PvdA-senator Kim Putters krijgt nu van alle kanten felicitaties omdat hij directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau wordt. Redelijk vers in het geheugen ligt nog de benoeming van CDA’er Piet Hein Donner, via een zogenaamde open procedure, tot hotemetoot bij de Raad van State.
Maar het is de vraag of we de burgers ook met deze overheidsbenoemingen moeten feliciteren. Want om hen gaat het… Toch?
Voorsorteren
Het lijkt erop van niet. Het belang van de burgers zou worden gediend door via open procedures de beste kandidaten in overheidsfuncties te benoemen.
Maar het lijkt erop dat het belang van politici op de eerste plaats komt. Zij worden na jaren van trouwe ‘partijdienst’, en al dan niet ruim voor hun pensionering, nog even beloond met een mooie en lucratieve functie. Ze krijgen de informatie als eerste, kunnen alvast voorsorteren en worden vervolgens vooruitgeschoven.
Slager
Sommigen (vooral politici zelf) zullen nu zeggen: ‘maar het waren ook écht de beste kandidaten!’ U hoort dan de slager die zijn eigen vlees keurt.
Of de mensen van WC-eend. Want dat zou, gezien de ‘overbenoeming’ van politici in hoge ambtelijke functies, betekenen dat (management-) kwaliteiten bovengemiddeld aanwezig zijn in de politieke kaste, ten opzichte van de rest van de samenleving. Dat waag ik te betwijfelen.
Integriteit
Een tweede punt is dat in formuleringen rond integriteit in het openbaar bestuur altijd wordt gerefereerd aan ‘de schijn van belangenverstrengeling’ die vermeden dient te worden.
Waarom dit niet opgaat voor deze belangrijke benoemingen waarbij het juist een pluspunt is als kandidaten volstrekt (politiek) onafhankelijk zijn, is nog nooit duidelijk door politici geformuleerd.
Zoals gezegd, integendeel; ze vallen over elkaar heen om hun partijgenoten te feliciteren.
Zo zie ik ook op mijn eigen Facebook, waar ik Pierre Heijnen (PvdA-Kamerlid) als vriend heb. Hij feliciteert zich een slag in de rondte. Burgemeesters van zijn partij die her en der worden benoemd en nu dus weer de heer Putters.
Waarom is het eigenlijk zo belangrijk dat partijgenoten worden benoemd, Pierre? Nu zal hij er mogelijk op wijzen dat de VVD-ministers Stef Blok en Edith Schippers, Putters hebben voorgedragen. Maar dat maakt de benoeming niet minder politiek.
De volgende keer dragen PvdA-bewindslieden op hun beurt weer een VVD’er voor.
Teulings
Overigens is het wachten nu wel op vragen van de VVD-Kamerleden die eerder zo’n moeite hadden met de uitspraken van Coen Teulings (eveneens PvdA-gelieerd), die tot 1 mei het Centraal Planbureau leidt.
Deze Kamerleden legden te pas en te onpas een verband tussen zijn lidmaatschap van de PvdA en zijn al dan niet gekleurde en voorbarige uitlatingen. Het zou dan heel onlogisch zijn als diezelfde VVD’ers nu plots zouden zwijgen bij de benoeming van Putters. En toch ook weer niet.
Kritisch
Want ‘voor wat, hoort wat’, gaat ook in dit geval op. Stellen Kamerleden zich al te kritisch op, zijn ze al te onafhankelijk ten opzichte van partijtop en eigen bewindslieden, dan kunnen de zij een mooi baantje na hun politieke carrière wel vergeten. Dat wordt ook met zoveel woorden gezegd aan het Binnenhof.
En zo houdt het systeem van politieke benoemingen op publieke functies zichzelf in stand: niet-onafhankelijk opererende mensen worden benoemd op posities waarvoor juist onafhankelijke geesten nodig zijn. Dat vind ik geen felicitatie waard.