘Als het moeilijk wordt, moet je liegen.’
Ook de ware machthebbers in de EU, de regeringsleiders van de lidstaten, bezondigen zich aan de verspreiding van regelrechte onzin en eenzijdige informatie. Twintig jaar hebben opeenvolgende Nederlandse regeringen bijvoorbeeld beweerd dat de euro goed is voor de economie, premier Mark Rutte (VVD) incluis. Inmiddels durft nauwelijks nog iemand dit te herhalen. De eurozone groeide de afgelopen tien jaar minder hard dan welk land of economisch blok ook, afgezien van Antarctica.
Anti-nepnieuws
Het Huis van de Europese Geschiedenis, de uitspraak van Juncker en de ongegronde praatjes van regeringsleiders over de voordelen van de euro, het zijn drie voorbeelden van de manier waarop de EU onwaarheden dan wel eenzijdige informatie verspreidt.
Het wekt dan ook bevreemding dat de Duitse en Franse regeringen, en de Europese Commissie en het Europees Parlement zichzelf de taak hebben toebedeeld om de verspreiding van nepnieuws te voorkomen dan wel te bestrijden. Ook enkele ministers in het kabinet-Rutte III, onder wie Kajsa Ollongren (D66), zien daar wel iets in.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout