‘Het vrije woord is in gevaar in Nederland’

Het vrije woord staat onder druk. Dat schrijft Fidan Ekiz (43), presentatrice, documentairemaakster en AD-columniste en een belangrijke stem in het debat over islam, integratie en de multiculturele samenleving.

‘We dwepen in dit land zo met het vrije woord, maar de realiteit is dat die vrijheid onder druk staat. Treurig deze constatering te moeten doen in een jaar waarin we 75 jaar vrijheid vieren,’ concludeert Fidan Ekiz in een opiniestuk op de website The Post Online. Ekiz geeft een inkijkje in de verwensingen die zij naar haar hoofd kreeg geslingerd als presentatrice van de talkshow De Nieuwe Maan op de publieke omroep NPR, waar ze in december op eigen verzoek vertrok. ‘Als beginnend journalist had ik nooit kunnen bedenken dat ik jaren later zou werken voor een talkshow (De Nieuwe Maan) die, nota bene in Nederland, het doelwit zou worden van intimidatie door regressief linkse vertegenwoordigers van de identiteitspolitiek, (woordvoerders van) de islamitische gemeenschap, media en politici.’

De Nieuwe Maan geïntimideerd en geboycot om standpunten Ekiz

Ekiz is kritisch over onder meer de gebrekkige seksuele vrijheid van moslima’s en ‘patriarchale structuren’ in islamitische milieus. Ze noemt ‘de taboes, de onvrijheid, de schaamte, de maagdelijkheidscultus waarin nog meer generaties meisjes zullen worden grootgebracht’. Vanwege die kritiek was ze veelvuldig het doelwit van bedreigingen, scheldpartijen en (oproepen tot) boycots: ‘”Inhoudelijke” kritiek kwam voor een groot deel neer op aannames, verdachtmakingen en onversneden antisemitisme,’ schrijft ze. ‘Het was allemaal mijn schuld: ik zou een “zionistische agenda” hebben en een “islamhater” zijn.’

Ook mensen die te gast waren in De Nieuwe Maan werden volgens Ekiz geregeld geïntimideerd en uitgescholden. En dat terwijl gasten met zeer uiteenlopende standpunten – ‘links, rechts, atheïst, conservatief, orthodox’ – in de talkshow allemaal welkom zijn. Volgens de presentatrice met Turkse wortels staat het voorbeeld van De Nieuwe Maan niet op zichzelf, maar staat het symbool voor een groter probleem met het vrije woord in Nederland. Media en andere discussiepodia moeten volgens activisten worden geboycot omdat ze ontoelaatbare meningen ‘een podium geven’, wat ook geregeld gebeurt.

Feministe wilde niet naar De Balie wegens eerder islamdebat met Cliteur

Ekiz noemt onder meer het voorbeeld van de Egyptisch-Amerikaanse feministe Mona Eltahawy (zie bovenstaande tweet), die in april een bezoek aan het Amsterdamse debatcentrum De Balie afzegde. Volgens haar had een ‘extreem-rechtse Nederlandse politieke partij’ daar ooit het deporteren van moslims bepleit, en om die reden wilde Eltahawy niet langer naar De Balie komen. In werkelijkheid ging het om een debat met islamcritici als hoogleraar Paul Cliteur, die in discussie ging met een vrouw op de tribune. Zij had ‘het uitzetten van beroepsmoslims’ geopperd, waarop Cliteur antwoordde dat het om ‘de meest controversiële en meest uiterste maatregelen ging’, en dat je ook ‘voorzichtig kunt beginnen’. Deze nuance was aan Eltahawy niet besteed.

In oktober 2018 riepen wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam de universiteit op ‘stelling te nemen’ tegen een bezoek van de Canadese psycholoog Jordan Peterson, omdat hij ‘vrouwen, trans- en non-binaire mensen’ zou ‘dehumaniseren’. Die oproep werd overigens niet ingewilligd. Ook in de politiek is deze tendens zichtbaar. Een bekend voorbeeld is de controverse rond het gewezen GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil. Hij kreeg in mei veel kritiek van partijgenoten over een foto waarop hij onderzoeker Sid Lukkassen omhelsde, die door linkse activisten van extreem-rechts gedachtegoed wordt beschuldigd. ‘Twitterextremisten helpen vrij debat om zeep,‘ klaagde Özdil vervolgens in een opiniestuk in NRC.

Wat vindt u? Heeft Fidan Ekiz gelijk als zij stelt dat het vrije woord in Nederland onder druk staat? Of staan oproepen tot boycots en kritiek op het spreken van mensen met een ‘foute mening’ de vrijheid van meningsuiting helemaal niet in de weg? Praat mee! Onze Stelling van de Dag luidt:

Geef uw mening onder dit artikel. U kunt alleen reageren als u abonnee bent.

Let op: door uw mening te geven, gaat u ermee akkoord dat de redactie van Elsevier Weekblad uw reactie kan uitlichten in de digitale rubriek Reacties op de stelling.