Edith Schippers stopt als informateur bij de kabinetsformatie. De tweede informatieronde is daarmee ten einde. Schippers stelt in haar verslag voor om Herman Tjeenk Willink (PvdA) te benoemen als informateur. Morgen volgt een Kamerdebat over het formatierapport.
Schippers heeft Herman Tjeenk Willink aangeraden als nieuwe informateur: ‘Bij deze ingewikkelde formatie is het goed om van formateur te wisselen. Daarvoor is iemand met gezag, ervaring en afstand van de dagelijkse politiek nodig.’
Tjeenk Willink is minister van Staat en was eerder formateur van de kabinetten Paars I en Rutte I, respectievelijk in 1994 en 2010. Morgen wordt door de Tweede Kamer gedebatteerd, en dan wordt de nieuwe informateur benoemd. Als dat daadwerkelijk Tjeenk Willink wordt, levert de zevende partij van Nederland de informateur.
Gefragmenteerd landschap
Over haar pogingen om een coalitie te formeren, is Schippers summier: het was ingewikkeld. ‘Ik heb in opdracht van de Tweede Kamer gezocht naar meerderheidscombinaties,’ zegt Schippers. ‘Daarvoor heb ik alle fractievoorzitters gesproken, uitvoerig en meerdere malen. De meeste fractievoorzitters willen een meerderheidskabinet, maar omdat er steeds iemand wordt uitgesloten, is het moeilijk om tot een combinatie te komen. Zo gek is dat niet, het politieke landschap is versnipperd, er zijn 13 fracties. Voor een coalitie zijn minstens vier partijen nodig, sinds 1972 is dat niet voorgekomen.’
Volgens Schippers is er beweging mogelijk in de formatie: ‘De standpunten die partijen hebben ingenomen, zie ik niet als eindpunt, er kunnen in volgende ronde dingen veranderen. Als partijen bijvoorbeeld in combinaties aan tafel komen. De luxe van een meerderheidskabinet hebben we misschien niet, ook de mogelijkheid van een minderheidskabinet moet worden onderzocht. Er is een informateur nodig die ruimte krijgt om te toetsen welke barrières moeten worden overkomen.’
‘Meer tijd nodig’
Schippers voelt wel dat er beweging zit in de formatie: ‘Maar ik krijg die beweging niet naar boven. Een tussenstap is belangrijk, om met elkaar te praten of er toch combinaties zijn te vormen die een meerderheid kunnen opleveren. Voor deze formatie is meer tijd nodig.’
De eerste poging met VVD, CDA, D66 en GroenLinks liep vast na twee maanden onderhandelen. De partijen konden geen overeenstemming bereiken op het thema migratie. Een volgende poging om GroenLinks in te ruilen voor de ChristenUnie liep eveneens op niets uit. Alexander Pechtold zag niets in een kabinet met twee confessionele partijen. Na de tweede poging werd opnieuw een ronde gesprekken gevoerd, maar die leverde niets op.